The social and educational role of the folk theater in the Second Polish Republic

Ewelina Podgajna

Abstract


The folk theater was an extraordinary phenomenon in the cultural life of the Second Polish Republic, with a huge range of influence, diversified geography and organizational affiliation. It was a manifestation of the spiritual needs of the inhabitants of the Polish countryside as well as an important instrument of influencing the peasants. It became a factor accelerating the formation of political and national consciousness of peasants, an important school of patriotic and civic education. An important goal of folk theaters was to activate the rural community in their own environment. As a rule, calls were made for social but also political activity, association in popular organizations, cooperatives, women's organizations, and encouraged to exercise civil rights. The presented performances built a varied narrative and setting: from counseling, through praise of independence, awakening peasant dignity, to patriotic civic attitude. The folk theater contributed to the development of economic life, positively influenced the moral attitude of the young generation, stimulated concern for the aesthetic appearance of buildings and the entire village, and expressed concern for the improvement of the hygienic and health situation of the rural population. Upbringing which took into account sanitary culture and popularizing knowledge about health through theater was of particular importance in this respect. The opinion was expressed that anti-hygiene behavior resulted from the lack of knowledge and appropriate habits, therefore these matters were eagerly mentioned in the performances. Therefore, with the help of folk theaters, multidirectional social and educational activities were carried out in the field of popularizing culture in the countryside, as well as education in the field of economic, social and political issues.


Keywords


People’s theater, amateur artistic movement, peasant movement, interwar period

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Źródła

Źródła archiwalne

Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Wydział Oświaty, sygn. 169.

Źródła drukowane

Bień A., Cierniak J., Teatry ludowe w Polsce. Dotychczasowy rozwój ruchu. Możliwości ideowe i organizacyjne na przyszłość, Warszawa 1928.

Cierniak J., Źródła i nurty polskiego teatru ludowego. Wybór pism, inscenizacji i listów, oprac. i słowem opatrzył A. Olcha, Warszawa 1963.

Pamiętnik nr 6 gospodarza średniorolnego z powiatu ostrowskiego, województwa białostockiego, [w:] Pamiętniki chłopów, Seria II, Warszawa 1936.

Słowo o kulturze chłopa polskiego. Referat J. Cierniaka na konferencji zwołanej przez Prezydium Rady Ministrów w sprawie kultury wsi 28 maja 1936 roku, „Praca Oświatowa”, Warszawa 1936, nr 7.

Ważniejsze postulaty wsi w dziedzinie oświaty. Przemówienie prof. F. Bujaka na posiedzeniu Państwowej Rady Oświecenia Publicznego dnia 28 listopada 1938 roku, „Wieś i Państwo” 1939, nr 1.

Zawieyski J., O Jędrzeju Cierniaku i jego teatrze, [w:] J. Cierniak, Zaborowska nuta, oprac. J. Zawieyski, wstępem poprzedzili S. Pigoń, J. Zawieyski, Warszawa 1956.

Prasa

„Nasza Drużyna” 1921

„Prosto z Mostu” 1935

„Przyjaciel Młodzieży” 1931

„Siew” 1922, 1923

„Teatr Ludowy” 1925, 1927, 1932, 1967

Monografie i opracowania zbiorowe

Bruszta J., Chłopskie źródła kultury, Warszawa 1985.

Dahlig P., Problemy teatrów ludowych, [w:] idem, Tradycje muzyczne a ich przemiany. Między kulturą ludową, popularną i elitarną Polski międzywojennej, Warszawa 1998.

Indraszczyk A., Adam Bień 1899–1998. Działalność społeczna i polityczna, Warszawa 2005.

Jachymek J., Ruch ludowy, [w:] Więcej niż niepodległość. Polska myśl polityczna 1918–1939, red. J. Jachymek, W. Paruch, Lublin 2001.

Łysiak S., Współczesny teatr ludowy. Studium wybranych zespołów z Lubelskiego, Podkarpackiego i Świętokrzyskiego, Sandomierz 2012.

Pastuszka S.J., Amatorski ruch artystyczny na wsi polskiej 1918–1939, Kielce 1994.

Pastuszka S.J., Teatr amatorski na wsi polskiej w okresie II Rzeczypospolitej, Kielce 1990.

Pastuszka S.J., Teatr ludowy w II Rzeczypospolitej, Warszawa–Kielce 1995.

Podgórska E., Oświata i szkolnictwo na wsi w okresie międzywojennym, [w:] Historia chłopów polskich, t. 3, Okres II Rzeczypospolitej i okupacji hitlerowskiej, red. J. Inglot, Warszawa 1980.

Szaflik J.R., Dzieje Ochotniczych Straży Pożarnych, Warszawa 1985.

Zawistowicz-Adamska K., Społeczność wiejska, Warszawa 1958.

Artykuły naukowe w czasopismach

Wilczyński L., Katolickie Stowarzyszenia Młodzieży na Śląsku w okresie II Rzeczypospolitej, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 2002, t. 35, z. 1.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/we.2021.7.2.125-138
Date of publication: 2022-01-16 11:27:49
Date of submission: 2022-01-15 22:17:57


Statistics


Total abstract view - 912
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2022 Ewelina Podgajna

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.