(Nie)świadoma decyzja, czyli o motywach wyboru przedszkola Montessori

Iwona Zwierzchowska

Streszczenie w języku polskim


Dynamiczne zmiany zachodzące we współczesnej rzeczywistości społecznej stawiają nowe wyzwania przed polskim szkolnictwem. Konieczność odejścia od głęboko zakorzenionej tradycji edukacyjnej i niedostosowanego do obecnych warunków modelu szkoły skłania do poszukiwania alternatywnych rozwiązań. W związku z tym od kilkunastu lat obserwuje się wzrost zainteresowania różnorodnymi ofertami edukacyjnymi, wśród których ważne miejsce zajmuje kształcenie zgodne z założeniami koncepcji pedagogicznej Marii Montessori.

Oparcie realizowanego w placówkach montessoriańskich procesu edukacyjnego na aktywności dziecka, podmiotowe traktowanie wychowanka, respektowanie jego indywidualnych potrzeb, możliwości i zainteresowań, wspieranie jego wszechstronnego rozwoju staje się katalizatorem samorozwoju, samokształcenia i samowychowania, których tak bardzo oczekuje się od współczesnego pokolenia uczniów. Rosnąca popularność placówek montessoriańskich skłania jednak do postawienia pytania, na ile ich wybór jest efektem racjonalnej decyzji rodziców i faktycznego przekonania o wartości systemu pedagogicznego Montessori. Analiza materiału empirycznego zgromadzonego na potrzeby niniejszego opracowania ujawniła motywy, jakimi kierowali się badani rodzice, dokonując wyboru placówki przedszkolnej dla swojego dziecka, a także ich oczekiwania i opinie na temat edukacji realizowanej w przedszkolach wykorzystujących pedagogikę Marii Montessori.


Słowa kluczowe


edukacja przedszkolna, pedagogika Marii Montessori, przedszkole Montessori, wybór przedszkola

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bednarczuk B., 2016, Osobowość autorska absolwentów klas Montessori w perspektywie doświadczeń i celów życiowych. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.

Centner-Guz M., Zwierzchowska I., 2009, Stres zawodowy nauczycieli pracujących w oddziałach Montessori. W: B. Surma (red.), Dziecko i dorosły w koncepcji pedagogicznej Marii Montessori – teoria i praktyka. Łódź–Kraków, Wydawnictwo Palatum, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filozoficzno-Teologicznej Ignatianum, 149–164.

Centner-Guz M., Zwierzchowska I., 2014, Renesans pedagogiki Marii Montessori w Polsce? W: A. Karpińska, A. Szwarc (red.), Wybrane problemy dydaktyki w wymiarze teoretyczno-praktycznym. Warszawa, Wydawnictwo Akademickie Żak, 265–278.

Dąbrowska M., 2015, Kompetencje nauczycieli do prowadzenia obserwacji dzieci w placówkach Marii Montessori. W: E. Ogrodzka-Mazur, U. Szuścik, A. Minczakowska (red.), Edukacja małego dziecka, t. 8: Przedszkole – przemiany instytucji i jej funkcji. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls, 133–142.

Dudzikowa M., 2001, Mit o szkole jako miejscu „wszechstronnego rozwoju” ucznia. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.

Grzeszkiewicz B., 2005, Rola przedszkola w przygotowaniu startu edukacyjnego. W: S. Guz, J. Andrzejewska (red.), Wybrane problemy edukacji dzieci w przedszkolu i szkole. Lublin, Wydawnictwo UMCS, 253–260.

Guz S., 2015, Edukacja w systemie Marii Montessori. Wybrane obszary kształcenia, t. 1. Lublin, Wydawnictwo UMCS.

Juszczyk S., 2012, Przestrzenie życia i edukacji dziecka w społeczeństwie wiedzy. W: G. Kryk, M. Szepelawy (red.), Edukacyjne dylematy dzieciństwa. Racibórz, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu, 65–80.

Klus-Stańska D., 2006, Behawiorystyczne źródła myślenia o nauczaniu, czyli siedem grzechów głównych wczesnej edukacji. W: D. Klus-Stańska, E. Szatan. D. Bronk (red.), Wczesna edukacja. Między schematem a poszukiwaniem nowych ujęć teoretycznobadawczych. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Klus-Stańska D., 2015, Dezintegracja tożsamości i wiedzy jako proces i efekt edukacji wczesnoszkolnej. W: D. Klus-Stańska (red.), (Anty)edukacja wczesnoszkolna. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls, 24–60.

Klus-Stańska D., 2010, Ciągłość i zmiana czy bierność i niekontrolowane odruchy – w którym kierunku zmierza szkoła? W: J. Surzykiewicz, M. Kulesza (red.), Ciągłość i zmiana w edukacji szkolnej – społeczne i wychowawcze obszary napięć. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 35–49.

Kłakówna Z.A., 2014, Czy polska szkoła ma szansę na zmianę? W: R. Nowakowska-Siuta (red.), Edukacja alternatywna na rzecz demokratyzacji procesu kształcenia. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls, 13–23.

Kołodziej P., 2013, Szkoła w świecie pozoru. W: M. Dudzikowa, K. Knasicka-Falbierska (red.), Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls, 204–220.

Kołodziejczyk W., Polak M., 2011, Jak będzie zmieniać się edukacja? Wyzwania dla polskiej szkoły i ucznia. Warszawa, Instytut Obywatelski.

Królica M., 2009, Znajomość wśród nauczycieli przedszkoli tez pedagogiki Marii Montessori i możliwości ich realizacji. W: B. Surma (red.), Pedagogika Marii Montessori w Polsce i na świecie. Łódź–Kraków, Wydawnictwo Palatum, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filozoficzno-Teologicznej Ignatianum, 121–129.

Kwieciński Z., 1995, Dynamika funkcjonowania szkoły: studium empiryczne z socjologii edukacji. Toruń, Wydawnictwo UMK.

Lewowicki T., 1997, Przemiany oświaty: szkice o ideach i praktyce edukacyjnej. Warszawa, Wydawnictwo Żak.

Lulek B., 2014, W poszukiwaniu nowych rozwiązań w edukacji – rodzice i nauczyciele o systemie Marii Montessori. W: B. Lulek, Ł. Reczek-Zymróz, Rodzina i szkoła w zmieniającej się przestrzeni edukacyjnej. Dylematy czasu przemian. Rzeszów, Bonus Liber Wydawnictwo i Drukarnia Diecezji Rzeszowskiej, 257–308.

Mieszalski S., 1997, O przymusie i dyscyplinie w klasie szkolnej. Warszawa, WSiP.

Miksza M., 2009, Wartości pedagogiki Marii Montessori. Rola Polskiego Stowarzyszenia Montessori w propagowaniu jej idei. W: B. Surma (red.), Pedagogika Marii Montessori w Polsce i na świecie. Łódź–Kraków, Wydawnictwo Pallatum, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiczno-Filozoficznej Ignatianum.

Muchacka B., 2013, Organizowanie uczenia się dzieci w zabawie. W: E. Dolata, S. Pusz (red.), Wczesna edukacja dziecka. Implikacje do praktyki pedagogicznej. Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 149–161.

Nalaskowski A., 2007, Wymyślmy to! W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika alternatywna. Postulaty projekty i kontynuacje, t.1. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls, 19–25.

Pilch T., 2010, Społeczeństwo wobec szkoły – szkoła wobec przyszłości. Rozważania o polskiej polityce oświatowej. W: J. Surzykiewicz, M. Kulesza (red.), Ciągłość i zmiana w edukacji szkolnej – społeczne i wychowawcze obszary napięć. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 21–33.

Pomianowska M., Stańczyk M., Nadszedł czas zmian w edukacji. „Dyrektor Szkoły” 2015, nr 9, 14–17.

Przyborowska B., 2013, Pedagogika innowacyjności. Między teorią a praktyką. Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK.

Sajdera J., 2014, Edukacja przedszkolna jako sprawdzian dla zaangażowanego społeczeństwa. W: R. Nowakowska-Siuta (red.), Edukacja alternatywna na rzecz demokratyzacji procesu kształcenia. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls, 351–364.

Sikorska I., Osmańska I., 2013, Czy montessoriański przedszkolak stanie się kreatywnym nastolatkiem? Doświadczenia średniego dzieciństwa a postawa twórcza adolescentów. „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, nr 4 (30), 91–108.

Surma B., 2009, Rola nauczyciela w koncepcji pedagogicznej Marii Montessori w opinii studentek wychowania przedszkolnego. W: B. Surma (red.), Dziecko i dorosły w koncepcji pedagogicznej Marii Montessori – teoria i praktyka. Łódź–Kraków, Wydawnictwo Palatum, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filozoficzno-Teologicznej Ignatianum, 137–148.

Surma B., 2013, Gotowość szkolna do uczenia się matematyki dzieci sześcioletnich w przedszkolu Montessori – raport z badań. „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, nr 2 (28), 35–56.

Surzykiewicz J., 2010, Na drodze do idealnej szkoły – innowacja, rozwój i ocena jakości w świetle międzynarodowej literatury. W: J. Surzykiewicz, M. Kulesza (red.), Ciągłość i zmiana w edukacji szkolnej – społeczne i wychowawcze obszary napięć. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 419–452.

Szmidt K.J., 2005, Współczesne koncepcje wychowania do kreatywności i nauczania twórczości: przegląd stanowisk polskich. W: K.J. Szmidt (red.), Dydaktyka twórczości. Koncepcje – rozwiązania – problemy. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls, 19–29.

Śliwerski B., 1993, Wyspy oporu edukacyjnego. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.

Śliwerski B., 2009, Problemy współczesnej edukacji. dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Śliwerski B., 2013, Zagubione cele polskiej edukacji. W: E. Dolata, S. Pusz (red.), Wczesna edukacja dziecka. Implikacje do praktyki pedagogicznej. Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 13–22.

Waloszek D., 2011, Stracone złudzenia, czyli 40 lat poszukiwań miejsca w edukacji dla dzieci w wieku przedszkolnym. „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 1, 11–32.

Zwierzchowska I., 2015, Niepubliczna edukacja przedszkolna – alternatywa czy konieczność? W: S. Guz, M. Centner-Guz, I. Zwierzchowska (red.), W trosce o rozwój i wczesną edukację dziecka. Lublin, Wydawnictwo UMCS, 55–73.

Zwierzchowska I., 2016, Theory and Practice of Maria Montessori’s Pedagogy in the Assessment of Future Teachers of Early Childhood Education. W: M. Chepil, A.M. Żukowska, O. Karpenko (red.), In the Sphere of Education and Artistic Work. Drohobych, Drohobych Ivan Franko State Pedagogical University, 39–48.

Prawa rodziców, opublikowano: https://men.gov.pl/zycie-szkoly/rady-rodzicow/prawarodzicow-2.html [dostęp: 28.11.2015].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2018.37.1.75-94
Data publikacji: 2018-11-06 13:36:57
Data złożenia artykułu: 2018-11-06 11:50:40


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1829
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 838

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2018 Iwona Zwierzchowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.