Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Arbitralność kulturowa szkoły a zachowania tożsamościowe dzieci-uczniów
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie. Szkoła jako instytucja kultury dostarcza gotowych modeli tożsamości w bezpośrednich i podprogowych przekazach kulturowych, codziennie konfrontując dziecko-ucznia z koniecznością (skutecznego) radzenia sobie z (błędnym) rozumieniem znaczeń wytwarzanych przez kulturę szkolną.
Cel badania. W artykule podejmuję próbę (roz)poznania, w jaki sposób narracje prowadzone i/lub narzucane przez wyłaniającą się kulturę szkolną determinują (nie)świadome nabywanie przez dzieci znaczeń opisujących ich szkolną rzeczywistość i budujących ich tożsamość jako uczniów. Badanie osadziłam w teoretycznych ramach zrekonstruowanej psychokulturowej koncepcji kultury szkolnej J. S. Brunera oraz teorii reprodukcji kulturowej P. Bourdieu.
Metoda badań. Materiałem badawczym, który analizuję i interpretuję w pracy z wykorzystaniem hermeneutyczno-fenomenologicznej metody kodowania, są wywiady narracyjne przeprowadzone z dziesięcioletnimi dziećmi z grupy ryzyka, które stały się uczniami klasy czwartej.
Wyniki. Wyniki badań odnoszą się do postrzegania szkoły przez dzieci, które przekroczyły II próg edukacyjny w zakresie zasad i norm szkolnych. Badania koncentrują się na procesie wdrażania dziecka do roli ucznia, wskazując na opresyjny charakter kultury szkoły.
Wnioski. W omówieniu wyników staram się zwrócić uwagę na ukryte przekonania dotyczące uczniów, którzy stają się materiałem, przedmiotem czy produktem działania szkoły (kultury) i przeciwstawić je Korczakowskiej idei otwartości i wrażliwości na potencjał dziecka.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Berding, J. W. (2020). Janusz Korczak. Educating for Justice. Springer.
Bernstein, B. (1986). Codes and their variations, education and the process of cultural reproduction. Sociological Review, 34, 7-40.
Bernstein, B. (1980). A sociolinguistic account of the socialization process: remarks on vulnerability to school influence. In G. W. Shugar, M. Smoczyńska (Eds.), Research on child language development (p. 557-596). PWN.
Bernstein, B. (1971). Class, Codes and Control, v. 1: Theoretical Studies Towards Sociology of Language. Routledge and Kegan Paul.
Bourdieu, P., Wacquant, L. J. D. (1992). An invitation to reflexive sociology. University of Chicago Press.
Bourdieu, P. (2008). The practical sense. Wyd. UJ.
Bourdieu, P., Passeron, J. C. (2011). Reproduction in education, society and culture (2nd ed.). Sage Publication.
Bruner, J. S. (1978). Beyond the information provided. Studia z psychologii poznania. PWN.
Bruner, J. S. (2006). The culture of education. Universitas.
Brzezińska, A. I. (2003). Children from the risk system. In A. I. Brzezińska, S. Jabłoński, M. Marchow (Eds.), Hidden stigma. Zagrożenia rozwoju w okresie dzieciństwa (p. 11-37). Fundacja Humaniora.
Corsaro, W. A. (2009). Peer Culture. In J. Qvortrup, W. A. Corsaro and M. S. Honig, M. (Eds.), The Palgrave Handbook of Childhood Studies (p. 301-315). Palgrave Macmillan.
Dahlberg, G., Moss, P., Pence, A. (2007). Beyond quality in early childhood education and care: Languages of evaluation. Falmer Press.
Davis, K. (1997). Exploring the intersection between cultural competency and managed behavioral health care Policy. Implications for state and county mental health agencies. National Technical Assistance Center for State Mental Health Planning.
Denzin, N. K., Lincoln, Y. S. (2014). Introduction. The field and practice of qualitative research. In N. K. Denzin, Y. S. Lincoln (Eds.), Methods of qualitative research (p. 19-77). PWN.
Filipiak, E. (2007). Man - language - reality (in the context of questions about effective language education at school). Forum Dydaktyczne, 2, 5-18.
Foucault, M. (1980). Body/Power. In C. Gordon (Ed.), Michael Foucault Power/Knowladge. Harvester.
Freire, P. (2000). << Banking>> concept of education as a tool of oppression. In K. Blusz (Ed.), Education and Liberation. Impuls.
Gibbs, A. (2015). Analyzing qualitative data. PWN.
Goffman, E. (2005). Stigma. Reflections on wounded identity. GWP.
Goffman, E. (2011). Total institutions. On patients of psychiatric hospitals and residents of other total institutions. GWP.
Helsper, W. (2008). Schulkulturen - die Schule als symbolische Sinnordnung. Zeitschrift für Pädagogik 54, 1, 68-80. https://doi.ogr/ 10.25656/01:4336.
Jarosz, E. (2013). Children's citizenship - pedagogical-political whim or necessity on the way of social development. In E.
Jarosz, B. Dyrda (Eds.), << Szanować - słuchać - wspierać - chronić>> rights of children in family, school, society (p. 21-35). Wyd. UŚ.
Jaskulska, S. (2018). The rite of passage. School youth on the educational threshold. Wyd. UAM.
Kacprzak, K. (2016). Interpretive phenomenological analysis. Characteristics of the approach and possibilities of application in pedagogy/andragogy. Andragogical Yearbook, 23, 283-309.
Korczak, J. (1978). Pisma wybrane, vol. 1. Nasza Księgarnia.
Kożyczkowska, A., Młynarczuk-Sokołowska, A. (2018). Cultural contexts of childhood. Anthropological and pedagogical sketches. Katedra.
Kruger, A. C. and Tomasello, M. (1996). Cultural Learning and
Learning Culture. In D. R. Olson, and N. Torrance (Eds.), Handbook of Education and Human Development: new models of learning, teaching, and schooling (p. 369-387). Blackwell.
Kwieciński, Z. (2013). Education as a sustainable subject and object of development. Hypotheses of dysfunctionality after 20 years. In Z. Kwieciński (Eds.), Pedagogies of post. Pretexts. Contexts. Subtexts (p. 34-41). Impuls.
Lewowicki, T. (1997). Przemiany oświaty. Szkice o ideach i praktyce edukacyjnej. Żak.
Maton, K. (2014). Habitus. In M. Grenfell (Eds.), Pierre Bourdieu. Key Concepts (p. 48-65). Routledge.
Matsumato, D., Juang L. (2007). Intercultural psychology. GWP.
Matysek, M. (2007). 'To tell is to live', or on a certain way of understanding narrative. Contemporary Culture, 2, 40-50.
Mead, M. (2000). Culture and identity: a study of intergenerational distance. PWN.
Michalak, R. (2013). The child at the threshold of subject education. A theoretical-empirical study. Wyd. UAM.
Miller, R. (1981). Socjalizacja, wychowanie, psychoterapia. PWN.
Nairn, A., Clarke, B. (2011). Researching children: are we getting it right? International Journal of Market Research, 54, 177-198. https://doi.org/10.2501/IJMR-54-2-177-198
Nikitorowicz, J. (2005). Creating the child's identity. Wyzwania dla edukacji międzykulturowej. GWP.
Piaget, J. (2005). Speech and thinking of the child. PWN.
Pietkiewicz, I. and Smith, J. A. (2012). A practical guide to interpretive phenomenological analysis in qualitative research in psychology. Psychological Journal, 2, 361-369.
Pilch, T., Bauman, T. (2001). Principles of pedagogical research. Quantitative and qualitative strategies. Żak.
Ricoeur, P. (1985). Egzystencja i hermeneutyka: rozprawy o metodzie. PAX.
Schier, K. (2014). Adult children. Psychological problematics of reversal of roles in the family. Wyd. Naukowe Scholar.
Szczepska-Pustkowska, M. (2011). From childhood philosophy to children's philosophy of life. Casus władzy i demokracji. Impuls.
Shilling, Ch. (2010). Sociology of the body. PWN.
Smith, J. A., Larkin, M. and Flowers, P. (2021). Interpretative Phenomenological Analysis: Theory, Method and Research. Sage Publications.
Smolińska-Theiss, B. (2013). Korczakowskie narracje pedagogiczne. Impuls.
Śliwerski, B. (2007). Pedagogy of the child. Studium pajdocentrizm. GWP.
Tomasello, M. (2002). Cultural sources of human cognition. PIW.
Trzebinski, J. (2002). Narration as a way of understanding the world. GWP.
United States. Bureau of the Census (1995). Celebrating Our Nation's Diversity. A Teaching Supplement for Grades K-12.
Urbaniak, M. (2010). "Narrative Identity" Ricoeur as a medium between the concept and experience of the self. Congressional Yearbook, 4, 215-222.
Woods, P. (1983). Sociology and the school: An interactionist viewpoint. Routledge and K. Paul.
Wróblewska, M. (2011). Shaping identity in a developmental and educational perspective. Borderland. Social Studies, XVII, 176-187.
Vygotsky, L. S. (1971). Wybrane prace psychologiczne. PWN.
Vygotsky, L. S. (1978). Tool and sign in child development. PWN.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.1.49-64
Data publikacji: 2023-04-28 18:21:08
Data złożenia artykułu: 2022-08-31 11:44:20
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2023 Kinga Konieczny-Pizoń
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.