Translation as Transcultural Communication with Regard to the Third Culture Elements

Michał Gąska

Abstract


The present article discusses the translation of third culture elements, regarding the translation process as transcultural communication. Based on selected examples from works of two Dutch writers – Hella S. Haasse and Madelon Székely-Lulofs and their translations into German, the author attempts to illustrate how crucial transcultural competence is while dealing with the third culture elements in translation. The paper aims to show that by exploiting the transcultural competence, acting strategically, and taking into account the translation addressee’s cognitive predispositions along with linguistic and cultural awareness, the translator is able to ensure an effective communication.


Keywords


translation; transcultural communication; translator’s competence; third culture elements

Full Text:

PDF (Deutsch)

References


Baker, W. (2019). From intercultural to transcultural communication. Language and Intercultural Communication. 1–14. DOI: 10.1080/14708477.2021.2001477.

Baker, W., & Ishikawa, T. (2021). Transcultural Communication through Global Englishes. London & New York: Routledge.

Baker, W., & Sangiamchit, Ch. (2019). Transcultural communication: language, communication and culture through English as a lingua franca in a social network community. Language and Intercultural Communication, 19(6), 471–487. Retrieved March 2, 2022, from https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14708477.2019.1606231.

Berg, J. van den (1992). Soebatten, sarongs en sinjo’s. Indische woorden in het Nederlands. ’s-Gravenhage: Uitgeverij BZZTôH.

Boon, T. den, & Geeraerts, D. (Eds.) (2005). van Dale. Groot woordenboek van de Nederlandse taal (Vols.3). Utrecht, Antwerpen: Van Dale Lexicografie.

Dedecius, K. (1993). Festvortrag. Übersetzen, verstehen, Brücken bauen. In A. P. Frank, K.-J. Maaß, F. Paul, & H. Turk (Eds.), Übersetzen, verstehen, Brücken bauen. Geisteswissenschaftliches und literarisches Übersetzen im internationalen Kulturaustausch (pp. 8–21). Berlin: Erich Schmidt Verlag.

Duden (2001). Deutsches Universalwörterbuch. Mannheim, Leipzig, Wien, Zürich: Dudenverlag.

Gąska, M. (2020). Das Glossar als explikatorisches Übersetzungsverfahren beim Übersetzen von Elementen der dritten Kultur. Germanica Wratislaviensia, 145, 129–144.

Gąska, M. (2021). Elementy trzeciej kultury w procesie tłumaczenia prozy Holenderskich Indii Wschodnich na języki polski i niemiecki. Kraków: TAiWPN UNIVERSITAS.

Grucza, F. (1981). Zagadnienia translatoryki. In F. Grucza (Ed.), Glottodydaktyka a translatoryka. Materiały z IV Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW. Jachranka 3–5 listopada 1976 (pp. 9–29). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Grucza, F. (1989). Język a kultura, bilingwizm a bikulturyzm: lingwistyczne i glottodydaktyczne aspekty interlingwalnych i interkulturowych różnic oraz zbieżności. In F. Grucza (Ed.), Bilingwizm, bikulturyzm, implikacje glottodydaktyczne. Materiały z XII Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW. Zaborów, 18–10 września 1986 (pp. 9–49). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Grucza, S. (2014). Grundzüge der anthropozentrischen Translatorik. In A. Łyp-Bielecka (Ed.), Mehr als Worte. Sprachwissenschaftliche Studien Professor Dr. habil. Czesława Schatte und Professor Dr. habil. Christoph Schatte gewidmet (pp. 127–137). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Haasse, H. S. (1948/2018). Oeroeg. Amsterdam: EM. Querido’s Uitgeverij BV.

Haasse, H. S. (1992). Heren van de thee. Amsterdam: EM. Querido’s Uitgeverij BV.

Haasse, H. S. (1995). Die Teebarone (M. Csollány, Trans.). Hamburg: Rowohlt Verlag.

Haasse, H. S. (2016). Der Schwarze See (G. Seferens, Trans.). Düsseldorf: Lilienfeld Verlag.

Hatim, B., & Mason, I. (1993). Discourse and the translator. London, New York: Longman.

Hejwowski, K. (2007). Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: PWN.

Horn, A. (1981). Ästhetische Funktionen der Sprachmischung in der Literatur. Arcadia. Internationale Zeitschrift für literarische Kultur,16(1–3), 225–241.

Kaźmierczak, M. (2008). Obcość w oryginale, obcość w przekładzie – “Bela” Michaiła Lermontowa. In P. Fast, P. Janikowski, & A. Olszta (Ed.), Odmienność kulturowa w przekładzie (pp. 177–197). Katowice, Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Lingwistycznej.

Kielar, B. Z. (1992). O wzorach kulturowych I tekstowych w tłumaczeniu I w dydaktyce translacyjnej. In F. Grucza (Ed.) Język, kultura – kompetencja kulturowa. Materiały z XIII Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW. Zaborów, 5–8 listopada 1987 (pp. 229–242). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Kupsch-Losereit, S. (1997). Übersetzen als transkultureller Verstehens- und Produktionsprozeß. In M. Snell-Hornby, Z. Jettmarová, & K. Kaindl (Ed.), Translation as intercultural communication. Selected papers from the EST Congress – Prague 1995 (S. 249–260). Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins.

Lewicki, R. (2000). Obcość w odbiorze przekładu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Lulofs, M. (1955). Kuli (J. Tichy, Trans.). München: Wilhelm Goldmann Verlag.

Małgorzewicz, A. (2008). Kognitive und übersetzerische Strategien des Translators im transkulturellen Verstehens- und Kommunikationsprozess am Beispiel literarischer Übersetzungen. Linguistische Treffen in Wrocław, 2, 419–430.

Małgorzewicz, A. (2011). Kognition des Translators im Prozess der interkulturellen Kommunikation. In S. Adamczak-Krysztofowicz, M. Kowalonek-Janczarek, M. Maciejewski, & A. Sopata (Ed.), Aktuelle Probleme der angewandten Linguistik. Interkulturalität als Schlüsselkompetenz für Fremdsprachenlehrer, Übersetzer und Mediatoren (pp. 137–147). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Małgorzewicz, A. (2012). Die Kompetenzen des Translators aus kognitiver und translationsdidaktischer Sicht. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Małgorzewicz, A. (2013). Translationsrelevante Wissensarten, kognitionsunterstützende Kompetenzen und Eigenschaften des Translators im Prozess der Bedeutungskonstruktion. In E. Błachut, J. Jarosz, A. Małgorzewicz, & R. Opiłowski (Ed.), Sprachwissenschaft im Fokus germanistischer Forschung und Lehre (pp. 293–307). Wrocław, Dresden: Oficyna Wydawnicza ATUT & Neisse Verlag.

Małgorzewicz, A. (2017). Autonomie des Translators – Freiheit oder Notwendigkeit? In L. N. Zybatow, A. Stauder, & M. Ustaszewski (Ed.), Translation Studies and Translation Practice: Proceedings of the 2nd International TRANSLATA Conference, 2014 (pp. 321–327). Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag.

Prunč, E. (1997). Translationskultur (Versuch einer konstruktiven Kritik des translatorischen Handelns). TextconText. Translation. Theorie – Didaktik – Praxis. 11(2), 99–127.

Schreiber, M. (1993). Übersetzung und Bearbeitung. Zur Differenzierung und Abgrenzung des Übersetzungsbegriffs. Tübingen: Gunter Narr Verlag.

Skibińska, E. (2007). Ten trzeci, ta trzecia w przekładzie. Smaki Prowansji Anglikom opisane, Polakom wytłumaczone. In O. Kubińska, & W. Kubiński (Ed.) Przekładając nieprzekładalne II. Materiały z II Międzynarodowej Konferencji Translatorycznej (pp. 195–215). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Székely-Lulofs, M. H. (1932/1985). Koelie. Amsterdam: Manteau.

Teeuw, A. (1990). Indonesisch-Nederlands Woordenboek. Leiden: KITLV Uitgeverij.

Urbanek, D. (2002). Elementy trzeciej kultury w procesie przekładu. In R. Lewicki (Ed.), Przekład – Język – Kultura (pp. 61–70). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Vermeer, H. J. (1986). Wozu eine Translationstheorie? In M. Snell-Hornby (Ed.), Übersetzungswissenschaft – eine Neuorientierung: zur Integrierung von Theorie und Praxis (pp. 30–53). Tübingen: Francke.

Veth, P. J. (2003). Uit Oost en West. Verklaring van 1000 woorden uit Nederlands-Indië. Amsterdam, Antwerpen: Uitgeverij L.J. Veen.

Wojtasiewicz, O. (1957/1992). Wstęp do teorii tłumaczenia. Warszawa: TEPIS.

Żmudzki, J. (2006). Texte als Gegenstände der translatorischen Forschung. In F. Grucza, H.-J. Schwenk, & M. Olpińska (Ed.), Gegenstände germanistischer Forschung und Lehre: Texte. Materialien der Jahrestagung des Verbandes Polnischer Germanisten, Toruń, 12.–14. Mai 2006 (pp. 41–60). Warszawa: Euro-Edukacja.

Żmudzki, J. (2012). Das Problem der Bewältigung von Fremdheit in der Translation – Positionen und Perspektiven in der Translationswissenschaft. Lingwistyka Stosowana/ Applied Linguistics/ Angewandte Linguistik, 5, 201–214.

Żmudzki, J. (2015). Blattdolmetschen in paradigmatischer Perspektive der anthropozentrischen Translatorik. Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag.

Żmudzki, J. (2016). Ekwiwalencja translacyjna – próba określenia jej aktualnego statusu jako zjawiska i terminu w ogólnej perspektywie translatorycznej. Lingwistyka Stosowana/ Applied Linguistics/ Angewandte Linguistik, 19, 229–242.

Żmudzki, J. (2019). Projektionsoperationen im Translationsprozess – eine Basischarakteristik. Studia Translatorica, 10, 81–90.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lsmll.2022.46.2.19-30
Date of publication: 2022-06-30 21:55:42
Date of submission: 2022-03-31 22:26:54


Statistics


Total abstract view - 817
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Deutsch) - 315

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2022 Michał Gąska

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.