Matrilocal Marriages in the Polish Villages in the 15th Century. The Case of the Union of Marcin Ruszel with Elżbieta from Dobrska Wola (Lublin Land)

Grzegorz Ryszard Jawor, Małgorzata Kołacz-Chmiel

Abstract


Patrilocal marriages were definitely predominant in the medieval Polish villages. Equipped with money and movables, a woman would leave her family home and move in with her husband. This was determined not only by the traditional norms governing peasant communities, but also by the dominant patriarchal family model. Matrilocalism pertained to a situation where there was no male heir in the bride's family. In that case, the spouse could count on taking over the farm from the father-in-law. This rare family model could also exist in the case of a remarriage of a widow who was a disposer of a farm left over from a previous marriage. The court records published below deal with a case of such a rare union recorded in historical sources and the complications that followed. The introductory section discusses several factors that facilitate the interpretation of the edited texts. Information about the village of Dobrska Wola, the people involved in the court proceedings was collected, and the method of publication was presented. A separate section was devoted to the issue of matrilocal marriages in the Polish countryside in the existing, yet scarce, historical literature records.

Keywords


rural communities; medieval Poland; matrilocal marriages

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Joannis Dlugosii Senioris Canonici Cracoviensis Opera omnia, t. 8, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis nunc primum e codice autographo editus. T. 2 [ed.] A. Przezdziecki, Kraków 1864.

Księga sądowa podlubelskiej wsi Konopnicy 1521–1555, wyd. G. Jawor, M. Kołacz-Chmiel, Lublin 2009.

Pawiński A., Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym opisana, t. 4, Warszawa 1886.

Abraham W., Z dziejów prawa małżeńskiego w Polsce. Zezwolenie panującego lub panów na małżeństwo poddanych i świeckie opłaty małżeńskie, w: Księga pamiątkowa ku czci B. Orzechowicza, t. 1, Lwów 1916.

Derwich M., Materiały do słownika historyczno-geograficznego dóbr i dochodów dziesięcinnych benedyktyńskiego opactwa św. Krzyża na Łysej Górze do 1819 r., Wrocław 2000.

Inkin V.F., Silske suspilstvo Halytskoho Prykarpattia u XVI–XVIII stolittiakh: istorychni narysy, Lviv 2004 [Інкін В.Ф., Сільське суспільство Галицького Прикарпаття у XVI–XVIII століттях: історичні нариси, Львів 2004].

Izydorczyk A., Rodzina chłopska w Małopolsce w XV–XVI wieku, w: Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 3, red. A. Wyczański, Warszawa 1983.

Jawor G., Ludność chłopska i społeczności wiejskie w województwie lubelskim w późnym średniowieczu. Schyłek XIV – początek XVI wieku, Lublin 1991.

Koczerska M., Rodzina szlachecka w Polsce późnego średniowiecza, Warszawa 1975.

Kołacz-Chmiel M., Mulier honesta et laboriosa. Kobieta w rodzinie chłopskiej w późnośredniowiecznej Małopolsce, Lublin 2018.

Kołacz-Chmiel M., Społeczności chłopskie ziemi chełmskiej w późnym średniowieczu, Lublin 2009.

Osady zaginione i o zmienionych nazwach historycznego województwa lubelskiego, oprac. S. Wojciechowski, A. Sochacka, R. Szczygieł, Warszawa 1986.

Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, wyd. S. Kuraś, w: Dzieje Lubelszczyzny, t. 3, Warszawa 1983.

Sochacka A., Drobna szlachta w województwie lubelskim w średniowieczu, „Rocznik Lubelski” 1983–1984, 25–26.

Tymieniecki K., Historia chłopów polskich, t. 3, Geneza zaostrzonego poddaństwa chłopów, Warszawa 1969.

Wiślicz T., Upodobanie. Małżeństwo i związki nieformalne na wsi polskiej XVII–XVIII w., Wrocław 2012.

Wolff A., Projekt instrukcji wydawniczej dla pisanych źródeł historycznych do połowy XVI wieku, „Studia Źródłoznawcze” 1957, 1.

Wyżga M., Homo movens. Mobilność chłopów w mikroregionie krakowskim w XVI–XVIII wieku, Kraków 2019.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2025.59.1849-1862
Date of publication: 2025-10-31 08:39:15
Date of submission: 2023-04-27 00:50:36


Statistics


Total abstract view - 0
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2025 Grzegorz Jawor, Małgorzata Kołacz-Chmiel

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.