Szkoły w kręgach jako forma wspierania rodzin uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w środowisku lokalnym – refleksje nauczycieli i terapeutów

Agnieszka Beata Żyta

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Szkoła w Kręgach jest propozycją działań wspierających o charakterze pozaformalnym realizowanych w środowisku rodzinnym i szkolnym, obejmujących uczniów z niepełnosprawnością intelektualną oraz ich rodziny w środowisku lokalnym. Opiera się na Modelu Kręgów Wsparcia realizowanym w Polsce od 2015 r. oraz kanadyjskim programie „F-Words for Child Development” autorstwa ośrodka badawczo-edukacyjnego CanChild.
Cel badań: Celem badania było poznanie, jak nauczyciele i terapeuci osób z niepełnosprawnością intelektualną oceniają działania Szkoły w Kręgach oraz jakie mają doświadczenia, obawy i sposoby na optymalizację działań związanych z jej rozwojem.
Metoda badań: Do zbadania opinii i doświadczeń badanych została wykorzystana interpretacyjna analiza fenomenologiczna. Przeprowadzono wywiad fokusowy z dziewięcioma osobami uczestniczącymi czynnie w Szkole w Kręgach w różnych placówkach z Polski północnej i południowej.
Wyniki: Analiza materiału pozwoliła na wyodrębnienie czterech tematów nadrzędnych: 1) droga ku Szkole w Kręgach – doświadczenia własne nauczycieli i terapeutów w propagowaniu i tworzeniu Kręgów Wsparcia, 2) korzyści z realizowania projektu dla ucznia, rodziny, szkoły i środowiska, 3) obawy i zagrożenia dla projektu (problemy z zaangażowaniem w działania części pracowników placówek oraz rodzin, problemy organizacyjne), 4) sposoby na usprawnianie działań w ramach Kręgów Wsparcia.
Wnioski: Badani dostrzegają duży potencjał i wartości działań na rzecz budowania i wspierania relacji społecznych w najbliższym środowisku życia dziecka z niepełnosprawnością intelektualną, mających na celu budowanie bezpiecznej i przyjaznej przyszłości. Wyniki mogą być wykorzystane przez profesjonalistów pracujących w placówkach oświatowych w celu poprawy współpracy z rodzinami uczniów z niepełnosprawnością intelektualną oraz rozwijania idei Kręgów Wsparcia na etapie edukacji szkolnej.


Słowa kluczowe


nauczyciele i terapeuci, uczniowie, niepełnosprawność intelektualna, Szkoła w Kręgach, środowisko lokalne, badania fokusowe

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Araten-Bergman, T., Bigby, C. (2021). Forming and supporting circles of support for people with intellectual disabilities – a comparative case analysis. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 47(2), 177–189.

https://doi.org/10.3109/13668250.2021.1961049

Barbour, R. (2011). Badania fokusowe. PWN.

Bigby, Ch., Araten-Bergman, T. (2018). Models For Forming and Supporting Circles of Support for People with Intellectual Disabilities. Living with Disability Research Centre, La Trobe University.

Etmanski, A., Collins, J., Cammack, V. (2019). Bezpieczeństwo i ochrona. Sześć kroków do udanego życia osób z niepełnosprawnością intelektualną. Materiały projektowe. FIO.

Flick, U. (2011).O tej książce. In R. Barbour, Badania fokusowe. PWN.

Hayak, M., Avidov-Ungar, O., Bitton, I. (2024). Circles of support for teacher leadership implementing innovations at school: Point of view of teachers and school principals. Leadership and Policy in Schools, 1–16.

https://doi.org/10.1080/15700763.2024.2327574

Husserl, E. (1989). Nastawienie nauk przyrodniczych i humanistycznych. Naturalizm, dualizm i psychologia psychofizyczna. In Z. Krasnodębski (Ed.), Fenomenologia i socjologia (pp. 53–74). PWN.

International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF). (2001). World Health Organization, Geneva.

Lockman Turner, E., Bubash, S., Fialka-Feldman, M., Hayes, A. (2022). Circles of support and self-direction: An interview highlighting a journey of friendship and managing services. Inclusive Practices, 1(2), 75–78.

https://doi.org/10.1177/27324745221074408

Lord, J., Hutchison, P. (2003). Individualised support and funding: Building blocks for capacity building and inclusion. Disability and Society, 18(1), 71–86. https://doi.org/10.1080/713662196.

Louw, J.S., Kirkpatrick, B., Leader, G. (2020). Enhancing social inclusion of young adults with intellectual disabilities: A systematic review of original empirical studies. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 33(5), 793–807. https://doi.org/10.1111/jar.12678

Macadam, A., Savitch, N. (2015). Staying connected with circles of support. Journal of Dementia Care, 23(1), 32–34.

Morgan, D.L. (1996). Focus Groups. Annual Review of Sociology, 22, 129–152.

Neubauer, B.E., Witkop, C.T., Varpio, L. (2019). How phenomenology can help learn from the experiences of others. Perspectives on Medical Education, 8(2), 90–97.https://doi.org/10.1007/s40037-019-0509-2

Pietkiewicz, I., Smith, J.A. (2012). Praktyczny przewodnik interpretacyjnej analizy fenomenologicznej w badaniach jakościowych w psychologii. Czasopismo Psychologiczne,18(2), 361‒369.

Rapley, T. (2010). Analiza konwersacji dyskursu i dokumentów. PWN.

Rosenbaum, P., Gorter, J.W. (2012). The ‘F-words’ in childhood disability: I swear this is how we should think! Child Care Health and Development, 38(4), 457–463.

Sanderson, H. (2015). 9 reasons why I am excited about the potential of community circles to make a difference. Retrieved 8, October, 2024 from: https://communitycirclesblog.wordpress.com/2015/09/21/9-reasons-why-i-am-excited-about-thepotential-of-community-circles-to-make-a-difference/

Świeczkowska, K., Jordan, P., Żyta, A. (2022). Wprowadzenie do modelu Szkoły w Kręgach Wsparcia. PSONI, BORIS.

Świeczkowska, K., Żyta, A. (2024). Dlaczego Szkoła w Kręgach? Wsparcie rodzin dzieci z chorobami rzadkimi a współpraca transdyscyplinarna i międzysektorowa. In J. Doroszuk (Ed.), Edukacja dzieci z chorobami rzadkimi. O gdańskich praktykach uelastyczniania systemu (pp. 82–97). Difin.

Taggart, L., Truesdale-Kennedy, M., Ryan, A., McConkey, R. (2012). Examining the support needs of ageing family carers in developing future plans for a relative with an intellectual disability. Journal of Intellectual Disabilities, 16(3), 217–234. https://doi.org/10.1177/1744629512456465

United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities. (2006). New York.

Wistow, G., Perkins, M., Knapp, M., Bauer, A., Bonin, E.-M. (2016). Circles of support and personalisation: Exploring the economic case. Journal of Intellectual Disabilities, 20(2), 194–207.

https://doi.org/10.1177/1744629516637997

Żyta, A. (2020). Inkluzja społeczna dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną a samostanowienie – Kręgi Wsparcia jako propozycja działań. In Z. Janiszewska-Nieścioruk (Ed.), Problematyczność inkluzji społecznej i edukacyjnej osób z niepełnosprawnościami i o szczególnych potrzebach (pp. 113–121). Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Żyta, A. (2022). Rodzice dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną wobec Kręgów Wsparcia jako modelu pracy środowiskowej wspierającego inkluzję społeczną. Raport z badań fokusowych. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 41(3), 129–146.

www1: Retrieved 8. October, 2024 from: https://kregiwsparcia.pl/szkola-w-kregach-2/

www2: Retrieved 8, October, 2024 from: https://www.canchild.ca/




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2024.43.4.21-37
Data publikacji: 2025-01-22 11:01:00
Data złożenia artykułu: 2024-10-09 07:18:03


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2025 Agnieszka Beata Żyta

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.