Alzacja odzyskana. Francuskie radości, nadzieje i problemy u progu konferencji paryskiej (1919)

Małgorzata Nossowska

Streszczenie w języku polskim


Kiedy w 1918 roku Alzacja i Lotaryngia na powrót stały się francuskie, towarzyszyła temu ogromna radość i nie tylko urzędowy optymizm, które widoczne są w relacjach prasowych z tego okresu. Jednak reintegracja odzyskanych prowincji niosła za sobą wiele problemów, których ani charakteru, ani rozmiaru nie spodziewano się po francuskiej stronie. Już na przełomie 1918 i 1919 r. najważniejsze z nich ujawniły się: były to przede wszystkim sprawy związane z poszanowaniem lub nie przez państwo francuskie lokalnych odrębności kulturowych i językowych (m.in. w szkołach i administracji) oraz lokalnego prawa, uwzględnienie roli religii czyli nie wprowadzanie prawa z 9 grudnia 1905 r., poszanowania roli dialektu alzackiego oraz wzięcia pod uwagę faktu nieznajomości przez większą część Alzatczyków języka francuskiego. W okresie przygotowań do konferencji paryskiej najważniejszą jednak sprawą było potwierdzenie włączenia odzyskanych prowincji do Francji bez plebiscytu, warunków i dyskusji nad ich narodowościowym charakterem w imię zasady samostanowienia narodów. Akcji dyplomatycznej i militarnej (zajęcie utraconych prowincji przez wojska francuskie) towarzyszyło tworzenie faktów dokonanych na nowoprzejętych ziemiach oraz intensywna akcja propagandowa polegająca m.in. na tworzeniu w prasie obrazu francuskiej, radosnej i absolutnie nie wahającej się jeśli chodzi o jej przynależność państwową Alzacji.


Słowa kluczowe


Alzacja; 1918; Wielka Wojna 1914–1918; konferencja paryska

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Barral P., Depuis quand les paysans se sentent-ils français?, „Ruralia” 1998, 3, section 21–25 http://journals.openedition.org/ruralia/53 [dostęp: 6 VI 2022].

Denis M.-N., Les politiques linguistiques en Alsace et la régression du dialecte, w : Contacts, conflits et créations linguistiques, red. G. Brun-Trigaud, Paris 2015, https://doi.org/10.4000/books.cths.1299 [dostęp: 8 V 2022].

Duroselle J.-B., Wielka Wojna Francuzów 1914–1918, Warszawa 2006.

Grandhomme F., Retrouver la frontière du Rhin en 1918: l’entrée des poilus en Alsace et le retour à la France, „Revue d’Alsace. L’Alsace et la Grande Guerre” 2013, 139, https://doi.org/10.4000/alsace.1757 [dostęp: 12 VI 2022].

Huck D., L’école primaire et les questions linguistiques en Alsace entre 1918 et 1940, w: L’école française et les langues régionales, red. H. Lieutard, M.-J. Verny, Montpellier 2007, https://doi.org/10.4000/books.pulm.906 [dostęp: 12 VI 2022].

Jian Ph., „Apprendre la France aux Alsaciens et l’Alsace aux Français”: un gendarme alsacien en propagande dans le département des Voges à la fin de la Grande guerre, „Guerres mondiales et conflits contemporains” 2015, 2, https://doi.org/10.3917/gmcc.258.0091 [dostęp: 12 VI 2022].

Jian Ph., L’école en Alsace occupée par l’armée française durant la Grande Guerre: „un des moyens les plus efficaces de propagande”, „Matériaux pour l’histoire de notre temps” 2015, 3–4, https://www.cairn.info/revue-materiaux-pour-l-histoire-de-notre-temps-2015-3-page-74.htm [dostęp:12 VI 2022].

Kissinger H., Dyplomacja, Warszawa 2009.

Macmillan M., Paryż 1919. Sześć miesięcy, które zmieniły świat: konferencja pokojowa w Paryżu w 1919 roku i próba zakończenia wojny, Oświęcim 2018.

Millerand A., Le retour de l’Alsace-Lorraine à France, Paris 1923, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k75106z/f1.item [dostęp: 12 VI 2022].

Prott V., The Politics of Self-Determination: Remaking Territories and National Identities in Europe, 1917–1923, Oxford 2016.

Rhinn E., La formalisation du droit local alsacien-mosellan dans l’ordre juridique français (1914–1925), Dissertation, Sciences juridiques, Strasbourg 2018, http://www.theses.fr/2018STRAA020 [dostęp: 12 VI 2022].

Roth F., Alsace-Lorraine : histoire d'un pays perdu de 1870 à nous jours, Paris 2016.

Schmauch J., Novembre 1918. L’administration française s’établit en Alsace-Lorraine, „Revue d’Alsace. L’Alsace et la Grande Guerre” 2013, 139, https://doi.org/10.4000/alsace.1951 [dostęp: 12 VI 2022].

Soutou G.-H., La Grande illusion: Quand la France perdait la paix 1914–1920, Paris 2015.

Soutou G.-H., Le deuil de la puissance (1914–1958), w: J.-C. Allain, P. Guillen, G.-H. Soutou, L. Theis, M. Vaïsse, Histoire de la diplomatie française. De 1815 à nos jours, Paris 2007.

Strauss L., Uberfill F., Maringer Jean Jacques Georges, w: Nouveau Dictionnaire de Biographie alsacienne, version en ligne (NetDBA) https://www.alsace-histoire.org/netdba/maringer-jean-jacques-georges/ [dostęp: 12 VI 2022].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2022.54.355-376
Data publikacji: 2022-12-14 08:36:51
Data złożenia artykułu: 2022-06-21 20:37:46


Statystyki


Widoczność abstraktów - 805
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 237

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Małgorzata Nossowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.