Email this article 
The Content of Consciousness Required for Attributing Intent in Criminal Law: On the Unintended Consequences of the Amendment of Article 28 § 1 of the Criminal Code
Abstract
The study is devoted to considerations on the elements necessary to establish the consciousness of the perpetrator of a prohibited act in order to be able to impute intentionality to him. It is partly theoretical in nature in those parts where examples of theoretical approaches to the problem of culpability in the criminal law literature are described, as well as the consequences of these approaches for the legal regulations in force at a given time. It is also of a historical and reporting nature, since in order to provide a complete picture of the dogmatic analyses, it is also necessary to present past disputes concerning the interpretation of legal regulations relating to the subjective side of a prohibited act and fault under the previous criminal codes. Finally, the study is of a dogmatic nature, as its main objective is to argue in favour of the thesis that the amendment of Article 28 § 1 of the Criminal Code, which entered into force on 1 July 2015, and which resulted in the elimination from the legal order of the construction of an unjustified error as to a circumstance constituting the substantiation of a prohibited act, has consequences, unintended by the legislator, for the determination of which of the elements constituting the content of the consciousness of the perpetrator of a prohibited act are, since the entry into force of this amendment, necessary for the assumption of intention. It may be argued that at present, neither the content of Article 9 § 1 of the Criminal Code, nor the content of Article 28 § 1 of the Criminal Code, Article 29 of the Criminal Code, nor the content of Article 30 of the Criminal Code determines the content of consciousness required for ascribing intent, but it is determined only by the nature of the elements used in the description of the prohibited act type.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
LITERATURA
Aker J., Zagadnienie błędu na tle polskiego prawa karnego (art. 14 i 20 k.k.), „Gazeta Sądowa Warszawska” 1937, nr 15.
Berger A., Czyn i jego istota (uwagi do art. 1 i 20 § 1 k.k.), „Studia nad Kodeksem Karnym” 1932, nr 6.
Bzowski K., O stosunku § 1 art. 14 do § 2 art. 20 K.K. 1932 r., „Głos Sądownictwa” 1936, nr 10.
Glaser S., Ignorantia iuris w prawie karnym, Kraków 1931.
Glaser S., Nauka o istocie czynu, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1934, nr 6.
Glaser S., Nauka o istocie czynu, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1934, nr 7.
Glaser S., Polskie prawo karne w zarysie, Kraków 1933.
Husak D., Ignorance of Law: A Philosophical Inquiry, Oxford 2016, DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780190604684.001.0001.
Jędrzejewski Z., Artykuł 28 § 1 k.k. po nowelizacji z dnia 20 lutego 2015 r. Uwagi na temat konieczności oddzielania strony podmiotowej czynu zabronionego od winy, „Studia Iuridica” 2016, vol. 65.
Jędrzejewski Z., Bezprawność, [w:] System Prawa Karnego, t. 3: Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności karnej, red. R. Dębski, Warszawa 2017.
Jędrzejewski Z., Społeczno-wartościujący (normatywny) a deskryptywny charakter strony podmiotowej czynu zabronionego. Kompleksowe a (czysto) normatywne ujęcie winy (na przykładzie regulacji urojenia znamienia kontratypu i znowelizowanego art. 28 par. 1 k.k. z 1997 r.), „Acta Iuris Stetinensis” 2018, nr 1.
Jędrzejewski Z., Strona podmiotowa i wina, przedmiot oceny i ocena a tzw. ścisła teoria winy, [w:] Prawo wobec problemów społecznych. Księga jubileuszowa Profesor Eleonory Zielińskiej, red. B. Namysłowska-Gabrysiak, K. Syroka-Marczewska, A. Walczak-Żochowska, Warszawa 2016.
Kaczmarek T., Finalizm w polskim prawie karnym jako problem metodologiczny, „Państwo i Prawo” 1972, z. 1.
Kaczmarek T., O finalnej teorii winy na gruncie doktryny polskiej, „Państwo i Prawo” 1970, z. 6.
Komisja do Spraw Reformy Prawa Karnego, Uzasadnienie do projektu Kodeksu karnego, „Państwo i Prawo” 1994, z. 3 (wkładka).
Kowalewska-Łukuć M., Strona podmiotowa a wina – wzajemne relacje, „Acta Iuris Stetinensis” 2018, nr 1.
Majewski J., Błąd co do kontratypu jako podstawa wyłączenia winy, [w:] Okoliczności wyłączające winę. Materiały VI Bielańskiego Kolokwium Karnistycznego, red. J. Majewski, Toruń 2010.
Majewski J., Funkcja urojenia sytuacji kontratypowej w prawie karnym, [w:] Przestępstwo – kara – polityka kryminalna. Problemy tworzenia i funkcjonowania prawa. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Tomasza Kaczmarka, red. J. Giezek, Kraków 2006.
Makarewicz J., Błąd co do przestępności działania, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1936, nr 1.
Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1937.
Makarewicz J., O wykładnię art. 14 k.k., „Gazeta Sądowa Warszawska” 1936, nr 51.
Makowski W., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1937.
Małecki M., Między bezprawnością, karalnością i winą (na marginesie artykułu Zbigniewa Jędrzejewskiego), „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2017, nr 3.
Mącior W., Czyn ludzki i jego znaczenie w prawie karnym. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1990.
Mącior W., O finalizmie w prawie karnym, „Państwo i Prawo” 1971, z. 6.
Mącior W., W związku z dyskusją na temat finalizmu, „Państwo i Prawo” 1972, z. 5.
Myrcha M.A., Nieświadomość bezprawności a wina w karnym ustawodawstwie kanonicznym i polskim, „Polonia Sacra. Kwartalnik Kanoniczno-Historyczny” 1956, nr 1–2.
Peiper L., Komentarz do Kodeksu karnego, Kraków 1936.
Pławski S., Nieświadomość przestępczości a wina, Lwów 1939.
Rodzynkiewicz M., Próba analizy prawnokarnej konstrukcji umyślności, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1990, nr 3–4.
Roxin C., Problematyka obiektywnego przypisania, [w:] Teoretyczne problemy odpowiedzialności karnej w polskim oraz niemieckim prawie karnym, red. T. Kaczmarek, Wrocław 1990.
Smolak M., Wykładnia celowościowa z perspektywy pragmatycznej, Warszawa 2012.
Śliwiński S., Błąd w świetle przepisów prawa karnego, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1934, nr 22–23.
Śliwiński S., Jeszcze o wykładni art. 14 i 20 k.k., „Gazeta Sądowa Warszawska” 1934, nr 44.
Śliwiński S., Polskie prawo karne materialne. Część ogólna, Warszawa 1946.
Tarapata S., Zakrzewski P., O funkcjach urojenia okoliczności wyłączających bezprawność. Wybrane zagadnienia teoretycznoprawne, [w:] Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, t. 43: Księga jubileuszowa Profesora Tomasza Kaczmarka, red. J. Giezek, D. Gruszecka, T. Kalisz, Wrocław 2017, DOI: https://doi.org/10.19195/2084-5065.43.32.
Wolter W., Czynnik psychiczny w istocie przestępstwa, Kraków 1924.
Wolter W., Funkcja błędu w prawie karnym, Warszawa 1965.
Wolter W., Nauka o przestępstwie, Warszawa 1973.
Wolter W., Prawo karne. Zarys wykładu systematycznego. Część ogólna. Ustawa karna i przestępstwo, Warszawa 1947.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2010.
Zakrzewski P., O sposobach normowania i dekodowania treści zamiaru w perspektywie tzw. znamion normatywnych oraz okoliczności wyłączających bezprawność, „Acta Iuris Stetinensis” 2018, nr 1.
Zakrzewski P., Standardy wykonywania zawodu lekarza a wina lekarza, [w:] Standard wykonywania zawodów medycznych, red. A. Górski, E. Sarnacka, M. Grassmann, Warszawa 2019.
Zakrzewski P., Stopniowanie winy w prawie karnym, Warszawa 2016.
Zębik A., Czyn jako zachowanie się celowe a problematyka winy, „Państwo i Prawo” 1970, z. 2.
Zoll A., [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1: Komentarz do art. 1–52, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
Zoll A., Karalność i karygodność czynu jako odrębne elementy struktury przestępstwa, [w:] Teoretyczne problemy odpowiedzialności karnej w polskim oraz niemieckim prawie karnym, red. T. Kaczmarek, Wrocław 1990.
Zoll A., O normie prawnej z punktu widzenia prawa karnego, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1991, nr 23.
Zoll A., O wartościowaniu czynu w prawie karnym (Uwagi na marginesie artykułu prof. I. Andrejewa o pojęciu winy), „Państwo i Prawo” 1983, z. 4.
Zoll A., Strona podmiotowa i wina w Kodeksie karnym z 1997 r. i w projektach jego nowelizacji, [w:] Prawo – społeczeństwo – jednostka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Leszkowi Kubickiemu, red. A. Łopatka, B. Kunicka-Michalska, S. Kiewlicz, Warszawa 2003.
AKTY PRAWNE
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1932, nr 60, poz. 571, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1969, nr 13, poz. 94, z późn. zm.).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2025.72.1.207-241
Date of publication: 2025-07-04 18:02:10
Date of submission: 2025-02-09 20:52:11
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2025 Piotr Zakrzewski
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.