Pedagogika czy antypedagogika? Wokół kryzysu współczesnej edukacji z perspektywy filozoficznej

Streszczenie w języku polskim

Prezentowany artykuł ma charakter diagnozy i krytyki stanu współczesnej edukacji, szczególnie w Polsce, tak na poziomie szkolnictwa niższego, jak i – choć w mniejszym zakresie – szkolnictwa wyższego. Czyni się to w kontekście odmienianego przez wszystkie przypadki w domenie publicznej kryzysu, z jakim boryka się współcześnie rodzimy system oświaty. Autor tekstu zbiera i enumeruje newralgiczne, jego zdaniem, motywy owego kryzysu, starając się w jego opisie unikać łatwego etykietowania, radykalizmu czy utopijności. Jego krytykę budzą zwłaszcza: brak dalekosiężnej, niepartykularystycznej i niespolityzowanej wizji systemu edukacji w Polsce; ciągłe, eksperymentatorskie, doraźne i powierzchowne reformatorstwo i wynikająca z niego niestabilność, a w konsekwencji dysfunkcjonalność systemu i organów odpowiadających za oświatę; paraliżujące, a w efekcie patologizujące edukację bezkrytyczne (lub [za] mało refleksyjne) nastawienie na jej biurokratyzację, standaryzację i systemy kontroli. Artykuł stawia też pytanie, czy na kryzys współczesnej edukacji nie składa się również kryzys współczesnej pedagogiki jako nauki. W rezultacie kulminuje on w pytaniu, czy rozwiązania i strategie stosowane we współczesnej edukacji, zakażone kryzysem, nie przeobrażają się przypadkiem w swoje antypedagogiczne przeciwieństwo.