Relacje nauczyciela z rodzicami a budowanie przyjaznej przestrzeni edukacyjnej dla dziecka w wieku przedszkolnym. Narracje mężczyzn-nauczycieli edukacji przedszkolnej

Paulina Koperna

Streszczenie w języku polskim


Nieodłączną częścią pracy nauczyciela edukacji przedszkolnej jest współpraca z rodzicami. Choć podkreśla się jej istotną rolę dla funkcjonowania przedszkola, często nie jest ona satysfakcjonująca. Celem badań jakościowych było poznanie i zrozumienie doświadczeń w zakresie kształtowania i rozwijania relacji z rodzicami z perspektywy mężczyzn-nauczycieli edukacji przedszkolnej, a zatem odpowiedź na pytanie, w jaki sposób postrzegają i rozumieją oni swoje relacje z rodzicami dzieci uczęszczających do przedszkoli. Badania z zastosowaniem metody wywiadu narracyjnego przeprowadzono w latach 2019–2020 na próbie 18 mężczyzn-nauczycieli edukacji przedszkolnej z całej Polski. Na podstawie analizy i interpretacji materiału badawczego wyróżniono kategorie charakteryzujące rozwój relacji pomiędzy mężczyznami-nauczycielami a rodzicami, sposoby ich kształtowania przez nauczycieli w perspektywie czasu oraz ważne w tym obszarze wartości. Wyniki badań umożliwiły wskazanie, że świadome dbanie przez mężczyzn-nauczycieli o relacje z rodzicami przyczynia się do tworzenia przyjaznej przestrzeni edukacyjnej dla dzieci. Doświadczenia związane z relacjami z rodzicami oraz znaczenia nadawane im przez mężczyzn pracujących w przedszkolach odniesiono do konstruktywizmu społecznego jako zasadnego nurtu interpretacyjnego. Wyróżnienie kategorii miejsca rozumianego jako przestrzeń materialna przedszkola oraz przestrzeń przyjaznych relacji społecznych umożliwiło także osadzenie narracji w pedagogice miejsca w rozumieniu Marii Mendel.


Słowa kluczowe


relacje nauczyciela z rodzicami; współpraca z rodzicami; przestrzeń edukacyjna; edukacja przedszkolna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Andrzejewska, J. (2003). Współudział rodziców w planie rozwoju i działalności przedszkola. W: A. Karpińska (red.), Teoria i praktyka kształcenia w dialogu i perspektywie (s. 435–443). Białystok: Trans Humana.

Banasiak, B., Młynarczyk, A. (2013). Z praktyki poradni psychologiczno-pedagogicznej. Niewspółpracujący rodzic. Miesięcznik Dyrektora Przedszkola Publicznego i Niepublicznego, (10).

Bulera, M., Wojciechowska, K. (2002). Integracja przedszkola i domu rodzinnego – potrzeba czy konieczność? W: J. Jakóbowski, A. Jakubowicz-Bryx (red.), Integracja w edukacji. Dylematy teorii i praktyki (s. 204–209). Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.

Bulera, M., Gładyszewska, M. (2006). Edukacja z partnerskim udziałem rodziców – rozwiązania stosowane w bydgoskich przedszkolach. W: E. Smak (red.), Nauczyciel w edukacji przedszkolnej (s. 165–172). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Bulera, M., Żuchelkowska, K. (2006). Edukacja przedszkolna z partnerskim udziałem rodziców. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.

Dudel, B. (2003). Partnerzy edukacyjnej interakcji a wizja zaspokajania potrzeb uczniów klas młodszych. W: A. Karpińska (red.), Teoria i praktyka kształcenia w dialogu i perspektywie (s. 417–425). Białystok: Trans Humana.

Frąckowiak-Świtkowska, M. (2014). Poznajmy bliżej klientów przedszkola, czyli jak rozmawiać z rodzicami. Monitor Prawny Dyrektora, (2), 61–63.

Gruenewald, D.A. (2003). Foundations of Place: A Multidisciplinary Framework for Place-Conscious Education. American Educational Research Journal, 40(3), 619–654. DOI: 10.3102/00028312040003619

Gulczyńska, A. (2020). Współpraca nauczycieli z rodzicami – systemowe propozycje rozwiązań. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 39(2), 181–193. DOI: 10.17951/lrp.2020.39.2.181-193

Hetmańczyk, H. (2019). Środowisko rodzinne i przedszkolne na różnych płaszczyznach współpracy i komunikacji. W: A. Borzęcka, A. Twaróg-Kanus, R. Walusia (red.), Nauczyciel i uczeń w przestrzeni społecznej (s. 29–38). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Janke, A.W. (2002). Transformacja w stosunkach rodzinnych szkoły na przełomie XX i XXI wieku. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.

Janke, A.W. (2004). Trójpodmiotowe partnerstwo w stosunkach rodziny i szkoły. Model „wspólnie z dzieckiem”. W: I. Nowosad, M.J. Szymański (red.), Nauczyciele i rodzice. W poszukiwaniu nowych znaczeń i interpretacji współpracy (s. 129–162). Zielona Góra–Kraków: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Akademia Pedagogiczna.

Jaszczyszyn, E. (2003). Jakość kontaktów interpersonalnych rodziców i nauczycieli w trakcie procesu edukacyjnego (na przykładzie przedszkoli i szkół średnich). W: A. Karpińska (red.), Teoria i praktyka kształcenia w dialogu i perspektywie (s. 426–434). Białystok: Trans Humana.

Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty pedagogiki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: PWN.

Krzysztofik, J., Piestrzyńska, A., Walulik, A. (2016). Strukturalna analiza biblijnych tekstów narracyjnych – implikacje pedagogiczne. Jakościowe Badania Pedagogiczne, 1(1), 49–60. DOI: 10.18276/jbp.2016.1.1-04

Kubinowski, D. (2011). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia, metodyka, ewaluacja. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Łukasik, J. (2016). Doświadczanie życia codziennego. Narracje nauczycielek na przełomie życia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Mendel, M. (2004). Rodzice i nauczyciele – jeden cel, dwa światy (kilka uwag zapisanych pod wrażeniem…). W: M. Mendel (red.), Animacja współpracy środowiskowej (s. 144–152). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Mendel, M. (2006a). Miejsca rodziców w przestrzeni szkoły. W: M. Mendel (red.), Pedagogika miejsca (s. 262–272). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.

Mendel, M. (2006b). Pedagogika miejsca i animacja na miejsce wrażliwa. W: M. Mendel (red.), Pedagogika miejsca (s. 21–37). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.

Nowosad, I. (2015). Współpraca nauczycieli z rodzicami w krzywym zwierciadle rzeczywistości edukacyjnej. W: A. Nowak-Łojewska, A. Olczak (red.), Przedszkole – edukacyjny sukces dziecka czy zmarnowane szanse? (s. 237–247). Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Segiet, W. (1999). Rodzice i nauczyciele. Wzajemne stosunki i reprezentacje. Poznań–Warszawa: Książka i Wiedza.

Segiet, W. (2004). Psychospołeczna charakterystyka stosunków rodzice–nauczyciele. W: I. Nowosad, M.J. Szymański (red.), Nauczyciele i rodzice. W poszukiwaniu nowych znaczeń i interpretacji współpracy (s. 109–128). Zielona Góra–Kraków: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Akademia Pedagogiczna.

Waloszek, D. (1994). Edukacja dzieci w wieku przedszkolnym. Założenia, treści i organizacja. Zielona Góra: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego.

Wendland, M. (2011). Perspektywa konstruktywistyczna jako filozoficzna podstawa rozważań nad komunikacją. Kultura i Edukacja, (4), 30–47.

AKTY PRAWNE

Rozporządzenie. (2018). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. 2018 poz. 1574 ze zm.).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2023.36.2.41-69
Data publikacji: 2023-08-28 09:42:15
Data złożenia artykułu: 2023-02-26 22:46:55


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1190
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 992

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Paulina Koperna

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.