Wsparcie młodzieży w kryzysie – przykład modelu wspólnoty pomocowej w Leimbach, w Niemczech
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Przedmiotem analizy jest oferta pomocowa, skierowana do młodzieży i młodych dorosłych w sytuacji kryzysowej, zmagających się z uzależnieniami i korzystających ze wsparcia specjalistycznej placówki terapeutycznej dla młodych mężczyzn w Leimbach, w Niemczech.
Cel badań: Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji pomocowej skierowanej do młodzieży w kryzysie, bazującej na idei pomocy do samopomocy i pracy metodą społeczności terapeutycznej.
Metoda badań: Wykorzystane podejście badawcze to studium przypadku, analiza danych zastanych i częściowo ustrukturyzowany wywiad indywidualny.
Wyniki: Działalność ośrodka w Leimbach opiera się na społeczności terapeutycznej, której fundamentem jest koncepcja pomocy do samopomocy. Wsparcie obejmuje terapię grupową, indywidualne działania pomocowe, medytację Naikan oraz prace, które rozwijają samodzielność i kompetencje społeczne mieszkańców. Współpraca z lokalnymi instytucjami umożliwia praktyki zawodowe, zwiększając szanse na reintegrację społeczną. Główne wyzwania to wysoka rezygnacja uczestników (40% w ciągu 90 dni) oraz problemy emocjonalne wynikające z trudnych doświadczeń rodzinnych.
Wnioski: Połączenie idei grupy samopomocowej z różnymi formami terapii, wspieranych przez profesjonalną kadrę i funkcjonowanie placówki w ramach certyfikowanego systemu publicznego, minimalizuje ryzyko wynikające z braku profesjonalnego wsparcia w samodzielnie działających grupach samopomocowych. Nadal jednak problemem pozostaje wysoka rezygnacja uczestników z powodu niskiej motywacji i trudności adaptacyjnych. Ograniczenia metodologiczne dostępnych danych utrudniają dokładną ocenę skuteczności działań, jednak dostępne dane wskazują, że większość byłych rezydentów utrzymuje abstynencję. Przedstawione rozwiązania mają przede wszystkim wartość poznawczą i praktyczną. Metoda społeczności terapeutycznej, znana w Polsce i Niemczech, nadal może inspirować specjalistów pracujących z młodzieżą w kryzysie. W kontekście migracji między tymi krajami wiedza o działaniu takich organizacji za granicą może być szczególnie cenna.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Academia. (n.d.). Retrieved 20, March, 2024 from: https://www.academia.edu/search?q=m%C5%82odzie%C5%BC%20w%20kryzysie
Arbeitsstelle Kinder- und Jugendhilfestatistik (AKJStat). (2023). Monitor Hilfen zur Erziehung 2023. Retrieved 10, March, 2024 from: https://www.akjstat.tu-dortmund.de/fileadmin/user_upload/Kurzanalyse_HzE_2022_AKJStat.pdf
Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Prentice Hall.
Borgetto, B. (2002). Gesundheitsbezogene Selbsthilfe in Deutschland. Stand der Forschung. Österreichische Zeitschrift für Soziologie, 27(2), 115–125.
Bukowska, B. (2013). Integracja leczenia substytucyjnego i modelu społeczności terapeutycznych: Nowe wyzwania i szanse. Retrieved 17, January, 2025 from: https://www.narkomania.org.pl/czytelnia/integracja-leczenia-substytucyjnego-i-modelu-spolecznosci-terapeutycznych-nowe-wyzwania-i-szanse/
De Leon, G. (2000). Społeczność terapeutyczna. Teoria. Model. Metoda. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
Der Sucht- und Drogenbeauftragter der Bundesregierung. (2023). Zahl der Drogentoten erneut Gestiegen. Retrieved 10, April, 2024 from: https://www.bundesdrogenbeauftragter.de/presse/detail/zahl-der-drogentoten-erneut-gestiegen/.
Die Fleckenbühler. (2025). Jugendhilfe Leimbach. Retrieved 15, January, 2025 from: https://die-fleckenbuehler.de/drogenfrei-leben/jugendhilfe-leimbach/
Die Fleckenbühler Zeitung. (2022–2024). Retrieved 15, March, 2024 from: https://die-fleckenbuehler.de/presse/zeitung/
Die Fleckenbühler Association. Retrieved 10, February, 2024 from: https://die-fleckenbuehler.de/
Ellis, A., & MacLaren, C. (2020). Terapia racjonalno-emotywna. Helion.
Fischer, M., Missel, P., Nowak, M., Roeb-Rienas, W., Schiller, A., & Schwehm, H. (2007). Outcome quality in inpatient medical rehabilitation of drug addicts (“Drogenkatamnese”). Part 1: Introduction to the topic, research design and treatment effects. SuchtAktuell, 1, 41–47.
Fogarty, R.S. (2003). The rise and fall of Synanon: A California utopia. Journal of American History, 89(4), 1618–1619. https://doi.org/10.2307/3092697
Fredersdorf, F. (2019). Wissenschaftliches Gutachten über den Verein „Die Fleckenbühler – gemeinnütziger und mildtätiger Verein e.V.". FH VORARLBERG, Forschungszentrum Sozial- und Wirtschaftswissenschaften. Retrieved 12, February, 2024 from: https://die-fleckenbuehler.de/wp-content/uploads/2020/12/Gutachten-Fleckenbu%CC%88hl-final.pdf
Galanter, M., Castaneda, R., & Hugo, F. (1991). Group therapy and self-help groups. In R.J. Frances & M. Sheldon (Eds.), Clinical Textbook of Addictive Disorders (pp. 588–611). The Guilford Press.
Gerasch, H. (2009). Die Vollstreckungsvorschriften der §§ 35, 36 BtMG und Probleme in der Praxis bei deren Anwendung. Forensische Psychiatrie, Psychologie, Kriminologie, 3(4), 302–308.
Gesetz zur Neuordnung des Kinder- und Jugendhilfegeschts (Kinder- und Jugendhilfegesetz – KJHG). (2019). Retrieved 27, March, 2024 from: https://www.gesetze-im-internet.de/kjhg/BJNR011630990.html
Gesetz über den Verkehr mit Betäubungsmitteln (Betäubungsmittelgesetz – BtMG) § 35 Zurückstellung der Strafvollstreckung. (1981). Retrieved 14, March 2024 from: https://www.gesetze-im-internet.de/btmg_1981/__35.html
Jacobs, M.K., & Goodman, G. (1989). Psychology and self-help groups: Predictions on a partnership. American Psychologist, 44(3), 536–545. https://doi.org/10.1037/0003-066X.44.3.536
Jahresbericht (2021, 2022). Retrieved 11, February, 2024 from: https://die-fleckenbuehler.de/ueber-uns/konzept-transparenz/
James, R.K., & Gilliland, B.E. (2006). Strategies for Crisis Intervention. PARPA Educational Publishing House.
Juros, A. (1999). Psychospołeczne uwarunkowania aktywności samopomocowej: umacnianie osoby, grupy i wspólnoty. Roczniki psychologiczne, 2, 125–148.
Kooyman, M. (2002). Społeczność terapeutyczna dla uzależnionych. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
Kvale, S. (2010). Prowadzenie wywiadów. PWN.
Maj, A. (2013). Analiza treści. In M. Makowska (Ed.), Analiza danych zastanych: Przewodnik dla studentów (pp. 127–147). Scholar.
Makowska, M. (Ed.). (2013). Analiza danych zastanych. Przewodnik dla studentów. Scholar.
Mayring, P. (2014). Qualitative content analysis: Theoretical foundation, basic procedures. and software solution. Retrieved 2, February, 2025 from: https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-395173
Meierjürgen, R. (2015). Gesundheitsselbsthilfe aus der Sicht der gesetzlichen Krankenversicherung. In M. Danner & R. Meierjürgen (Eds.), Gesundheitsselbsthilfe im Wandel (pp. 117–134). Nomos. https://doi.org/10.5771/9783845252988
Mizerek, H. (2017). Studium przypadku w badaniach nad edukacją: Istota i paleta zastosowań. Przegląd Badań Edukacyjnych, 1, 9–22.
Monar Association. Retrieved 25, March, 2024 from: https://budyzosine.monar.org/index.php/spolecznosc-terapeutyczna/
Naikan Method. Retrieved 5, April, 2024 from: https://www.naikan.eu/naikan-methode.html
NAKOS (Nationale Kontakt- und Informationsstelle zur Anregung und Unterstützung von Selbsthilfegruppen). Retrieved 3, April, 2024 from: https://www.nakos.de/informationen/fachwissen/deutschland/
Patzak, J. (2012). Kommentierung zu § 35 BtMG. In H.H. Körner, J. Patzak, & M. Volkmer (Eds.), Betäubungsmittelgesetz Kommentar. C.H. Beck.
Pawlak, M., & Srokowski, Ł. (2014). Instytucje i organizacje: Przekraczanie paradygmatów w badaniach nad organizacjami. In M. Pawlak & Ł. Srokowski (Eds.), Pomiędzy i wewnątrz: Instytucje, organizacje i ich działania (pp. 7–31). IPSiR UW.
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw. (2023). Retrieved 15, March, 2024 from: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=3309
Sevdiren, Ö. (2011). Alternatives to imprisonment in Germany: Less is more? In Juvenile Court Law in Germany. Springer.
Simons, H. (2009). Case Study Research in Practice. Sage Publications.
Siwiak-Kobayashi, M. (2013). Co leczy w społeczności terapeutycznej? Parę refleksji nad znaczeniem uczenia społecznego w terapii nerwic. Psychoterapia, 3(166), 55–59.
Soroko, E., & Jankowiak, B. (2020). Shaping social and psychological competencies or intervening in a crisis? Sociotherapists’ experiences of helping adolescents in Poland. International Journal for the Advancement of Counselling, 42(4), 349–365. https://doi.org/10.1007/s10447-020-09405-x
Sozialgesetzbuch (SGB) – Achtes Buch (VIII) – Kinder- und Jugendhilfe (1990). Retrieved 20, March, 2024 from: https://www.gesetze-im-internet.de/sgb_8/
Stake, R.E. (1997). Studium przypadku. In L. Korporowicz (Ed.), Ewaluacja w edukacji (pp. 120–145). Oficyna Naukowa.
Statistisches Bundesamt. (2023a). Hilfen zur Erziehung, einschließlich Hilfen für junge Volljährige in Deutschland 2022 nach Art der Hilfe. Retrieved 1, March, 2024 from: https://www.destatis.de/DE/Themen/Gesellschaft-Umwelt/Soziales/Jugendarbeit/Tabellen/hilfen-erziehung-jungevolljaehrige.html
Statistisches Bundesamt. (2023b). Rechtspflege / Bestand der Gefangenen und Verwahrten in dendeutschen Justizvollzugsanstalten nach ihrer Unterbringung auf Haftplätzen des geschlossenen und offenen Vollzugs. Retrieved 1, March, 2024 from: https://www.statistischebibliothek.de/mir/receive/DESerie_mods_00002496
Statutes of the association Die Fleckenbühler. Retrieved 16, February, 2024 from: https://die-fleckenbuehler.de/ueber-uns/konzept-transparenz/
Stübner, S., & Kaspar, J. (2022). Quality of Forensic Assessment in Germany. Oapen.
Synanon Association. (2014). Statutes of the association. Retrieved 30, March, 2024 from: https://www.synanon-aktuell.de/satzung.html
The European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA). (2023). Statistical Bulletin 2023 – prevalence of drug use. Retrieved 2, April, 2024 from: https://www.emcdda.europa.eu/data/stats2023/gps_en
Trimpey, J. (1996). Rational Recovery: The New Cure for Substance Addiction. Simon and Schuster.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Dz.U. 2005 no. 179 item 1485, as amended. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20051791485
Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich. Dz.U. 2022 item 1700, as amended. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001700
Włodarczyk, E. (2010). Grupy samopomocowe w doświadczaniu abstynencji alkoholowej. In M. Piorunek (Ed.), Pomoc – wsparcie społeczne – poradnictwo. Od teorii do praktyki (pp. 535–556). Wyd. Adam Marszałek.
Yin, R.K. (2015). Studium przypadku w badaniach naukowych. Projektowanie i metody. Wyd. UJ.
Zurhold, H., Verthein, U., Reimer, J., & Savinsky, A.L. (2013). Medizinische Rehabilitation Drogenkranker gemäß § 35 BtMG („Therapie statt Strafe“): Wirksamkeit und Trends Abschlussbericht. Zentrum für Interdisziplinäre Suchtforschung (ZIS) der Universität Hamburg. https://www.bundesgesundheitsministerium.de/fileadmin/Dateien/5_Publikationen/Drogen_und_Sucht/Berichte/Abschlussbericht_Medizinische_Rehabilitation.pdf
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2025.44.2.217-239
Data publikacji: 2025-06-26 23:47:12
Data złożenia artykułu: 2024-04-29 11:29:42
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2025 Sylwester Zagulski

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.