Doświadczenie weredyczne i niepodważalność racji w dysjunktywizmie epistemologicznym Johna McDowella

Michał Bochen

Streszczenie w języku polskim


Dysjunktywizm epistemologiczny McDowella opiera się na tezie o odmiennym statusie epistemicznym doświadczeń weredycznych i nieweredycznych. Niektóre doświadczenia weredyczne mogą bowiem stanowić przypadek manifestowania się tego, że x jest F – McDowell uważa, że w takiej sytuacji podmiot dysponuje niepodważalną racją dla przekonania o tym, że x jest F ma miejsce. W krytycznej części artykułu pokazuję, że tak rozumiane doświadczenie nie może dostarczyć podmiotowi niepodważalnej racji, ponieważ identyfikacja doświadczenia jako manifestowania się tego, że jest F jest zdolnością zawodną. W ostatniej części artykułu wskazuję, że możemy przyjąć koncepcję uzasadnienia percepcyjnego bez potrzeby przyjmowania idei niepodważalności racji.


Słowa kluczowe


John McDowell; dysjunktywizm; percepcja; epistemologia; doświadczenie weredyczne

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Austin Langshaw, John. „Umysły innych”. W: John Langshaw Austin. Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne. Tłum. Bogdan Chwedeńczuk, 104–155. Warszawa: PWN, 1993.

Avramides, Anita. Other Minds. New York: Routledge, 2001.

Barnett, David James. „Perceptual Justification and the Cartesian Theater”. W: Oxford Studies in Epistemology. Volume 6, red. Tamar Szabó Gendler, John Hawthorne, 1–31. Oxford: Oxford University Press, 2019.

BonJour, Laurence. The Structure of Empirical Knowledge. Cambridge: Harvard University Press, 1985.

Brewer, Bill. Perception and Its Objects. Oxford: Oxford University Press, 2011.

Burnyeat, Myles F. „Idealism and Greek Philosophy: What Descartes Saw and Berkeley Missed”. The Philosophical Review 91, nr 1 (1982): 3–40. DOI: 10.2307/2184667

Cohen, Jonathan. „Perceptual representation, veridicality, and the interface theory of perception”. Psychon Bull Rev 2015, nr 22: 1512–1518. DOI: 10.3758/s13423-014-0782-3

Dennis, Peter. „Criteria for Indefeasible Knowledge: John McDowell and ‘Epistemological Disjuntivism’”. Synthese 191, nr 17 (2014): 4099–4113. DOI: 10.1007/s11229-014-0516-0

Descartes, René. Medytacje o filozofii pierwszej. Tłum. Maria Ajdukiewicz, Kazimierz Ajdukiewicz. Warszawa: PWN, 1958.

Kvanvig, Jonathan L. „Truth Is Not the Primary Epistemic Goal”. W: Contemporary Debates in Epistemology, red. Matthias Steup, Ernest Sosa, 285–296. Malden: Blackwell Publishing, 2005.

Marr, David. Vision. Cambridge: The MIT Press, 1982.

Martin, Michael G. F. „The Limits of Self-Awareness”. Philosophical Studies: An International Journal for Philosophy in the Analytic Tradition 120, nr 1 (2004): 37–89. DOI:10.1023/b:phil.0000033751.66949.9

McDowell, John. „Avoiding the Myth of the Given”. W: John McDowell. Having the World in

View. Essays on Kant, Hegel, and Sellars, 256–274. Cambridge: Harvard University Press, 2013.

McDowell, John. „Criteria, defeasibility, and knowledge: Annual Philosophical Lecture, Henriette Hertz Trust”. Proceedings of the British Academy 1982, vol. 68: 455–479.

McDowell, John. "Knowledge and the Internal". W: John McDowell. Meaning, Knowledge & Reality, 395-413. Cambridge: Harvard University Press, 1998.

McDowell, John. Perception as a Capacity of Knowledge. Milwaukee: Marquette University Press, 2011.

McDowell, John. „The Disjunctive Conception of Experience as Material for a Transcendental Argument”. W: John McDowell. The Engaged Intellect. Philosophical Essays, 225–242. Cambridge: Harvard University Press, 2013.

Patel, Krupa. „Epistemological Disjunctivism: An Analysis and A Critique”. UNM Digital Repository, 14.11.2018. https://digitalrepository.unm.edu/phil_etds/36 (dostęp: 20.11.2022).

Pritchard, Duncan. „McDowellian Neo-Mooreanism”. W: Disjunctivism: Perception, Action, Knowledge, 283–310. Oxford: Oxford University Press, 2008.

Pryor, James. „The Skeptic and the Dogmatist”. Noûs 34, nr 4 (2000): 517–549. DOI: 10.1111/0029-4624.00277

Putnam, Hilary. „Mózgi w naczyniu”. Tłum. Adam Grobler. W: Hilary Putnam. Wiele twarzy realizmu i inne eseje, 295–324. Warszawa: PWN, 1998.

Riggs, Wayne D. „Balancing Our Epistemic Ends”. Noûs 37, nr 2 (2003): 342–352. DOI: 10.1111/1468-0068.00442

Schetz, Adriana. „Alternatywizm w teorii percepcji”. Diametros 2007, nr 14: 85–104.

Schetz, Adriana. „Percepcja i pamięć”. W: Przewodnik po epistemologii, red. Renata Ziemińska, 271–310. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2013.

Stroud, Barry. The Significance of Philosophical Scepticism. Oxford: Oxford University Press, 1984.

Travis, Charles. „A Sense of Occasion”. The Philosophical Quarterly 55, nr 219 (2005): 286–314. DOI: 10.1111/j.0031-8094.2005.00399.x

Wright, Crispin. „(Anti-)Sceptics Simple and Subtle: G. E. Moore and John McDowell”. Philosophy and Phenomenological Research 65, nr 2 (2002): 330–348. DOI: 10.1111/j.1933-1592.2002.tb00205.x

Wright, Crispin. „Second Thoughts about Criteria”. W: Crispin Wright. Realism, Meaning and Truth, 338–402. Oxford: Oxford University Press, 1995.

Zięba, Paweł J. „Alternatywizm, dysjunktywizm i pluralizm doświadczeniowy”. Studia Humanistyczne AGH 17, nr 1 (2018): 7–19.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2022.34.183-207
Data publikacji: 2023-02-14 12:07:23
Data złożenia artykułu: 2022-04-25 13:10:20


Statystyki


Widoczność abstraktów - 647
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Michał Bochen

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl