Developing key competences in the light of learning theory – the perspective of the teacher and student

Barbara Skałbania

Abstract


The content of the article concerns the currently important issue, which is key competences in school education of students. Shaping them is an important task and at the same time a challenge for a modern school, but it raises a number of organizational and methodological doubts among teachers. The purpose of theoretical considerations is to analyze the issue in relation to contemporary learning theories and the issue of competences seen from the perspective of the student’s and teacher’s development needs. The analyzes are accompanied by a reflection on the practice of early childhood education focused on the holistic development of the child.


Keywords


education, key competences, learning, teacher

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Bałachowicz, K. (2009). Style działań edukacyjnych nauczycieli klas początkowych. Między uprzedmiotowieniem a podmiotowością. Warszawa: Wyd. WSP.

Bałachowicz, K. (2011). Indywidualizacja jako postulat i konieczność współczesnej edukacji początkowej. W: I. Adamek, Z. Zbróg (red.). Dziecko-uczeń a współczesna edukacja (s. 11–31). Kraków: Libron.

Bartkowiak, G. (2018). Wykorzystywanie psychologicznych koncepcji uczenia się przez kandydatów na nauczycieli i nauczycieli aktywnych zawodowo. Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula KNUV, 2 (56), 159–175.

Bereźnicki, F. (2009). Dobra szkoła to miejsce uczenia się, jak się uczyć współtworzenia wiedzy a nie „przekazywania wiedzy”. W: C. Plewka (red.). Ku dobrej szkole, t. 1. (s. 224–232). Szczecin – Radom: Wyd. Instytut Technologii Eksploatacji.

Bereźnicki, F., Denek, K., Świrko-Pilipczuk, J. (2005). (red.). Procesy uczenia się i ich uwarunkowania. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński – Instytut Pedagogiki.

Brophy, J. (2004). Motywowanie uczniów do nauki. Warszawa: PWN.

Bruner, J. (2006). Kultura edukacji. Kraków: Universitas.

Denek, K. (2005). W stronę szkoły jutra. Problemy współczesnej pedagogiki. Neodidagmata, 27/28.

Dróżka, W. (2002). Nauczyciel. Autobiografia. Pokolenia. Studium pedeutologiczne i pamiętnikoznawcze. Kielce: Wyd. AŚ.

Dryden, G., Vos, J. (2003). Rewolucja w uczeniu się. Poznań: Zysk i S-ka.

Dylak, S. (2009). Koniec nauczania czy nowy paradygmat dydaktyczny. W: L. Hurło, M. Łojko, D. Klus-Stańska (red.). Paradygmaty współczesnej dydaktyki (s. 40–50). Kraków: Impuls.

Filipiak, E. (2012). Rozwijanie zdolności uczenia się: z Wygotskim u Brunerem w tle. Sopot: Wyd. GWP.

Fontana, D. (1981). Psychologia dla nauczycieli. Poznań: Zysk i S-ka.

Gołębniak, D. (2004). Nauczanie i uczenie się w klasie. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podręcznik akademicki. Tom 2 (s. 158–206). Warszawa: PWN.

Klus-Stańska, D. (2002). Konstruowanie wiedzy w szkole. Olsztyn: Wyd. UWM.

Kopik, A. (2010). Wielorakie podróże – edukacja dla dziecka. Kielce: Compus.

Kozielecki, J. (1995). Psychologiczne koncepcje człowieka. Warszawa: PWN.

Krause-Sikorska, H. (2011). Dziecko z utrudnieniami w rozwoju w przestrzeni społecznej klasy szkolnej. W: I. Adamek, Z. Zbróg (red.). Wczesna edukacja dziecka wobec wyzwań współczesności (s. 105–127). Kraków: Wyd. UP.

Kruszewski, K. (2004). O nauczaniu i uczeniu się w szkole. W: K. Kruszewski (red.) Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela (s. 109–145). Warszawa: PWN.

Kwaśnica, R. (2004). Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podręcznik akademicki. T. 2 (s. 291–320). Warszawa: Wyd. PWN.

Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wyd. WAiP. Kwieciński, Z. (2000). Zmienić kształcenie nauczycieli. W: Z. Kwieciński (red.). Tropy – ślady – próby. Poznań – Olsztyn: Edytor.

Mietzel, G. (2002). Psychologia kształcenia. Gdańsk: Wyd. GWP.

Nowacka, U. (1999/2001). Przygotowanie zawodowe nauczycieli w świetle współczesnych orientacji edukacyjnych. W: Prace Naukowe Pedagogika, t. 8, 9, 10 (s. 627–640). Częstochowa.

Okoń, W. (1987). Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa: PWN.

Piaget, J. (1981). Równoważenie struktur poznawczych. Warszawa: PWN.

Puślecki, W. (1996). Kształcenie wyzwalające w edukacji wczesnoszkolnej. Kraków: Impuls.

Puślecki, W. (1997). (red.). Doświadczanie podmiotowości ucznia w edukacji wczesnoszkolnej. Opole: Wyd. Uniwersytetu Opolskiego.

Rutkowiak, J. (2009). Wielość paradygmatów dydaktyki a wspólny mianownik realnego życia. Ku pytaniom o przykłady między paradygmatyczne. W: L. Hurło, M. Łojko, D. Klus-Stańska, Paradygmaty współczesnej dydaktyki (s. 27–40). Kraków: Impuls.

Schaffer, H. (1995). Psychologia dziecka, tłum. A. Wojciechowski. Warszawa: PWN.

Słownik Współczesnego Języka Polskiego, red. B. Dunaj. 2001. Warszawa: Przegląd Readers Digest.

Strykowski, W. (2005). Kompetencje współczesnego nauczyciela. Neodidagmata, 27/28.

Szempruch, J. (2013). Pedeutologia. Studium teoretyczno-empiryczne. Kraków: Impuls.

Włodarski, Z. (1980). Psychologiczne prawidłowości uczenia się i nauczania. Warszawa: WSiP.

Witkowski, L. (2009). O wizjach i rewizjach dobrej edukacji (więcej niż dekalog dobrej edukacji). W: C. Plewka (red.). Ku dobrej szkole. Cywilizacyjne dylematy współczesnej edukacji, t. 1 (s. 15–25). Radom: ITE.

Wood, D. (2006). Jak dzieci uczą się i myślą: społeczne konteksty rozwoju poznawczego. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wygotski, L. (1989). Myślenie i mowa. Warszawa: PWN.

ŹRÓDŁA INTERNETOWE:

Płatos, B. Najważniejsze kompetencje uczniów i ich miejsce w systemach edukacji. Wnioski z raportu „Rozwijanie kompetencji kluczowych w szkołach w Europie”. http://jows.pl/sites/default/files.

Walat, W. Teorie uczenia się a rozwój technologii informacyjnych. https://tvv-journal.upol.cz/pdfs/tvv/2010/01/02.pdf/ [dostęp: 20.04.2020].

Żmijewska-Kwiręg, S. (2019). Kształtowanie kompetencji kluczowych m.in. uczenia się, społeczno-obywatelskich oraz inicjatywności i przedsiębiorczości w edukacji wczesnoszkolnej. https://doskonaleniewsieci.pl/Upload/ceo/dkk/ksztaltowanie_

kompetencji_kluczowych_w_edukacji_wczesnoszkolnej_s_zmijewska-kwireg.pdf/ [dostęp: 30.04.2020].

AKTY PRAWNE:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. 2017, poz. 356).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz. U. 2017, poz. 1611).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. 2017, poz. 1658).

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. 2017, poz. 59).

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE).

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 30.12.2006, L394/13.

Zalecenie Rady z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (Tekst mający znaczenie dla EOG) (2018/C 189/01).

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia 04.06.2018, C 189/1.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.3.119-132
Date of publication: 2020-10-13 08:35:17
Date of submission: 2020-05-12 09:16:48


Statistics


Total abstract view - 2417
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 5276

Indicators





Copyright (c) 2020 Barbara Skalbania

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.