Katartyczna moc świątecznego kina grozy
Streszczenie w języku polskim
W artykule zanalizowano katartyczny potencjał świątecznego kina grozy, odwołując się do Arystotelesowskiej koncepcji katharsis, szczególnie w kontekście sztuki wizualnej i horroru filmowego. Ukazano dziedzictwo tego nurtu, w tym brytyjską tradycję bożonarodzeniowych opowieści o duchach. Autorka skupia się na specyfice i fenomenie świątecznego horroru filmowego, próbując odpowiedzieć na pytanie, dlaczego filmy grozy o tematyce bożonarodzeniowej – z ich makabrycznymi motywami i postaciami – przyciągają tak dużą liczbę widzów. Dodatkowo artykuł bada, w jaki sposób tego typu filmy krytykują nadmierny konsumpcjonizm oraz oferują katharsis w czasie świąt, które dla wielu osób mogą stanowić okres wykluczenia i stresu. Została także poruszona kwestia transformacyjnego potencjału świątecznego kina grozy jako narzędzia konfrontacji z problemami społecznymi oraz zapewnienia psychologicznego „oczyszczenia” w tym szczególnym czasie.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Anderson, K. (2022, December 20). A Ghost Story for Christmas – Britain’s Scary Tradition. Nerdist. https://nerdist.com/article/ghost-story-for-christmas-m-r-james-mark-gatiss/
Aristotle. (2022). Poetics. Dover Publication.
Carroll, N. (1990). The Philosophy of Horror or Paradoxes of the Heart. Routledge.
Freud, S. ([1919] 2003). The Uncanny. Penguin Classics.
Newby, R. (2018, December 21). The Strange Appeal of Christmas Horror. The Hollywood Reporter. https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/why-christmas-horror-movies-appeal-audiences-1171409/
Newman, K. (2000). You Better Watch Out: Christmas in the Horror Films. In: M. Connelly (Ed.), Christmas at the Movies. Images of Christmas in American, British and European Cinema (pp. 135–142). I.B. Tauris.
Turner, V. (1969). The Ritual Process Structure and Anti-Structure. Aldine Transaction.
Yuko, E. (2021, December 15). How Ghost Stories Became a Christmas Tradition in Victorian England. History. https://www.history.com/news/christmas-tradition-ghost-stories
Selected Filmography
A Christmas Carol, dir. Brian Desmond Hurst, George Minter Productions, UK, 1951.
A Christmas Carol, dir. Robert Zemeckis, Walt Disney Pictures, USA, 2009.
A Christmas Carol, the Musical, dir. Arthur AllanSeidelman, Hallmark Entertainment, USA, 2004.
A Christmas Horror Story, dir. Grant Harvey, Steven Hoban, Brett Sullivan, Copperheart Entertainment, Canada, 2015.
Anna and the Apocalypse, dir. John McPhail, Blazing Griffin, UK, 2017.
A View from a Hill, dir. Luke Watson, BBC, UK, 2005.
Black Christmas, dir. Bob Clark, Film Funding Ltd., USA, 1974.
Black X-mas, dir. Glen Morgan, 2929 Productions, Canada/USA, 2006.
Christmas Evil (You Better Watch Out), dir. Lewis Jackson, Edward R. Pressman Films, USA, 1980.
Gremlins, dir. Joe Dante, Warner Bros., USA, 1984.
Halloween, dir. John Carpenter, Compass International Pictures, USA, 1978.
How the Grinch Stole Christmas, dir. Ron Howard, Imagine Entertainment, USA, 2000.
It Happened on 5th Avenue, dir. Roy Del Ruth, Roy Del Ruth Productions, USA, 1947.
It’s a Wonderful Knife, dir. Tyler MacIntyre, Divide/Conquer, USA, 2023.
It’s a Wonderful Life, dir. Frank Capra, Liberty Films, USA, 1946.
Krampus, dir. Michael Dougherty, Legendary Pictures, USA, 2015.
Miracle on 34th Street, George Seaton, 20th Century-Fox, USA, 1947.
Rare Exports: A Christmas Tale, dir. Jalmari Helander, FS Film Oy, Finland, 2010.
Red One, dir. Jake Kasdan, Metro-Goldwyn-Mayer, USA, 2024.
Scrooge, dir. Ronald Neame, Cinema Center Films, UK, USA, 1970.
Scrooged, dir. Richard Donner, Mirage Productions, USA, 1988.
Scrooge, or, Marley’s Ghost, dir. Walter R. Booth, Paul’s Animatograph Works, UK, 1901.
Silent Night, dir. Steven C. Miller, Buffalo Gal Pictures, USA, 2012.
Silent Night, Bloody Night, dir. Theodore Gershuny, Armor Films Inc., USA, 1972.
Silent Night, Deadly Night, dir. Charles E. Sellier Jr., Slayride Productions Inc., USA, 1984.
The Muppet Christmas Carol, dir. Brian Henson, Jim Henson Productions, USA, 1992.
The Nightmare Before Christmas, dir. Henry Selick, Touchstone Pictures, USA, 1993.
Whistle and I’ll Come to You, dir. Andy De Emmony, BBC, UK,2010.
Whistle and I’ll Come to You, dir. Jonathan Miller, BBC, UK,1968.
Whoever Slew Auntie Roo?, dir. Curtis Harrington, American International Pictures and Hemdale, USA and UK, 1971.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kh.2024.46.7-18
Data publikacji: 2025-04-04 15:34:14
Data złożenia artykułu: 2025-04-04 15:16:17
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Magdalena Grabias
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.