Pomiędzy chaosem, niestabilnością, zmianą i antykruchością. Jakościowa analiza warunków pracy i codzienności polskich nauczycieli wczesnej edukacji Montessori

Streszczenie w języku polskim

Celem artykułu jest syntetyczna prezentacja wyników badania jakościowego nad nauczycielami wczesnej edukacji Montessori w Polsce w zakresie koncepcji znaczeń nadawanych niestabilności, chaosowi i zmianie w ich profesjonalnej codzienności. Badania zrealizowano wśród 35 kobiet pracujących w przedszkolach i szkołach podstawowych z wykorzystaniem indywidualnego, jakościowego, semi-strukturyzowanego wywiadu badawczego, analizowanego zgodnie z procedurą fenomenografii. Analiza przestrzeni wynikowej pozwoliła na zidentyfikowanie i opisanie trzech kategorii określonych jako: 1) zmiana i niestabilność jako stresory nie do zniesienia;2) daleko od zmiany i niestabilności;3) zmiana i niestabilność jako naturalne warunki uczenia się indywidualnego i organizacyjnego. Pierwsza kategoria związana jest z koncepcjami znaczeń, które tematyzują niestabilność jako coś, co jest permanentnie doświadczane, a jednocześnie coś, czego najlepiej byłoby nie doświadczać. Owa niestabilność związana jest przede wszystkim z autorytarnym stylem zarządzania oraz paternalistycznym traktowaniem nauczycieli przez pracodawców i/lub rodziców dzieci. W ramach drugiej kategorii lokują się narracje ilustrujące warunki pracy z dala od zmian i niestabilności, zapewniane dzięki silnej osobowości dyrektorów placówek i autorytarnemu zarządzaniu. Trzecia kategoria odwołuje się do zmiany i niestabilności jako naturalnej kondycji świata. Z tej perspektywy nie są one negatywnie nacechowane, lecz wręcz przeciwnie –niestabilność i zmiana dostarczają okazji do uczenia się, i to zarówno na poziomie indywidualnym, jak i organizacyjnym.