Hide
Show all
Email this article Stress and Teachers’ Coping Styles in the COVID-19 Epidemic
Abstract
The aim of the study was to determine the severity of the overall degree of stress experienced and the coping styles of teachers in the second stage of the COVID-19 epidemic in Poland, taking into account the impact of such variables as type of school, length of service and place of residence. The study group consisted of a total of 172 respondents, of which 96 were employed in elementary school and 75 in secondary school. The Perceived Stress Scale PSS-10 by Sheldon Cohen, Tom Kamarck and Robin Mermelstein and the CISS Stress Coping Questionnaire by Norman S. Endler and James D.A. Parker were used in the research. The results showed that the general level of stress in teachers is average, and the coping styles used are avoidance-focused and task-focused. In terms of the adopted variables, only the length of service differentiated the selected groups – respondents with longer service experienced significantly higher levels of stress. However, the analysis of used styles of coping with stress showed that a statistically significantly higher tendency to use the style focused on emotions and the style focused on avoidance was characterized by teachers working in secondary schools, teachers working more than 15 years in the profession and residing in the district. The obtained results may provide a basis for further analyzes to look for the relationship between the experiencing of stress and coping with it and the psychosocial functioning of teachers.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
LITERATURA
Banach, C. (2009). Nauczyciel i jego edukacja. W: E. Sałata (red.), Problemy dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli (s. 21–26). Radom: Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy.
Borowiecki, M., Pytasz, Z., Rygała, E. (2006). Bądźmy bezpieczni. Warszawa: PWN.
Borys, B. (2010). Zasoby zdrowotne w psychice człowieka. Forum Medycyny Rodzinnej, 4(1), 44–52.
Brenner, S.-O., Bartell, R. (1984). The teacher stress process: A cross-cultural analysis. Journal of Organizational Behavior, 5(3), 183–195. DOI: https://doi.org/10.1002/job.4030050303
Chmiel, N. (2002). Stres a zdrowie pracowników. W: N. Chmiel (red.), Psychologia pracy i organizacji (s. 169–203). Gdańsk: GWP.
Chodkiewicz, J. (2005). Psychologia zdrowia. Wybrane zagadnienia. Łódź: Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna.
Drabik, L., Kubiak-Sokół, A., Sobol, E. (2021). Słownik języka polskiego PWN. Warszawa: PWN.
Grzegorzewska, M. (2006). Stres w zawodzie nauczyciela. Specyfika, uwarunkowania i następstwa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Heszen-Niejodek, I. (2000). Stres i radzenie sobie – główne kontrowersje. W: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne (s. 12–43). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Heszen-Niejodek, I., Kądzielawa, D., Toeplitz-Wiśniewska, M. (2000). Zdrowie i choroba. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 3: Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (s. 441–552). Gdańsk: GWP.
Hobfoll, S.E. (1989). Zachowanie zasobów – nowa próba konceptualizacji stresu. Nowiny Psychologiczne, (5–6), 24–48.
Hobfoll, S.E. (2006). Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu. Gdańsk: GWP.
Juczyński, Z. (2009). Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa: Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
Juczyński, Z., Ogińska-Bulik, N. (2009). Narzędzia pomiaru stresu i radzenia sobie ze stresem. Warszawa: Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
Kaczmarska, A., Curyło-Sikora, P. (2016). Problematyka stresu – przegląd koncepcji. Hygeia Public Health, 51(4), 317–321.
Kitajew-Smyk, L.A. (1989). Psychologia stresu. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Korczyński, S. (2014). Stres w pracy zawodowej nauczyciela. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Kretschman, R. (2003). Stres w zawodzie nauczyciela. Gdańsk: GWP.
Kuźma, J. (2000). Nauczyciele przyszłej szkoły. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Kwiatkowski, S.T. (2018). Radzenie sobie ze stresem w zawodzie nauczyciela – raport z badań. Annales UMCS. Sectio J, 31(3), 133–162. DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2018.31.3.133-162
Lazarus, R.S., Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal, and Coping. New York: Springer.
Mackiewicz, A. (2010). Psychologia zwolnień – jak właściwie prowadzić działania rekrutacyjne. Warszawa: Difin.
Marten, Z. (2007). Stres w pracy nauczyciela. Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza Humanitas.
Muchacka, B., Szymański, M. (2008). Nauczyciel w świecie współczesnym. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Musiał, E. (2017). Nauczyciel w „budzącej się szkole”. Edukacja – Technika – Informatyka, 3(21), 198–204. DOI: https://doi.org/10.15584/eti.2017.3.28
Ogińska-Bulik, N. (2006). Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Warszawa: Difin.
Ogińska-Bulik, N. (2009). Osobowość typu D. Teoria i badania. Łódź: Wyd. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2008). Osobowość, stres a zdrowie. Warszawa: Difin.
Prucha, J. (2006). Pedeutologia. W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika. T. 2: Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych (s. 293–316). Gdańsk: GWP.
Pyżalski, J. (2010). Stresory w środowisku pracy nauczyciela. W: J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli. Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem (s. 53–74). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Pyżalski J. (red.). (2020). Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele. Warszawa: EduAkcja.
Pyżalski, J., Merecz, D. (2010). Wstęp. W: J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli. Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem (s. 7–12). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Ratajek, Z. (2007). Nauczyciel akademicki – poszukiwanie nowych perspektyw profesjonalizmu. W: E. Sałata, S. Ośko (red.), Współczesne problemy pedeutologii i edukacji (s. 18–26). Radom: Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy.
Reykowski, J. (1966). Funkcjonowanie osobowości w warunkach stresu psychologicznego. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Selye, H. (1977). Stres okiełznany. Warszawa: PIW.
Sendyk, M. (2014). Współpraca z rodzicami z perspektywy nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej – raport z badań. W: M.J. Szymański, J.M. Łukasik, I. Nowosad (red.), Codzienność szkoły. Nauczyciel (s. 199–209). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Sęk, H. (2000). Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Uwarunkowania i możliwości zapobiegania. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie (s. 149–169). Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Strelau, J., Jaworowska, A., Wrześniewski, K., Szczepaniak, P. (2009). Kwestionariusz radzenia sobie w sytuacjach stresowych CISS. Podręcznik do polskiej normalizacji. Warszawa: Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
Terelak, J.F. (2001). Psychologia stresu. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
Tomaszewski, T. (1963). Wstęp do psychologii. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Tucholska, S. (2009). Wypalenie zawodowe nauczycieli. Lublin: Wydawnictwo KUL.
NETOGRAFIA
Pisula, E., Pankowski, D., Nowakowska, I., Banasiak, A., Wytrychiewicz-Pankowska, K., Markiewicz, M., Jórczak, A. (2020). Nauczyciele w sytuacji powrotu do szkół w czasie pandemii SARS-CoV-2. Raport z badań przeprowadzonych od 10 września do 10 października 2020. Pobrane z: https://osf.io/6znce (dostęp: 23.05.2021).
Plebańska, M., Szyller, A., Sieńczewska, M. (2020, czerwiec). Edukacja zdalna w czasach COVID-19. Raport. Pobrane z: https://files.librus.pl/articles/00pic/20/07/09/librus/a_nauczanie_zdalne_oczami_nauczycieli_i_uczniow_RAPORT.pdf (dostęp: 26.05.2021).
Sielatycki, M. (2005). Kompetencje nauczyciela w Unii Europejskiej. Internetowy Magazyn CODN, 3, 7–8. Pobrane z: www.bc.ore.edu.pl/Content/32/2005_03_trendy.pdf (dostęp: 26.05.2021).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2021.34.3.7-24
Date of publication: 2021-12-23 22:20:59
Date of submission: 2021-06-17 23:01:07
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2021 Katarzyna Nowak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.