Teoria wartości w filozofii Andrzeja Chmieleckiego

Andrzej Niemiec

Streszczenie w języku polskim


Filozofia Andrzeja Chmieleckiego jest wciąż bardzo słabo poznana. System ontologii integralnej, który stworzył, jest niezwykle rozbudowany i zawiera w sobie bardzo wiele rozwiązań wartych uwagi. Częścią tej ontologii jest także oryginalna teoria wartości. Autor artykułu stara się pokazać, jak ów system odpowiada na pytania zasadnicze nie tylko w aksjologii, ale także w ontologii. Najważniejsze kwestie poruszane w artykule to m.in. sposób istnienia wartości, możliwość ich hierarchizacji i rozpoznania przez człowieka. Omawiane jest również miejsce, jakie w ogólnej strukturze bytów zajmują wartości i wartościowania, oraz czym różnią się jedne od drugich. Autor prezentuje także możliwości uzasadniania w etyce, ze szczególnym uwzględnieniem uzasadnienia wartości i sądów oraz ocen wartościujących. Wykorzystane materiały to teksty źródłowe, tj. monografie i artykuły Andrzeja Chmieleckiego traktujące o poruszanych w artykule kwestiach.


Słowa kluczowe


norma; ontologia integralna; człowieczeństwo; istnienie; wartości; wartościowanie; Andrzej Chmielecki

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Chmielecki, Andrzej. Między mózgiem i świadomością. Próba rozwiązania problemu psychofizycznego. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 2001.

Chmielecki, Andrzej. „O uzasadnianiu w etyce”. W: Etyka u schyłku drugiego tysiąclecia, red. Jacek Ziobrowski, 279–294. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013.

Chmielecki, Andrzej. Podstawy psychoniki. Ku alternatywie dla cognitive science. Warszawa: IFiS PAN, 2013.

Chmielecki, Andrzej. Problem autonomii ducha w perspektywie ewolucjonizmu. Warszawa: OAK – Oficyna Akademicka, 1995.

Chmielecki, Andrzej. Rzeczy i wartości. Humanistyczne podstawy edukacji ekonomicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.

Chmielecki, Andrzej. „Rozum i racjonalność – rozważania esencjalne”. W: Rozum i przestrzenie racjonalności. Kolokwia Bielańskie edycja druga, red. Andrzej Chmielecki,11–56. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2010.

Galarowicz, Jan. Fenomenologiczna etyka wartości (Max Scheler, Nicolai Hartmann, Dietrich von Hildebrand). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, 1997.

Hartmann, Nicolai. Nowe drogi ontologii. Tłum. Leszek Kopciuch, Artur Mordka. Toruń: Rolewski, 1998.

Hartmann, Nicolai. O podstawach ontologii. Cele i drogi analizy kategorialnej. Tłum. Jan Garewicz. Toruń: „Comer”, 1994.

Hartmann, Nicolai. Myśl filozoficzna i jej historia. Systematyczna autoprezentacja. Tłum. Jan Garewicz. Toruń: „Comer”, 1994.

Hartmann, Nicolai. Zarys metafizyki poznania. Tłum. Ewa Drzazgowska, Paweł Piszczatowski. Warszawa: IFiS PAN, 2007.

Höffe, Otfried. Immanuel Kant. Tłum. Andrzej M. Kaniowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003.

Ingarden, Roman. Spór o istnienie świata, t. 1-2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962.

Kant, Immanuel. Krytyka praktycznego rozumu. Tłum. Jerzy Gałecki. Warszawa: PWN, 1984.

Kant, Immanuel. Uzasadnienie metafizyki moralności. Tłum. Mścisław Wartenberg. Warszawa: PWN, 1984.

Kopciuch, Leszek. Wolność a wartości. Max Scheler, Nicolai Hartmann, Dietrich von Hildebrand, Hans Reiner. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2010.

Lipiec, Józef. „Problemy egzystencjalne w teorii wartości”. W: Studia z ontologii i epistemologii wartości, red. Józef Lipiec, 11–23. Kraków: Instytut Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1990.

Noras, Andrzej J. Nicolai Hartmanna koncepcja wolności woli. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1998.

Nowakowski, Andrzej. Problem psychofizyczny w systemach Arystotelesa, Spinozy, Davidsona. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2009.

Stróżewski, Władysław. „Transcendentalia i wartości”. W: Władysław Stróżewski. Istnienie i wartość. Kraków: Znak, 1981.

Uzasadnienie w aksjologii i etyce w badaniach polskich i zagranicznych, red. Leszek Kopciuch i Tomasz Siwiec. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2014.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2022.33.63-81
Data publikacji: 2022-07-31 23:21:37
Data złożenia artykułu: 2022-01-13 17:15:43


Statystyki


Widoczność abstraktów - 800
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Andrzej Niemiec

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl