Status pedagogiki zdrowia w Niemczech – w poszukiwaniu inspiracji do umocnienia subdyscypliny w systemie nauk o wychowaniu w Polsce
Streszczenie w języku polskim
Pedagogika zdrowia to subdyscyplina nauk o wychowaniu, która w Polsce ma swoje źródła w pedagogice społecznej Heleny Radlińskiej. W sytuacji zmian społecznych i cywilizacyjnych wymaga ona rozwoju oraz naukowego umocnienia. Stale rośnie zainteresowanie zdrowiem, zmieniają się problemy zdrowotnych społeczeństwa, podejście do zagadnień związanych ze zdrowiem w nauce nabiera wymiaru interdyscyplinarnego, poszerza się wiedza na temat ochrony zdrowia i zwalczania chorób, a dostęp do wiedzy o zdrowiu sprzyja wzrostowi świadomości zdrowotnej. W poszukiwaniu możliwości rozwoju pedagogiki zdrowia w Polsce warto odwołać się do doświadczeń zagranicznych. Historyczne i społeczno-kulturowe uwarunkowania zainteresowaniem problematyką zdrowotną w Niemczech oraz w naszym kraju wykazują odmienność. Jednak fakt wyodrębnienia w języku polskim i niemieckim takich terminów, jak: „pedagogika zdrowia” (Gesundheitspädagogik), „edukacja zdrowotna” (Gesundheitsbildung), „wychowanie zdrowotne” (Gesundheiterziehung) czy „oświata zdrowotna” (Gesundheitsaufklärung) sprzyja analizie porównawczej refleksji pedagogiki zdrowia w Polsce i krajach niemieckiego obszaru językowego. W piśmiennictwie anglojęzycznym wymienione terminy najczęściej są określane jednym pojęciem health education. Status pedagogiki zdrowia w Polsce i w Niemczech jest zbliżony nie tylko ze względu na analogie pojęciowe, ale także interdyscyplinarny charakter tego obszaru refleksji i badań. Inspiracją dla rozwoju pedagogiki zdrowia w naszym kraju mogą być implikacje praktyczne, które wykraczają poza edukację zdrowotną dzieci i młodzieży oraz profilaktykę realizowaną przez placówki opieki zdrowotnej. Pedagogika zdrowia w Niemczech znajduje coraz większe zastosowanie promocji zdrowia w miejscu pracy, co sprzyja zwiększeniu świadomości zdrowotnej, poprawie kultury zdrowotnej dorosłych, a także wzrost wydajności pracowników.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Cassens, M. (2014). Einführung in die Gesundheitspädagogik.
Toronto: Budrich.
Duraj-Nowakowa, K. (2008). Podejścia całościowe do pedagogiki. Rzeszów: Wyd. URz.
Gaweł, A. (2016). Rozwój teorii i praktyki wychowania zdrowotnego i jego konteksty w późnej nowoczesności. W: A. Gaweł, B. Bieszczad (red.). Reinterpretacje kontekstów wychowania (s. 19–61). Kraków: Libron.
Gaweł, A. (2018). Refleksje wokół tożsamości naukowej pedagogiki zdrowia. W: B. Zawadzka, T. Łączka (red.). Pedagogika zdrowia w teorii i praktyce (s. 15–28). Kielce: Wyd. UJK.
Groenning, K. i in. (2016). Somatische Kultur und psychiatrische Pflege. Universitat Bielefeld.
Hörmann, G. (1999). Stichwort: Gesundheitserziehung. Zeitschrift für Erziehungswissenschaft, 2, 5–29.
Hörmann, G. (2009). Gesundheitserziehung und Gesundheitspädagogik – Perspektiven eines „alten” neuen Fachs. W: U. Ritterbach, J. Nicolaus, U. Spörhase, K. Schleider (red.). Leben nach Herzenslust? Lebensstil und Gesundheit aus psychologischer und pädagogischer Sicht (s. 13–33). Freiburg im Breisgau: Centaurus.
Hurrelmann, K., Razum, O. (2012). Handbuch der Gesundheitswissenschaften. Weinheim/ München: Juwenta
Knörzer, W. (1994). Ein systemisches Modell der Gesundheitsbildung. W: W. Knörzer (red.). Ganzheitliche Gesundheitsbildung in Theorie und Praxis (s. 49–70). Heidelberg: Haug.
Kowalski, M. (2006). Zdrowie i kultura zdrowotna – różne perspektywy poznawcze. W: M. Kowalski, A. Gaweł, Zdrowie – wartość – edukacja (s. 15–105). Kraków: Impuls.
Melchart, D., Gehring, T. (2001). Gesundheitsbewusstsein und Krankheitsverständnis im Wandel: Konsequenzenfür die Patientenversorgung. Forschende Komplementärmedizin
und Klassische Naturheilkdunde, 8, 90–97.
Rubacha, K. (2003). Budowanie teorii pedagogicznych. W: Z. Kwieciński. B. Śliwerski (red.). Pedagogika – podręcznik akademicki, t. 1. (s. 59–68). Warszawa: PWN.
Schmid, T. (2018). Kräuterweiblein und Hexekultur. Komponente in der Geschichte der Medizin. W: G. Flemmich, A. Hais, Schmid (red.). Gesundheitsberufe im Wandel Festschrift für Brigitte Adler. Reihe (seria): Medizin Bd. 21 (s. 39–48), Muenster: LIT Verlag.
Schneider, V. (2017). Gesundheitspädagogik Einführung in Theorie und Praxis. Wiesbaden: Springer Fachmedien.
Stroß, A.M. (2009). Reflexive Gesundheitspädagogik: interdisziplinäre Zugänge – erziehungswissenschaftliche Perspektiven. Münster: LIT Verlag.
Stroß, A.M. (2017). Gesundheit und Bildung: Reflexionsansprüche und Professionalisierungsperspektiven. Wiesbaden: Springer.
Syrek, E. (2019). Teoretyczne podstawy współczesnej pedagogiki zdrowia jako subdyscypliny pedagogiki. Pedagogika Społeczna, 2, 9–23. DOI : 10.35464/1642-672X.PS.2019.2.01.
Unterhaslberger, M. (2008). Gesundheitspädagogik als Hilfe zur Selbsthilfe: Beiträge einer pädagogischen Teildisziplin zur gesundheitsbezogenen Selbsthilfe unter besonderer Berücksichtigung der Beratung in der Selbsthilfeunterstützung. Münster: LIT Verlag.
Waller, H. (2006). Gesundheitswissenschaft: eine Einführung in Grundlagen und Praxis, Stuttgart: Kohlhammer.
Willmer, K., Baumgarten, K. (2015). Grundlagen der Gesundheitspädagogik. Apollon Hochschule der Gesundheitswirtschaft.
Wulfhorst, B. (2002). Theorie der Gesundheitspädagogik: Legitimation, Aufgabe und Funktionen von Gesundheitserziehung. Grundlagentexte Gesundheitswissenschaften. Weinheim/ München: Juwenta.
Wulfhorst, B., Hurrelman, K. (2009). Handbuch Gesundheitserziehung. Bern: Huber.
Zwick, E. (2004). Gesundheitspädagogik: Wege zur Konstituierung einer erziehungswissenschaftlichen Teildisziplin. Münster: LIT Verlag.
Źródła internetowe:
http://www.kneipp.pl/
http://www.biografie-niemieckie.pl/v/10005-rudolf-virchow.html
https://www.btb.info/ausbildung-gesundheitspaedagoge-gesundheitsberater.html
https://www.ph-freiburg.de/de/studium-lehre/studiengaenge/studiengang-gesundheitspaedagogik/
gesundheitspaedagogik-konkret.html
https://www.apollon-hochschule.de/zertifikatskurse/gesundheit-praevention/gesundheitspaedagogik/
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.4.23-38
Data publikacji: 2020-12-23 16:16:31
Data złożenia artykułu: 2020-02-20 13:48:25
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2020 Agnieszka Buczak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.