Ochrona praw osób ze specjalnymi potrzebami

Streszczenie w języku polskim

W artykule autor przeanalizował trzy modele postaw wobec osób o specjalnych potrzebach na świecie (model medyczny, model normalizacji i model społeczny) oraz określił priorytetowe podejście humanistyczne oparte na poszanowaniu godności ludzkiej, praw i wolności każdej osoby, niezależnie od płci, wieku czy stanu zdrowia. Wskazano też podstawowe potrzeby osób niepełnosprawnych oraz potrzebę samorealizacji, w wyniku której ludzie starają się odnaleźć swoje miejsce w życiu i wykorzystać swój potencjał, talenty, profesjonalną determinację. Uwzględnione zostały wewnętrzne i zewnętrzne mechanizmy wsparcia „niepełnosprawnych” w ich rozwoju, dla których edukacja włączająca ma na celu: zbudowanie korzystnego klimatu psychologicznego w rodzinie; stworzenie systemu kulturowego w społeczeństwie; uzyskanie wsparcia rządu w profesjonalnej i twórczej samorealizacji; zapobieganie społecznym negatywnym postawom wobec osób niepełnosprawnych i ich kontrolę; zapewnienie równych praw przez państwo; usuwanie granic między „zdrowymi” a osobami niepełnosprawnymi; pozytywne postrzeganie siebie; aktywne życie; wyraźną tożsamość i personalizację; odpowiedzialność, wolność i silną wolę; wiarę w siebie i pozytywną ocenę możliwości (swoich i innych osób). W opracowaniu przedstawiono zagraniczne i krajowe przepisy gwarantujące prawa osób o szczególnych potrzebach, takie jak: Powszechna deklaracja praw człowieka (1948), Deklaracja praw dziecka (1959), Deklaracja praw osób upośledzonych umysłowo (1971), Deklaracja praw osób niepełnosprawnych (1975), Konwencja dotycząca rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia osób niepełnosprawnych (1983), Konwencja o prawach dziecka (1989), Standardowe zasady wyrównywania szans osób niepełnosprawnych (1993), Deklaracja Salamanki w sprawie zasad, polityki i praktyki w zakresie specjalnych potrzeb edukacyjnych i ramy działania (1994), Deklaracja z Dakaru (2000), Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (2006, Nowy Jork) i inne.