Współczesna książka kucharska dla dzieci i młodzieży jako produkt medialny

Anita Lidia Has-Tokarz

Streszczenie w języku polskim


Współczesny rynek książki dla dzieci i młodzieży, mimo obserwowanych krótkotrwałych okresów zapaści, stale jest – jak pokazują branżowe raporty – jednym z bardziej stabilnych i dochodowych segmentów polskiego rynku wydawniczo-księgarskiego. Zyski gwarantują oficynom wydawniczym przede wszystkim globalne bestsellery adresowane tak do najmłodszych czytelników, jak i nastolatków. Artykuł omawia zjawisko brandingu, tj. kreowania globalnych marek w sektorze książki dla młodych odbiorców. Branding staje się obecnie ważnym narzędziem międzynarodowego marketingu książki, a tzw. polityka marki (brandu) zajmuje istotne miejsce w taktyce marketingowej wydawców działających w segmencie książek dla młodych odbiorców. Obserwacja globalnego i krajowego rynku mediów pozwala dostrzec tendencję do profesjonalizacji dziecięcej kultury kulinarnej. Przejawem tego zjawiska jest m.in. rozwój przemysłu zabawkarskiego związanego z produkcją akcesoriów kulinarnych, jak również aneksja przestrzeni medialnej zarezerwowanej dla dzieci i młodzieży. W jej obrębie można zauważyć multiplikację telewizyjnych programów kulinarnych, coraz liczniej powstają internetowe projekty kulinarne, gry online przeznaczone dla małych kucharzy, kulinarne aplikacje na urządzenia mobilne. Kulinarny „zwrot tematyczny” dokonuje się także w obrębie rynku książki dla dzieci i młodzieży. Po 1989 roku w segmencie książek kucharskich dla najmłodszych czytelników doszło do imponujących zmian ilościowych i jakościowych. Ewoluowały ich nowe warianty tematyczne i style edytorskie, jak również formaty medialne (kulinarne audiobooki, e-booki), będące refleksem globalnych mód i idei charakterystycznych dla kultury konsumpcyjnej oraz świadectwem kulinarnej emancypacji najmłodszych. W referacie wskazano różnorodne przykłady współczesnych książek kucharskich, które są powiązane z supersystemami rozrywkowymi dla dzieci.


Słowa kluczowe


książka kucharska dla dzieci, rynek mediów dla dzieci, rynek książki dla dzieci, marka dziecięca, system rozrywki dla dzieci, Walt Disney, kultura kulinarna, konsumeryzm dziecięcy

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Opracowania

Acuff D.S., Reiher R.H., Kidnaping. Jak marketerzy kontrolują umysł Twojego dziecka, tłum. M. Lipiec-Szafarczyk, J. Sugiero, Gliwice 2006.

Altkorn J., Podstawy marketingu, Kraków 1997.

Badzińska E., Young consumers as partrcipans of market process, Poznań 2010.

Barber B.R., Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli, tłum. H. Jankowska, Warszawa 2009.

Bryman A., The Disneization of Socjety. The Editorial Board of the Sociological Review, New York 1999.

Capodagli B., Jackson L., Metoda Disney’a. Jak skutecznie wykorzystać tajemnice zarządzania Disney’a w twojej firmie, Warszawa 2002.

Dresang E.T., Radical Change, Book for Youth in a Digital Age, New York 1999.

Gołębiewski Ł., Tenderenda-Ożóg E., Słaby rok pomimo bestsellerów. Rynek książki dziecięcej, „Magazyn Literacki Książki” (dodatek) 2010, nr 6, s. 1–3.

Has-Tokarz A., „Bajty do zjedzenia – książki kucharskie dla dzieci w przestrzeni (nowych?) mediów”, referat wygłoszony podczas konferencji naukowej „Kultura książki w humanistyce współczesnej”, Wrocław 23–24 listopada 2016 [maszynopis].

Has-Tokarz A., Książka kucharska dla dzieci jako zjawisko kulturowe i przedmiot badań, [w:] Polska i świat przez kuchnię. Studia o dziedzictwie kulinarnym, red. A. Kamler, D. Pietrzkiewicz, K. Seroka, Warszawa 2018, s. 237–253.

Has-Tokarz A., „Kulinarne rymowanki… – o wierszowanych książkach kucharskich dla dzieci (w perspektywie bibliologicznej)”, referat wygłoszony podczas konferencji naukowej „Kuchnia i stół w komunikacji społecznej. Tekst – Dyskurs – Kultura”, Wrocław 15–18 października 2015 [maszynopis].

Has-Tokarz A., Od zabawy w gotowanie do książeczek „dla małych kucharzy” – o proweniencji pierwszych książek kucharskich dla dzieci (prolegomena), [w:] O literaturze i kulturze (nie tylko) popularnej, red. A. Gemra, A. Mazurkiewicz, Łódź 2017, s. 181–195.

Healey M., Czym jest branding?, Warszawa 2009.

Hopfinger M., Kultura audiowizualna u progu XXI wieku, Warszawa 1997.

Jasielska A., Maksymiuk R.A., Dorośli reklamują dzieci kupują. Kindermarketing i psychologia, Warszawa 2010.

Jenkins H., Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, tłum. M. Filiciak, Warszawa 2007.

Kinder M., Playing with Power in Movies, Television, and Video Games, Berkeley 1991.

Kita B., Między przestrzeniami. O kulturze nowych mediów, Kraków 2003.

Komza M., Książki-podarki. Historia, typologia, funkcje, „Studia o Książce” 1993, t. 19, s. 75–112.

Lindstrom M., Dziecko reklamy, tłum. A.M. Kawalec, Warszawa 2005.

Lindstrom M., Seybold P.B., Brandchild: remarkable insights into the minds of today’s global kids and their relationships with brands, London 2003.

Linn S., Consuming Kids: The Hostile Takeover of Childhood, New York 2004.

McNeal J.U., Kids as Consumers: A Handbook of Marketing to Children, New York 1992.

Mruk H., Rutkowski L.P., Strategia produktu, Warszawa 1999.

Papuzińska J., Wpływ świata mediów na kształt książki dziecięcej i style jej odbioru, [w:] Książka dziecięca 1990–2005. Konteksty kultury popularnej i literatury wysokiej, red. G. Leszczyński, D. Świerczyńska-Jelonek, M. Zając, Warszawa 2006, s. 13–31.

Ritzer G., Magiczny świat konsumpcji, tłum. L. Stawowy, Warszawa 2004.

Sławiński J., Postmodernizm, [w:] Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław 1998.

Staniów B., Pierniki z Bullerbyn i przepisy gwiazd futbolu… O czym mówią współczesne książki kucharskie dla dzieci?, [w:] Polska i świat przez kuchnię. Studia o dziedzictwie kulinarnym, red. A. Kamler, D. Pietrzkiewicz, K. Seroka, Warszawa 2018, s. 221–237.

Storey J., Kultura fanów, [w:] J. Storey, Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Teorie i metody, tłum. J. Barański, Kraków 2003.

Style C., Amber T., Brand Management, [w:] Financial Limes Handbook of Management, ed. S. Crainer, London 1995, s. 581–593.

Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa 2004 [dokument elektroniczny].

Vargová M., Wpływ wychowania rodzinnego na dziecko i jego wartości, [w:] Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna w obliczu aktualnych zmian oświatowych, red. A. Pękała, Częstochowa 2011, s. 165–169.

Zając M., Gdzie te bestsellery z dawnych lat? Rynek książki dziecięcej, „Magazyn Literacki Książki” (dodatek) 2011, nr 6, s. 1–4.

Zając M., Promocja książki dziecięcej. Podręcznik akademicki, Warszawa 2000.

Zając M., Rynek książki dla dzieci i młodzieży, [w:] Dziecko i książka, materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej, red. G. Lewandowicz-Nosal, Warszawa 2004, s. 16–26.

Źródła

Walt Disney’s Mickey Mouse Cookbook: Favorite Recipes from Mickey and His Friends, Golden Books – Western Publishing 1975.

Auta. Jak przygotować przyjęcie krok po kroku. Pomysły na menu, zabawy. Dekoracje, Warszawa 2014.

Davis J., Mam natchnienie na jedzenie! Książka kucharska Garfielda, przepisy B. Albright, tłum. A. Niedźwiecka, Warszawa 2005.

Davis R., The Star Wars Cook Book: Wookie Cokies and Other Galactic Recipes, Chronicle Books 1998.

Dutton J., Schulz Ch.M., Peanuts Lunch Bag Cook Book, Scholastic Book Services 1970.

Dziubak E., Gratka dla małego niejadka, Poznań 2011.

Ellisan V., The Pooh Cook Book: Inspired by Winnie – the – Pooh and

The House at Pooh Corner by A. A. Milne, il. E.H. Shepard, New York 1969.

Gotuj razem z Tianą! Przepisy dla dzieci, tłum. i adap. przepisów Z. Naczyńska, Warszawa 2011.

Krzyżanek J., Cecylka Knedelek czyli książka kucharska dla dzieci, Kielce 2007.

Książka kucharska Kaczora Donalda, tłum. J. Tarsała, Warszawa 1995.

Książka kucharska Kubusia Puchatka, tłum. M. Arno-Jaworski, Warszawa 1991.

Księżniczki. Jak przygotować przyjęcie krok po kroku. Pomysły na menu, zabawy. Dekoracje, Warszawa 2014.

Kubuś i przyjaciele. Jak przygotować przyjęcie krok po kroku. Pomysły na menu, zabawy. Dekoracje, Warszawa 2014.

Kubuś Puchatek zaprasza na ciasteczka wg AA. Milne’a (cytaty z książek w tłum. I. Tuwim), przepisy przeł. A. Semkowicz, il. E H. Shepard, Warszawa 1999.

Kubuś Puchatek zaprasza na podwieczorek i małe Conieco: tekst inspirowany „Kubusiem Puchatkiem” i „Chatką Puchatka” A.A. Milne’a (cytaty z książek w tłum. I. Tuwim), przepisy przeł. A. Semkowicz, il. E.H. Shepard, Warszawa 1999.

Kubuś Puchatek. Zaproszenie na herbatkę, [oprac. zb.], Warszawa 2010.

Kubuś zaprasza na piknik, wg A.A. Milne`a (cytaty z książek w tłum. I. Tuwim), przepisy przeł. A. Semkowicz, il. E.H. Shepard, Warszawa 1999.

Mały Książę: moje domowe ciasteczka. 50 wyśmienitych przepisów, tłum. A. Ostrowska, Ożarów Mazowiecki 2012.

McNamara M., Ratatuj. Tak wielu kucharzy, il. N. Wragg, Warszawa 2007.

Mickey’s Gourmet Cookbook: Most Popular Recipes From Walt Disney World&Disneyland, Disney Editions 1994.

Myszkowski L., Kuchnia Leona. Gotowanie i inne zajawki, Warszawa 2016.

Naczyńska Z., Do stołu! Zaprasza do stołu swych przyjaciół Miki. Może ty też zajrzysz? Będą smakołyki!, Warszawa 2011.

Ratatuj, Gotuj razem z Gusteau: książka kucharska dla dzieci, tłum. Z. Naczyńska, wstęp i jeden z przepisów T. Kelner, Warszawa 2008 [seria „Ratatuj”].

Saltzman M., Garlan J., Grodner M., DC Super Heroes Super Heatly Cookbook, Random House INC 1981.

Samoloty 2. Jak przygotować przyjęcie krok po kroku. Pomysły na menu, zabawy. Dekoracje, Warszawa 2014.

Tommassi de A. (i in.), Violetta. Książka kucharska, Warszawa 2014.

Violetta. Jak przygotować udane przyjęcie krok po kroku, Warszawa 2014.

Travers P.L., Mary Poppins in the Kitchen: A Cookery Book with a Story, il. E.H. Shepard, Harper Collins 1975.

Usenko N., Smakołyki, Warszawa 2013.

Usenko N., Przysmaki, Warszawa 2013.

Violetta. Pomysły na udane przyjęcia, Warszawa 2014.

Wróżki. Jak przygotować przyjęcie krok po kroku. Pomysły na menu, zabawy. Dekoracje, Warszawa 2014.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/fb.2018.60.59-79
Data publikacji: 2019-05-24 09:14:33
Data złożenia artykułu: 2018-09-29 16:43:38


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1661
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Anita Lidia Has-Tokarz

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.