Przestrzeń edukacyjna w edukacji włączającej (edukacji dla wszystkich) – wyzwania w pracy z grupą/klasą zróżnicowaną

Iwona Bożena Chrzanowska

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Współcześnie nauczyciele muszą być świadomi tego, że populacja uczniów w grupie/klasie przedszkolnej/szkolnej będzie coraz bardziej zróżnicowana. W związku z tym, konieczne jest takie projektowanie przestrzeni edukacyjnych, które będzie odpowiadało zróżnicowanym potrzebom, możliwościom, potencjałom uczniów, ale jednocześnie wymaganiom XXI wieku.

Cel badań: Jako cel badań obrano wskazanie jakie znaczenie ma przestrzeń edukacyjna w pracy z grupą/klasą zróżnicowaną w edukacji włączającej. Problem badawczy koncentruje się na próbie odpowiedzi na pytanie jak budować, dlaczego zmieniać i modyfikować przestrzeń edukacyjną w edukacji włączającej (edukacji dla wszystkich).

Stan wiedzy: Środowisko edukacyjne może pełnić rolę „trzeciego nauczyciela” i wspierać rozwój, potencjał ucznia lub odwrotnie go utrudniać i zaburzać. Angażujące środowiska edukacyjne są niezbędne dla rozwoju poznawczego, fizycznego, społecznego i emocjonalnego dziecka/ucznia. Wspierają krytyczne myślenie, komunikację, kooperację i kreatywność, uznawane współcześnie za kluczowe kompetencje w edukacji dla XXI w.

Podsumowanie: Zróżnicowane potrzeby uczniów wymagają zróżnicowanych przestrzeni nauczania, uczenia się, tak, by odpowiadały na potrzeby każdego ucznia. Opisywane są one w literaturze z wykorzystaniem metafor, np. jako: wodopój, jaskinia, ognisko, piaskownica/laboratorium. Uczniowie powinni uczestniczyć w tworzeniu przestrzeni edukacyjnej. Perspektywy dzieci/uczniów są często pomijane, a jak wskazują wyniki badań, gdy są uwzględniane, gdy dzieci/uczniowie są słuchani, zwiększają się szanse na lepsze, skuteczniejsze wspieranie ich nauki i rozwoju. W szkole transmisyjnej nauczyciel jest główną postacią, tak w doborze metod pracy, projektowaniu przestrzeni, jak i sposobów szkolnego komunikowania się. Jednak są już przykłady dobrych praktyk i podpowiedzi, jak zmienić przestrzeń edukacyjną szkoły, by stała się ona przyjazna dla każdego ucznia.


Słowa kluczowe


przestrzeń edukacyjna szkoły, grupa/klasa zróżnicowana

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Bidziński, K. (2016). Szkoła ogólnodostępna jako środowisko odkrywania podstaw własnej tożsamości przez uczniów z niepełnosprawnością w młodszym wieku szkolnym. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 12/2016, 31-59. https://doi.org/10.14746/ikps.2016.12.02

Borri, S. (2021). From Classroom to Learning Environment. In D. Scaradozzi, L. Guasti, M. Di Stasio, B. Miotti, A. Monteriu, P. Blikstein (Eds.), Makers at School, Educational Robotics and Innovative Learning Environments (pp. 51-54). Springer. Retrieved 3, May, 2023 from: https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/978-3-030-77040-2.pdf?pdf=button&error=cookies_not_supported&code=954a11d7-f1c6-4903-a844-62308089cf75

Callaghan, K. (2013). The environment is a teacher. Queen’s Printer of Ontario. Retrieved 4, September, 2023 from: http://www.edu.gov.on.ca/childcare/Callaghan.pdf

Chimicz, D. (2020). Wykorzystanie technologii wspomagających uczniów z niepełnosprawnościami w edukacji włączającej. Szkoła Specjalna 3/2020, 175-187. http://www.szkolaspecjalna.aps.edu.pl/media/2394583/sz-s_3-20_druk.pdf

Cook-Sather, A. (2002). Authorizing Student’s Perspectives: Toward Trust, Dialogue, and Change in Education. Educational researcher, 31(4), 3-14. https://doi.org/10.3102/0013189X031004003

Dumont, H., Istance, D., Benavides, F. (Eds.). (2013). Istota uczenia się. Wykorzystywanie wyników badań w praktyce. Wyd. Wolters Kluwer Polska.

Górkiewicz, K., Kozak, P. (2016). Środowiska uczenia się w 21. Wieku. In Przestrzenie edukacji 21. Otwieramy szkołę. Wprowadzenie (9-11). Retrieved 15, August, 2023 from: https://eduspaces21.ceo.org.pl/sites/eduspaces21.ceo.org.pl/files/eduspaces21_wprowadzenie.pdf

Jeppesen, J. (2016). Tworzenie szkoły: przestrzeń to tylko początek. In Przestrzenie edukacji 21. Otwieramy szkołę! Wprowadzenie (64-67). Retrieved 15, August, 2023 from: https://eduspaces21.ceo.org.pl/sites/eduspaces21.ceo.org.pl/files/eduspaces21_wprowadzenie.pdf

Karoń, J. (2014). Za zamkniętymi drzwiami klasy szkolnej – przemoc werbalna w komunikacji nauczyciela z dziećmi. Problemy Wczesnej Edukacji, 10/4(27), 121-136. Retrieved 10, August, 2023 from: https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/pwe/article/view/866

Klefstad, J. M. (2015). Focus on family: Environments that foster inquiry and critical thinking in young children: Supporting children’s natural curiosity. Childhood education, 91(2), 147-149. Retrieved 4, September, 2023 from: http://www2.uwstout.edu/content/DMAI_files/photos/klefstadj/intellcont/Klefstad-1.pdf

Kuls-Stańska, D., Nowicka, M. (2014). Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Wyd. Harminia-Universalis.

Mattila, P., Silander, P. (Eds.) (2015). How to create the school of the future – Revolutionary thinking and design from Finland. University of Oulu Centre for Internet Excellence. Retrieved 2, September, 2023 from: https://www.classter.com/wp-content/uploads/2016/09/How-to-create-the-school-of-the-future.pdf

Nowicka, M. (2010). Socjalizacja na lekcjach w klasach początkowych: praktyki – przestrzenie – konceptualizacje. Wyd. Wydawnictwo Adam Marszałek.

Pacewicz, A. (2021). Przestrzeń, w której dobrze się uczy. Jak to osiągnąć w szkole. Retrieved 3, September, 2023 from: https://szkoladlainnowatora.ceo.org.pl/wp-content/uploads/2021/06/Przestrze%C5%84-w-kt%C3%B3rej-dobrze-si%C4%99-uczy-A.-Pacewicz.pdf

Projekt Novigado. (2021). Przestrzeń w edukacji. Poradnik dla szkół. Retrieved 20 August 2023 from: https://fcl.eun.org/documents/10180/6262339/Novigado-Guidelines-PL.pdf/bb6fa894-c8f7-41bd-b4ab-abad817b56c0

Robson, K., Mastrangelo, S. (2017). Children’s Views of the Learning Environment: A Study Exploring the Reggio Emilia Principle of the Environment as the Third Teacher. Journal of Childhood Studies, Vol. 42 No. 4, 1-16. https://doi.org/10.18357/jcs.v42i4.18100

Schleicher, A. (2019). PISA 2018. Insights and Interpretations. Retrieved 5, September, 2023 from: https://www.oecd.org/pisa/PISA%202018%20Insights%20and%20Interpretations%20FINAL%20PDF.pdf

Sitek, M. (Red.). (2019). Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów. Wyniki badań PISA 2018 w Polsce. Wyd. Instytut Badań Edukacyjnych. Retrieved 10, August, 2023 from: https://pisa.ibe.edu.pl/wp-content/uploads/2019/12/raport-wyniki-badan-pisa-2018.pdf

Pilotażowe wdrożenie modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW). (2020). Ośrodek Rozwoju Edukacji. Retrieved 10, August, 2023 from: https://www.ore.edu.pl/2020/01/pilotazowe-wdrozenie-modelu-specjalistycznych-centrow-wspierajacych-edukacje-wlaczajaca-scwew/

Thornburg, D. (2014). From the Campfire to the Holodeck – Creating Engaging and powerful 21st Century Learning Environments. San Francisco: Jossey-Bass.

UNICEF. (2014). Convention on the rights of the child: Rights under the convention on the right of the child. Retrieved 10, August, 2023 from: http://www.unicef.org/crc/indeks_30228.html

Wexler, A. (2004). A theory for living: Walking with Reggio Emilia. Art Education, 57(6), 13-19. https://doi.org/10.1080/00043125.2004.11653571

Żytko, M. (2014). Edukacja językowa w szkole – między dążeniem do formalizacji schematu a refleksją nad uczestnictwem w zdarzeniach komunikacyjnych. In D. Klus-Stańska (Red.). (Anty)edukacja wczesnoszkolna (315-340). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.4.59-75
Data publikacji: 2024-02-14 11:56:29
Data złożenia artykułu: 2023-09-11 14:45:47


Statystyki


Widoczność abstraktów - 660
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 309

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2024 Iwona Bożena Chrzanowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.