Przygotowanie studentów i nauczycieli wychowania fizycznego do pracy z dziećmi z chorobą nowotworową

Anna Bochenek, Monika Ewa Drogosiewicz, Katarzyna Sierpotowska

Streszczenie w języku polskim


Nauczyciel wychowania fizycznego we współczesnej szkole powinien posiadać szereg kompetencji do pracy z uczniem z chorobą przewlekłą, w tym z uczniem po zakończonej terapii przeciwnowotworowej. Rola aktywności fizycznej dla ozdrowieńców z choroby nowotworowej jest ogromna. Dlatego też uczeń ten nie powinien być zwalniany z uczestnictwa w szkolnym wychowaniu fizycznym, ale należy dołożyć wszelkich starań, aby aktywność fizyczna stała się elementem jego stylu życia do późnej starości. Celem badań jest diagnoza stanu przygotowania studentów i nauczycieli wychowania fizycznego do pracy z dzieckiem po zakończonym leczeniu przeciwnowotworowym. Grupę badanych stanowiło 172 nauczycieli wychowania fizycznego oraz 672 studentów kończących studia wychowania fizycznego. W badaniach posłużono się autorskim kwestionariuszem ankiety. Respondenci nie czują się przygotowani do pracy z dzieckiem po chorobie nowotworowej i niemal wszyscy chcieliby poszerzać swoją wiedzę w tym zakresie. Połowa badanych nie zna roli aktywności fizycznej w życiu ozdrowieńców, a około 30% nie wie, czy dzieci po zakończonej kuracji przeciwnowotworowej mogą uczestniczyć w wychowaniu fizycznym. Należy wprowadzić zmiany w procesie kształcenia nauczycieli wychowania fizycznego, aby przygotować ich do pracy z dzieckiem po chorobie nowotworowej. Należy stworzyć ofertę szkoleń podnoszących kompetencje nauczycieli wychowania fizycznego do pracy z dzieckiem z chorobą przewlekłą.

Słowa kluczowe


nauczyciel wychowania fizycznego; dziecko z chorobą nowotworową; wychowanie fizyczne

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Antoszewska B., 2006, Dziecko z chorobą nowotworową – problemy psychopedagogiczne. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.

Bochenek A., Sadowski J., 2015, Kompetencje nauczyciela wychowania fizycznego do pracy z dzieckiem przewlekle chorym. W: A. Bochenek (red.), Nauczyciel wychowania fizycznego. Kształcenie, zawód i praca. Biała Podlaska, Wydawnictwo WWFiS, 25–41.

Bouillet T., Bigard X., Brami C., Chouahnia K., Copel L., Dauchy S., Delcambre C., Descotes M.J., Joly F., Lepeu G., Marre A., Scotte F., Spano J.P., Vanlemmens L., Zelek L., 2015, Role of physical activity and sport in oncology Scientific commission of the National Federation Sport and Cancer CAMI. „Critical Reviews in Oncolgy Hematology”, 94, 74–86.

Bramm K.I., van Dijk-Lokkart E.M., Kaspers G.L., Takken T., Huisman J., Bierings M.B., Merks J.H.M., van de Heuvel-Eibrink M.M., van Dulmen-den-Broeder E., Veening M.A., 2016, Cardiorespiratory fitness and physical activity in children with cancer. „Support Care Cancer”, 24 (5), 2259-2268. DOI: 10.1007/s00520-015-2993-1.

Chalcarz W., Popierz N., Merkiel S., Chybicka A., 2008, Zmiany aktywności fizycznej młodzieży po przebytej chorobie nowotworowej. „Nowiny Lekarskie”, 77/4, 280–285.

Culos-Reed S.N., Leach H.J., Capozzi L.C., Easaw J., Eves N., Millet G.Y., 2017, Exercise preferences and association between fitness parameters, physical activity, and quality of life in high-grade glioma patients. „Support Care Cancer”, 25, 1237–1246. DOI: 101007/s00520-016-3516-4.

Demark-Wahnefried W., Schmitz K., Alfano C.M., Bail J.R., Goodwin P.J., Thomson C.A., Bradley D.W. i in., 2018, Weight management and physical activity throught the cancer care continuum. „CA Cancer Journal For Clinicians”, 68, 64–69.

Deręgowska J., 2012, Edukacja dzieci i młodzież z chorobą nowotworową jako czynnik wsparcia. „Studia Edukacyjne”, 21, 279–298.

Dickermann J.D., 2009, Odległe skutki leczenia nowotworu złośliwego w dzieciństwie. „Pediatria po Dyplomie”, 13, 16–32.

Fong D.Y., Ho J.W., Hui B.P., Lee A.M., Macfarlane D.J., Leung S.S., Cerin E., Chan W.Y., Leung I.P., Lam S.H., Taylor A.J., Cheng K.K., 2012, Physical activity for cancer survivors: meta-analysis of randomised controlled trials. „British Medical Journal”, 344; e70. DOI: 10.1136/bmj.e.70.

Gotte M., Taraks S., Boos J., 2014, Sports in pediatric oncology: the role(s) of physical activity for children with cancer. „Pediatric Hematology Oncology”, 36, 2, 85–90.

Jones W.L., 2011, Physical activity and lung cancer survivorship. W: K.S. Courneya, Ch.M. Firedenreich (red.), Physical activity and cancer. Berlin, Springer, 255–274.

Konieczna I., 2016, Autopercepcja u dzieci z chorobą przewlekłą. „Forum Pedagogiczne”, 1, 234–246.

Kowalczyk J. 2011, Epidemiologia nowotworów dziecięcych. W: J. Kowalczyk (red.), Wprowadzenie do onkologii i hematologii dziecięcej. Skrypt dla lekarzy specjalizujących się w onkologii i hematologii dziecięcej. Warszawa, Wydawnictwo Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, 5–9.

Łukasik R., Pollok-Waksmańska W., Woś H., 2013, Problematyka funkcjonowania dziecka z chorobą przewlekłą w szkole. „Problemy Pielęgniarstwa”, 21(3), 523–527.

Maksymowicz L., 2011, Rola nauczyciela wychowania fizycznego w rehabilitacji dziecka przewlekle chorego. W: S. Juszczyk, J. Ogrodnik, E. Przybyła (red.), Osobowość, kompetencje, powinności nauczyciela i wychowawcy. Katowice, Wydawnictwo AWF, 253–279.

Małkowska-Szkutnik A., 2014, Choroby przewlekłe u dzieci i młodzieży jako narastający problem społeczny. „Studia BAS”, 2(38), 89–112.

Małkowska-Szkutnik A., Mazur J., 2011, Funkcjonowanie w szkole uczniów z chorobą przewlekłą. „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 92(2), 232–240.

Małkowska-Szkutnik A., Woynarowska B., Kleszczewska D., Salonna F., Vorlicek M., Gajewski J., 2017, Wiedza i przekonania nauczycieli w Polsce i Czechach wobec uczniów z padaczką oraz przygotowanie nauczycieli do pracy z tymi uczniami. Raport z badań. Warszawa, Epischool.

Meder J., 2014, Rak głównym zabójca ludzi w XXI wieku; Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych. W: A. Potrykowska. Z. Strzelecki, J. Szymborski, J. Witkowski (red), Zachorowalność i umieralność na nowotwory a sytuacja demograficzna Polski. Warszawa, Rządowa Rada Ludności, 50–85.

Ness K., Mertens A., Hudson M.M., Wall M., Leisenring W.M., Oeffinger K.C., Sklar Ch.A., Robinson L.L., Gurney J.G., 2005, Limitations on physical performance and daily activities among long-term survivors of childhood cancer. „Annals of Internal Medicine”, 143, 639–647.

Pawłowska K., Malicka I., Sławska M., Woźniewski M., Chybicka A., Kałwak K., 2010, Sprawność fizyczna dzieci leczonych z powodu choroby nowotworowej. „Onkologia Polska”, 13, 2, 71–76.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 roku w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania. Klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 843).

Ruble K., Scarvalone S., Galicchio L., Davis L., Wells D., 2016, Group physical activity intervention for childhood cancer survivors: a pilot study. „Journal of Physical Activity and Health”, 13, 352–359. DOI: 10.1123/jpah.2015-0050.

Samardakiewicz M., 2011, Psychoonkologiczne aspekty chorób nowotworowych u dzieci. W: J. Kowalczyk (red.), Wprowadzenie do onkologii i hematologii dziecięcej. Warszawa, Wydawnictwo Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, 163–169.

San Juan A., Wolin K., Lucia A., 2011, Physical activity and pediatric cancer survivorship. W: K.S. Courneya, Ch.M. Friedenreich (red.), Physical activity and cancer. Berlin, Springer, 319–348.

Schmitz K., 2011, Physical activity and breast cancer survivorship. W: K.S. Courneya, Ch.M. Firedenreich (red.), Physical activity and cancer. Berlin, Springer, 189–216.

Sella C.M., Courneya K.S., 2011, Physical activity and gastrointestinal cancer survivorship. W: K.S. Courneya, Ch.M. Firedenreich (red.), Physical activity and cancer. Berlin, Springer, 237–254.

Soares-Miranda L., Fiuza-Luces C., Lassaletta A., Santa-Sosa E., Padilla J.R., Fernandes-Casanowa L., Lorenzo-Gonzalez R., Lopez-Mojares L., Perez M., Perez-Martinez A., Lucia A., 2013, Physical Activity in pediatric cancer patients with solid tumors (PAPEC): trial rationale and design. „Contemporary Clinical Trials”, 36, 106–115. DOI: 10.1016/j.cct2013.05.012.

Soares-Miranda L., Abreu S., Silva M., Peixoto A., Ramalho R., Correia da Silva P., Costa C., Teixeira J.P., Goncalves C., Moreira P., Mota J., Macedo G., 2017, Cancer survivor study (CASUS) on colorectal patients: longitudinal study on physical activity, fitness, nutrition, and its influences on quality of life, disease recurrence, and survival. Rationale and design. „International Journal of Colorectal Disease”, 32, 75–81. DOI: 10.1007./s00384-016-2671-x.

Stenka K.E., Izdebski P.K., 2017, Radzenie sobie przez dzieci i młodzież z doświadczeniem choroby nowotworowej oraz skutkami jej leczenia. „Psychiatra Psychologia Kliniczna”, 17(4), 334–341.

Szukalski P., 2008, Ewolucja umieralności i niepełnosprawności w świetle koncepcji rektangularyzacji krzywej przeżycia. W: J.T. Kowaleski, P. Szukalski (red.), Starzenie się ludności Polski – między demografią a gerontologia społeczną. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 89–123.

Szymborski J., Didkowska J., Wojciechowska U., 2014, Nowotwory złośliwe u dzieci i młodzieży w Polsce. W: A. Potrykowska. Z. Strzelecki, J. Szymborski, J. Witkowski (red.), Zachorowalność i umieralność na nowotwory a sytuacja demograficzna Polski. Warszawa, Rządowa Rada Ludności, 117–146.

Takken T., van der Torre P., Zwernik M., Hulzebos E.H., Bierings M., Helders P.J., van der Net P.J., 2009, Development, feasibility and efficacy of community-based exercise training program in pediatric cancer survivor. „Psychoonkology”, 18. 440–448.

Tomaszewska-Lampart I., Samardakiewicz M., 2013, Aktywność fizyczna u dzieci leczonych z powodu nowotworu. „Psychoonkologia”, 3, 113–118.

Vermaete N., Wolter P., Verhoef G., Gosselink R., 2014, Physical activity and physical fitness in lymphoma patients before, during, and after chemoterapy: a prospective longitudinal study. „Annals of Hematology”, 93, 411–424. DOI: 10.1007/s00277-013-1881-3.

Yeh C.H., Wai P.W., Lin U.S., Chung Y.P., 2011, A pilot study to examine the feasibility and effects of a home-based aerobic program on reducing fatigue in children with acute lymphoblastic leukemia. „Cancer Nursing”, 34(1), 3–12. DOI: 10.1097/NCC.0b013e3181e4553c.

Zaleski-Ejgierd A., 2014, Wychowanie fizyczne w szkołach. „Kontrola Państwowa”, 5, 39–54.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2019.38.3.77-92
Data publikacji: 2019-12-28 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2019-02-19 11:12:10


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1305
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 601

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2020 Anna Bochenek, Monika Ewa Drogosiewicz, Katarzyna Sierpotowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.