Socjodemograficzne uwarunkowania sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych przez personel pielęgniarski

Janusz Kirenko, Ewa Sienkiewicz, Jolanta Szymańska, Anna Malm

Streszczenie w języku polskim


Rezultaty radzenia sobie w sytuacjach problemowych można ocenić, analizując reakcje fizjologiczne, czynności motoryczne i objawy emocjonalne. Im efektywniej człowiek radzi sobie w sytuacji problemowej, tym lepsze jest jego funkcjonowanie psychospołeczne. Adekwatność wybranego profilu radzenia sobie wpływa na stan zdrowia somatycznego i psychicznego. Najistotniejszą cechą radzenia sobie powinna być elastyczność – dopasowanie do zmieniających się warunków. Celem badań była ocena socjodemograficznych czynników warunkujących radzenie sobie w sytuacjach trudnych przez personel pielęgniarski. Badaniami objęto 81‒osobową grupę pielęgniarek i pielęgniarzy. Wykorzystano autorską metryczkę dotyczącą socjodemograficznej charakterystyki badanych osób oraz Kwestionariusz radzenia sobie z problemami (WCQ Lazarus i Folkman). Na podstawie wyników badań stwierdzono, że istnieje zależność pomiędzy radzeniem sobie w sytuacjach trudnych przez personel pielęgniarski a miejscem zamieszkania, wiekiem i stażem pracy w zawodzie. Poszczególne strategie radzenia sobie w sytuacjach trudnych badanych osób nie korelują z płcią i wykształceniem.


Słowa kluczowe


personel pielęgniarski, sytuacje problemowe, stres, radzenie sobie

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Basińska M., Andruszkiewicz A., 2008, Poczucie koherencji jako predykator zdrowego funkcjonowania w pracy – badania pracowników socjalnych. W: H. Wrona-Polańska (red.), Zdrowie – stres – choroba w wymiarze psychologicznym. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.

Bielawska J., 2014, Interdyscyplinarny charakter pielęgniarstwa. „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy”,11(2).

Buyuk E.T., Rizalar S., Güdek E., Güney Z., 2015, Evaluation of empathetic skills of nurses working in oncology units in Samsun. „International Journal Caring Sciences”, Turkey, 8.

Frąckowiak A., 2010, Zagrożenia w pracy pielęgniarki środowiskowej. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach”, 1(6).

Gaweł A., 2003, Obciążenie pracą pielęgniarek pracujących w systemie zmianowym 12-godzinnym. „Pielęgniarstwo XXI wieku”, 3.

Guido L.A., Linch G.F.C, Pitthan L.O., Umann J., 2011, Stress, coping and health conditions of hospital nurses. ,,Revista da Escola de Enfermagem da USP”, 45.

Jachimowicz-Wołoszynek D., Jakubowska M., Leźnicka M., 2011. Analiza zachowań i przeżyć związanych z pracą na przykładzie pielęgniarek. „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 92(4).

Juczyński Z., Ogińska-Bulik N., 2008, Osobowość, stres a zdrowie. Warszawa, Wydawnictwo Difin.

Kato T., 2014. Coping with interpersonal stress and psychological distress at work: comparison of hospital nurse and salespeople. ,,Journal of Psychology Research and Behavior Management”, 7.

Kowalczuk K., Krajewska-Kułak E., Jankowiak B., Klimaszewska K., Rolka H., Kondzior D., Kowalewska B., 2008, Zagrożenia zawodowe pielęgniarek, położnych i lekarzy w środowisku pracy. ,,Problemy Higieny i Epidemiologii”, 89(2).

Kuriata E., Felińczak A., Grzebiluch J., Szachniewicz M., 2011, Czynniki szkodliwe oraz obciążenie pracą pielęgniarek zatrudnionych w szpitalu, część II. ,,Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”, 1(3).

Kurowska K., Zuza-Witkowska A., 2011, Empatia a wypalenie zawodowe u pielęgniarek onkologicznych. „Nowiny Lekarskie”, 80(4).

Lazarus R.S., Folkman S., 1984, Stress, appraisal and coping. New York, Springer Publishing Company.

Łoboda M., 1990, Czynniki stresogenne w organizacji. W: A. Biela (red.), Stres w pracy zawodowej. Wybrane zagadnienia. Lublin, Wydawnictwo KUL.

Marcysiak M., Dąbrowska O., Marcysiak M., 2014, Wypalenie zawodowe a radzenie sobie ze stresem pielęgniarek. „Problemy Pielęgniarstwa”, 22(3).

Nitsuma M., Katsuki T., Sakuma Y., Sato C., 2012, The relationship between social skills and early resignation in Japanese novice nurses. „Journal of Nursing Management”, 20(5).

Nyklewicz W., Krajewska-Kułak E., 2008, Śmierć a emocje pielęgniarek – doniesienie wstępne. „Problemy Pielęgniarstwa”, 16(3).

Ogińska-Bulik N., 2005, Emotional intelligence in the workplace: exploring its effects on occupational stress and health outcomes in human service workers. ,,International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health”, 18(2).

Perek M., Kózka M., Twarduś K., 2007, Sytuacje trudne w pracy pielęgniarek pediatrycznych i sposoby radzenia sobie z nimi. „Problemy Pielęgniarstwa”, 15(4).

Ratajczak Z., 1994, Wsparcie społeczne w środowisku pracy a stres i jego skutki zdrowotne. W: Z. Ratajczak (red.), Psychologiczna problematyka wsparcia społecznego i pomocy. Psychologiczne problemy funkcjonowania człowieka w sytuacji pracy. Katowice, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego”, 11(20).

Rodrigues A.B., Chaves E.C., 2008, Stressing factors and coping strategies used by oncology nurses. „Revista Latino-Americana de Enfermagem”, 16.

Sęk H. (2005), Poznawcze i kompetencyjne uwarunkowania wypalenia w pracy z chorymi. „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, 14(2).

Smółka, P., 2008, Kompetencje społeczne. Metody pomiaru i doskonalenia umiejętności interpersonalnych. Kraków, Wydawnictwo Wolters Kluwer S.A.

Strelau J., 2000, Temperament a stres: Temperament jako czynnik moderujący stresory, stan i skutki stresu oraz radzenie sobie ze stresem. W: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Sygit E., 2009, Długoletni staż zawodowy pielęgniarek – droga ku wypaleniu zawodowemu? „Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie”, 55(2).

Tartas M., Derewicz G., Walkiewicz M., Budziński W., 2009, Źródła stresu zawodowego w pracy pielęgniarek zatrudnionych w oddziałach o dużym obciążeniu fizycznym i psychicznym. „Roczniki Akademii Medycznej w Gdańsku”, 39.

Terelak J., 2001, Psychologia stresu. Bydgoszcz, Oficyna Wydawnicza Branta.

Uren S.A, Graham T.M., 2013, Subjective experiences of coping among caregivers in palliative care. „Online Journal of Issues in Nursing”, 18(2).

Wrońska I., Krajewska-Kułak E., 2007, Wybrane zagadnienia z pielęgniarstwa europejskiego. Lublin, Wydawnictwo Czelej.

Żuralska R., Majkowicz M., Gaworska-Krzemińska A., 2012, Psychologiczna ocena stylów radzenia sobie ze stresem a cechy osobowości studentów pielęgniarstwa i położnictwa Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. ,,Problemy Pielęgniarstwa”, 20(2).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2018.37.3.93-106
Data publikacji: 2019-04-19 10:35:41
Data złożenia artykułu: 2018-06-11 19:36:37


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2569
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 882

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2019 Janusz Kirenko

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.