Kompetencje percepcyjne osób młodych w zakresie muzyki artystycznej a wiek badanych. Refleksje nad edukacją muzyczną

Beata Katarzyna Bonna

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Badania dotyczące kompetencji percepcyjnych osób młodych w obszarze muzyki artystycznej oraz określenia roli wieku jako ich predyktora prowadzone są rzadko. Ich wyniki mogą przyczynić się do podjęcia wielozakresowych działań, w szczególności  koniecznych reform w systemie powszechnej edukacji muzycznej. Szkoła bowiem pozostaje jedynym miejscem, w którym systemowo i wieloetapowo kształtuje się kompetencje dotyczące tego gatunku muzyki.

Cel badań: Celem badań było określenie poziomu, na jakim ukształtowane zostały percepcyjne kompetencje muzyczne osób młodych w okresie adolescencji i wczesnej dorosłości w zakresie muzyki artystycznej. Istotnym zamierzeniem było również ustalenie ich związku z wybranymi uwarunkowaniami, spośród których wyodrębniono wiek, aby określić, czy jest on zmienną, która różnicuje poziom tych kompetencji.

Metoda badań: W badaniach zastosowano strategię ilościową i metodę testu.

Wyniki: Wiek badanych zróżnicował statystycznie całościowy wynik testu oraz jego poszczególne zakresy – identyfikację epok stylistycznych w muzyce, stylu kompozytora, instrumentów i głosów oraz znajomość literatury muzycznej. Wyższe wyniki uzyskali młodzi dorośli.

Wnioski: Badani wykazali się znacznymi deficytami w zakresie słuchowej identyfikacji istotnych aspektów muzyki artystycznej. Poziom analizowanych kompetencji uznano za niski. Wiek okazał się czynnikiem istotnie różnicującym wyniki testu na korzyść osób ze starszej grupy wiekowej. Badania wskazują, że powszechna edukacja muzyczna wymaga transformacji.


Słowa kluczowe


kompetencje percepcyjne osób młodych, muzyka artystyczna, edukacja muzyczna, wiek

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Bartoszek, A., Danecki, B. (2020). Muzyczne preferencje a wrażliwość etyczna i światopoglądy młodzieży. Wyd. Naukowe Scholar.

Begić, J.S., Begić A. (2022). Music Listening Culture and Musical Preferences of Students in Final Grades of Primary General Education and Music School. Croatian Journal of Education 24(3), 807-830. https://doi.org.10.15516/cje.v24i3.4573

Bonna, B. (2006). Umiejętności percepcyjne przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji dziecka w zakresie muzyki artystycznej. In M. Suświłło (Ed.), Zaniedbane i zaniechane obszary edukacji w szkole (p. 501-510). UWM.

Bonna, B. (2009). Badania nad percepcją muzyki artystycznej młodzieży polskiej i niemieckiej. In K. Piątkowska-Pinczewska (Ed.), Edukacja artystyczna jako edukacja kreatywna (p. 52-62). UAM.

Colley, A. (2008). Young People’s Musical Taste: Relationship With Gender and Gender-Related Traits. Journal of Applied Social Psychology 38(8), 2039-2055. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2008.00379.x

Grusiewicz, M. (2011). Kompetencje muzyczne uczniów ogólnokształcących szkół podstawowych i gimnazjów. Wyd. Stowarzyszenie Nauczycieli Muzyki.

Grusiewicz, M. (2019). Edukacja muzyczna – w stronę współczesnej kultury. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, XXXVIII(1), 113-129. https://doi.org/10.17951/lrp.2019.38.1.113-129

Grusiewicz, M. (2020). Współczesne wyzwania powszechnej edukacji muzycznej. Przemiany na świecie a polskie reformy. Annales Universitatis Mariae Curie - Skłodowska Lublin – Polonia, XXXIII(2), 103-116. https://doi.org/10.17951/j.2020.33.2.103-116

Hash, P. (2002). Introducing Unfamiliar Genres: Recommendations Based on Music Preference Research. Update. Applications of Research in Music Education, 21(1), 12-21. https://doi.org/ 10.1177/87551233020210010201

Kamińska, B. (2001). Miejsce muzyki w życiu młodzieży. In M. Manturzewska (Ed.), Psychologiczne podstawy kształcenia muzycznego (p. 63-84). Wyd. Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina.

Kamińska, B. (2002). Upodobania muzyczne – problemy i wyniki badań. In A. Białkowski, B. Smoleńska-Zielińska (Eds.), Bliżej muzyki, bliżej człowieka (p. 233-252). UMCS.

Kamińska, B. (2003). Orientacja w muzyce artystycznej jako przedmiot badań empirycznych. In M. Demska-Trębacz (Ed.), Muzyka sztuką przezwyciężania czasu. Witoldowi Rudzińskiemu w dziewięćdziesiąte urodziny (p. 261-270). Wyd. Akademii Muzycznej im. F. Chopina.

Kęska, L. (2013). Poziom orientacji w dziejach i dorobku kultury muzycznej i jego związek ze zdolnościami muzycznymi. In B. Niemierko, M.K. Szmigel (Eds.), Polska edukacja w świetle diagnoz prowadzonych z różnych perspektyw badawczych: XIX Krajowa Konferencja Diagnostyki Edukacyjnej, Gniezno, 26-28 września 2013 r. (s. 347-358). Wyd. Grupa Toami.

Kołodziejski, M. (2017). Preferencje muzyczne młodzieży płockich szkół średnich w kontekście edukacyjnym. Ars inter Culturas, 6, 215-238. https://doi.org/10.34858/AIC.6.2017.135

LeBlanc, A., Sims, W. L., Siivola, C., Obert, M. (1996). Music style preferences of different age listeners. Journal of Research in Music Education, 1(44), 49-59. https://doi.org/10.2307/3345413

Manturzewska, M. (2001). Zdolności, kompetencje i postawy muzyczne naszej młodzieży w świetle wyników badań. In M. Manturzewska (Ed.), Psychologiczne podstawy kształcenia muzycznego (p. 85-100). Wyd. Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina.

Narodowe Centrum Kultury (2021), Muzyczne wybory młodzieży. Komunikat z badań Narodowego Centrum Kultury. Retrieved 5, January, 2024 from: https://www.nck.pl/badania/aktualnosci/muzyczne-wybory-polskiej-mlodziezy/komunikat-z-badan

Palka, S. (2006). Metodologia badań. Praktyka pedagogiczna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Pałosz, P. (2009). Przegląd badań nad uwarunkowaniami preferencji muzycznych. Przegląd Psychologiczny, 52(2), 151-179.

Parkita, E. (2005). Recepcja muzyki artystycznej przez uczniów ogólnokształcącej szkoły podstawowej. Wyd. Akademii Świętokrzyskiej.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej (2017). Retrieved 7, January, 2024 from: https://podstawaprogramowa.pl/Szkola-podstawowa-IV-VIII

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego i oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (2008). Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 23 grudnia 2008 nr 4, poz. 17. Retrieved 7, January, 2024 from: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20090040017

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego i oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (2012). Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 30 sierpnia 2012 r., poz. 977. Retrieved 7, January, 2024 from: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20120000977/O/D20120977.pdf

Rentfrow, P. J., Goldberg, L. R., Levitin, D. J. (2011). The structure of musical preferences: A five-factor model. Journal of Personality and Social Psychology, 100(6), 1139–1157. https://doi.org/10.1037/a0022406

Sojka, A. (2011). Kultura muzyczna współczesnej młodzieży a edukacja artystyczna. In B. Żurakowski (Ed.), Kultura artystyczna w przestrzeni wychowania (p. 199-209). UJ.

Szubertowska, E. (2003a). Edukacja a kultura muzyczna młodzieży. Wyd. Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego.

Szubertowska, E. (2003b). Identyfikacja stylu preferowanych przez młodzież kompozytorów muzyki poważnej (wyniki badań testowych). In M. Demska-Trębacz (Ed.), Muzyka sztuką przezwyciężania czasu. Witoldowi Rudzińskiemu w dziewięćdziesiąte urodziny (p. 261-270). Wyd. Akademii Muzycznej im. F. Chopina.

Szubertowska, E. (2013). Muzyka w mediach – szansa czy zagrożenie dla edukacji i kultury muzycznej narodu. Muzyka, Historia, Teoria, Edukacja, 3, 120-131. https://doi.org/10.34767/MHTE.2013.03.10

Szubertowska, E. (2020). Wybrane problemy powszechnej edukacji muzycznej wobec tradycji i przemian cywilizacyjnych. WSG.

Tayyebi, S. F., Demir, Y., Nemutlu, M., Karadoğan, C. (2020). Graphical layout of the musical preferences studies: an overview on how the studies on musical tastes are conducted. Art and Design Review, 8, 6-30. https://doi.org/10.4236/adr.2020.81002




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2024.43.2.251-267
Data publikacji: 2024-09-05 10:36:58
Data złożenia artykułu: 2024-01-31 16:45:34


Statystyki


Widoczność abstraktów - 209
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 72

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2024 Beata Katarzyna Bonna

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.