Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Myślenie – sądzenie – odpowiedzialność. Fundamentalia wychowania moralnego według Hannah Arendt
Streszczenie w języku polskim
Hannah Arendt wielokrotnie podejmowała w swojej twórczości filozoficznej kwestie moralne, które z niespotykaną do tej pory siłą odezwały się w XX wieku w związku z Holocaustem. Pomimo tego nie wypracowała jednolitej teorii moralności. Niemniej jednak w jej analizach zarówno fenomenu życia moralnego, jak i współczesnego wychowania znajdują się liczne elementy, które można uznać za rudymenty teorii wychowania moralnego. Elementy te oscylują wokół trzech przejawów osoby jako podmiotu działania moralnego, a mianowicie: myślenia, sądzenia i odpowiedzialności. W niniejszym tekście traktuje się je jako fundamentalia hipotetycznej koncepcji wychowania moralnego. Żeby uwydatnić aktualność myśli Arendt, rekonstrukcja została umieszczona w ramie obejmującej przeszłość i teraźniejszość wychowania i kształcenia moralnego w szkole.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Arendt, H. (1994). Kryzys edukacji. W: H. Arendt. Między czasem minionym a przyszłym (s. 209–232). Warszawa: Aletheia.
Arendt, H. (2003). Some Questions of Moral Philosophy. W: H. Arendt. Responsibility and Judgment (s. 49–146). New York: Schocken Books.
Arendt, H. (2006). Kilka zagadnień filozofii moralnej. W: H. Arendt. Odpowiedzialność i władza sądzenia (s. 80–175). Warszawa: Prószyński i S-ka.
Arendt, H. (2010). Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła. Kraków: Znak.
Arendt, H. (2017). Einige Fragen der Ethik. Vorlesung in vier Teilen. W: H. Arendt. Über das Böse. Eine Vorlesung zu Fragen der Ethik (s. 7–150). München: Piper.
Bass, R.V., Good, J.W. (2004). Educare and Educere: Is a Balance Possible in the Educational System? The Educational Forum, 2, 161–168. DOI: 10.1080/00131720408984623.
Benner, D. (2017). John Dewey. A modern thinker: On Education (as Bildung and Erziehung) and Democracy (as a political system and a mode of associated living). W: L.J. Waks, A.R. English (red.). John Dewey’s Democracy and Education. A Centennial Handbook (s. 262–278). Cambridge: University Press.
Benner, D. (2018). Pedagogika ogólna a pedagogika specjalna. Rozważania na temat związku między inkluzją i ekskluzją z perspektywy trzech przyczyn procesów wychowania i kształcenia. W: J. Gołkowska. K. Sipowicz. I. Patejuk-Mazurek (red.). Tradycja i współczesność pedagogiki specjalnej w tworzeniu społeczeństwa dla wszystkich. W 95-lecie Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (s. 124–138). Warszawa: Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Benner, D., Nikolova, R. (2016). Stan umiędzynarodowienia badania ETiK i jego koncepcja teoretyczno-empiryczna. Forum Pedagogiczne, 2/1, 19–35. DOI: 10.21697/10.21697/fp.2016.2.02.
Benner, D., Stępkowski, D., von Oettingen, A., Peng, Zh. (2018). Kształcenie – moralność – demokracja. Teorie i koncepcje wychowania i kształcenia moralno-etycznego i ich związki z etyką i polityką. Warszawa: Wyd. Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Benner, D., von Heynitz, M., Ivanov, S., Nikolova, R., Pohlmann, C., Remus, C. (2011). Nauczanie etyki i kompetencja moralna poza wdrażaniem wartości i wychowaniem do cnoty. Przegląd Pedagogiczny, 2, 9–24.
Durkheim, É. (2015). Wychowanie moralne. Bydgoszcz: Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
English, A. (2016). Doświadczenia nieciągłości jako sposoby refleksyjnego obchodzenia się z dylematami moralnymi. Studium jakościowe w ramach badania ETiKInternation Edynburg. Forum Pedagogiczne, 2/1, 71–94. DOI: 10.21697/10.21697/fp.2016.2.05.
English, A.R. (2013). Discontinuity in learning. Dewey, Herbart, and Education as Transformation. New York: Cambridge University Press.
Godoń, R. (2019). Filozofia edukacji. W: Z. Kwieciński. B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podręcznik akademicki (s. 307–318). Warszawa: PWN.
Horlacher, R. (2016). The Educated Subject and the German Concept of Bildung: A Comperative Cultural History. New York – London: Routledge.
Kant, I. (2007). Metafizyka moralności. Warszawa: PWN.
Kohn, J. (2006). Wprowadzenie. W: H. Arendt. Odpowiedzialność i władza sądzenia (s. 7–28). Warszawa: Prószyński i S-ka.
Kwieciński, Z., Śliwerski, B. (2019). Wstęp. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podręcznik akademicki (s. 7–10). Warszawa: PWN.
Madalińska-Michalak, J., Jeżowski, A.J., Więsław, S. (2017). Etyka w systemie edukacji w Polsce. Warszawa: Wolters Kluwer.
McCarthy, M. (2016). Posłowie redaktor. W: H. Arendt. Życie umysłu (s. 431–443). Warszawa: Aletheia.
Peterson, A., Lexmond, J., Hallgarten, J., Kerr, D. (2014). Schools with Soul: A new approach to Spiritual, Moral, Social and Cultural Education. Report of the Royal Society of Arts. Action Research Center. Retrieved from: https://www.thersa.org/discover/publications-and-articles/reports/schools-with-soul-a-new-approach-tospiritual-
moral-social-and-cultural-education].
Podmanický, I. (2012). Teoria a praxetickejvýchovy, t. 1. Trnava: Trnavská Univerzita.
Rajský, A., Wiesenganger, M. (red.) (2018). Pomoc druhému na cestecnosti. K filozoficko- etickým aspektom prosociálnosti. Trnava: Tipi Universitatis Tyrnaviensis.
Ritzer, G., Breinbauer, I.M., Schluss, H., Krobath, Th. (2016). ETiK-Internatnional Wiedeń. Problemy badawcze, przeprowadzone badanie i analiza wyników. Forum Pedagogiczne, 2/1, 57–70. DOI: 10.21697/10.21697/fp.2016.2.04.
Stępkowski, D., Ivanov, S., Ksionek, A. (2016). ETiK-International Warszawa. Historia badania, problem badawcze i analiza wyników. Forum Pedagogiczne, 2/1, 37–56. DOI: 10.21697/10.21697/fp.2016.2.03.
Stępkowski, D., Kamińska, W. (2016). Wychowanie moralne czy nauczanie moralno-etyczne? Rozważanie o zadaniach oświaty publicznej. Forum Pedagogiczne, 2/1, 127–138. DOI: 10.21697/10.21697/fp.2016.2.08.
Svobodová, Z. (2014). Paideia as Care of Soul – the Potential of Contemporary School. W: D. Stępkowski, A. Murzyn (red.). Religion Long Forgotten. The Importance of Religion in Education towards Civil Society (s. 191–206). Kraków: Impuls.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.3.155-171
Data publikacji: 2020-10-13 08:35:20
Data złożenia artykułu: 2019-11-06 19:21:16
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2020 Dariusz Stępkowski
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.