Społeczna i wychowawcza rola teatru ludowego w Drugiej Rzeczypospolitej

Streszczenie w języku polskim

Teatr ludowy był zjawiskiem niezwykłym w życiu kulturalnym okresu Drugiej Rzeczypospolitej o ogromnym zasięgu oddziaływania, zróżnicowanej geografii i przynależności organizacyjnej. Był przejawem potrzeb duchowych mieszkańców polskiej wsi, a także istotnym instrumentem odziaływania na warstwę chłopską. Stał się motorem przyspieszającym kształtowanie świadomości politycznej i narodowej chłopów, ważną szkołą wychowania patriotycznego i obywatelskiego. Głównym celem funkcjonowania teatrów ludowych była aktywizacja społeczności wiejskiej w ich własnym środowisku. Z reguły nawoływano do działalności społecznej, ale także politycznej, zrzeszania się w organizacjach ludowych, spółdzielniach, organizacjach kobiecych, a także namawiano do korzystania z praw obywatelskich. W granych przedstawieniach budowano zróżnicowaną narrację i oprawę: od poradnictwa, przez pochwałę usamodzielnienia, rozbudzania godności chłopskiej, po patriotyczną postawę obywatelską. Teatr ludowy przyczyniał się do rozwoju życia gospodarczego, wpływał pozytywnie na postawę moralną młodego pokolenia, pobudzał troskę o estetyczny wygląd zabudowań i całej wsi, wyrażał także troskę o poprawę sytuacji higienicznej i zdrowotnej ludności wiejskiej. Szczególną rangę w tym zakresie przypisywano wychowaniu uwzględniającemu kulturę sanitarną i popularyzowanie wiedzy o zdrowiu przez teatr. Wyrażano pogląd, że zachowania antyhigieniczne wynikają z braku wiedzy i odpowiednich nawyków, dlatego chętnie poruszano te sprawy w przedstawieniach. Prowadzono zatem za pomocą teatrów ludowych wielokierunkową działalność społeczno-oświatową, wychowawczą w zakresie upowszechniania kultury na wsi, edukacji z zakresu zagadnień gospodarczych, społecznych i politycznych.