Email this article 
The Institution of the Statute of Limitations in the Austrian Criminal Code of 1852
Abstract
This article aims to describe the institution of the statute of limitations, which is relevant from the point of view of research by both dogmatists and legal historians. The origins of this institution date back to ancient times and it has evolved throughout history. Legislatures in the various eras have been diverse in their approach to its form and have sometimes even abandoned it completely. The Constituitio Criminalis Josephina of 1787 may serve as an example. What is essential for understanding the statute of limitations is to identify the necessary conditions for its application, both subjective and objective. In the analysis of various solutions, opinions of doctrine representatives, including such distinguished researchers as E. Krzymuski, were also indicated. The article contains some general information on Austrian criminal law, which allowed for the illustration of the analysed issues. It was considered justified to briefly characterise the criminal codes previously in force and the Criminal Act of 27 May 1852 against the background of the solutions set out in the German Criminal Code of 1871, the Russian Tagantsev Code, the Polish Makarewicz Code and the Polish Code of Petty Offenses. The historical-legal method was used first of all. It allows for the indication and description of the transformations taking place with regard to individual legal institutions. The dogmatic method was also used, which allowed for an exegesis of normative material and individual legal provisions. The article uses printed texts of laws, as well as online collections of Polish and Austrian digital libraries, especially with regard to the available commentaries from the period.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
LITERATURA
Abegg J.F.H., Über die Verjährung rechtskräftig erkannter Strafen: nach den neuern Gesetzgebungen und mit Rücksicht auf eine gemeinsame Strafgesetzgebung der deutschen Lande, Breslau 1862.
Badziak J., Prawo karne w okresie od narodzin i odbudowy niepodległego państwa polskiego do uchwalenia ustawy z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Niepodległa, [w:] Rozważania prawno-ustrojowe w 100. rocznicę odrodzenia suwerennego państwa polskiego, red. A. Domańska, A. Michalak, Łódź 2021.
Błoński S., Problem wychowania w polskim Kodeksie karnym, „Głos Sądownictwa” 1933, nr 2.
Bojarski T., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016.
Bradliński K., Polskie kodeksy karne okresu międzywojnia, „Studenckie Zeszyty Naukowe” 2018, vol. 21(38), DOI: https://doi.org/10.17951/szn.2018.21.38.33-44.
Dziadzio A., Powszechna historia prawa, Warszawa 2012.
Dziadzio A., System rządów Konstytucji marcowej (1921) w ocenie międzywojennej nauki prawa, „Studia Gdańskie. Wizje i Rzeczywistość” 2021, vol. 18.
Grodziski S., Uwagi z okazji jubileuszu austriackiego Kodeksu cywilnego z 1811 roku, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2011, vol. 63(2).
Grodziski S., Salmonowicz S., Ustawa karna zachodniogalicyjska z roku 1796. Zarys dziejów i charakterystyka, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1965, vol. 17(2).
Hye-Glunek A. von, Das österreichische Strafgesetz über Verbrechen, Vergehen und Übertretungen und die Preßordnung vom 27. Mai 1852, Wien 1855.
Janicka D., Hube – Makarewicz – Wolter. Trzy koncepcje karania na przestrzeni stu lat, „Archiwum Kryminologii” 2017, vol. 39.
Janicka D., Kodeks Makarewicza w opiniach niemieckich autorów, [w:] Nil nisi veritas. Księga dedykowana Profesorowi Jackowi Matuszewskiemu, red. M. Głuszak, D. Wiśniewska-Jóźwiak, Łódź 2016, DOI: https://doi.org/10.18778/8088-187-7.34.
Janicka D., Rozkwit doktryny prawa karnego w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym – ośrodki, uczeni, idee, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa” 2019, nr 1.
Jastrzębski R., Kodeks cywilny austriacki (ABGB) a wykonanie zobowiązań pieniężnych w II Rzeczypospolitej, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2013, vol. 6(3).
Kala D., Klubińska M., Przedawnienie karalności przestępstw prywatnoskargowych – uwagi materialnoprawne i procesowe, „Themis Polska Nova” 2013, nr 2.
Kmiecik R., Przewlekłość postępowania karnego a spoczywanie terminu przedawnienia (art. 104 § 1 k.k.), „Państwo i Prawo” 2005, z. 5.
Kmiecik R., „Spoczywanie” przedawnienia karalności przestępstw, „Państwo i Prawo” 2010, z. 9.
Koredczuk J., Zaborcze kodyfikacje prawa karnego materialnego w Polsce w okresie przejściowym w latach 1918–1932, [w:] Okresy przejściowe. Ustrój i prawo, red. J. Przygodzki, Wrocław 2019.
Korobowicz A., Witkowski W., Historia ustroju i prawa polskiego (1772–1918), Warszawa 2017.
Kotliński J., Kotliński T.J., Sądownictwo powszechne w Galicji w latach 1855–1918, Jarosław 2016.
Krajewski R., Przedawnienie zabójstwa, „Studia Prawnoustrojowe” 2019, nr 44, DOI: https://doi.org/10.31648/sp.4917.
Krzymuski E., O najnowszym projekcie kodeksu karnego austriackiego, Kraków 1890.
Krzymuski E., Wykład prawa karnego ze stanowiska nauki i prawa austriackiego, t. 1, Kraków 1901.
Krzymuski E., Wykład prawa karnego ze stanowiska nauki i prawa austriackiego, t. 2, Kraków 1902.
Krzymuski E., Zarys ogólnych instytucji prawa karnego, Kraków 1918.
Księga ustaw na zbrodnie, i ciężkie policyjne przestępstwa, cz. 1–2, Lwów 1804.
Lipski K., [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
Łyszczek R., Wpływ regulacji prawnych państw zaborczych dotyczących organów egzekucji sądowej na zunifikowane ustawodawstwo polskie w okresie II Rzeczypospolitej – wybrane zagadnienia, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2008, nr 2.
Majewski J., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. J. Majewski, Warszawa 2024.
Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1934.
Makowski W., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1937.
Makowski W., Kodeks karny obowiązujący tymczasowo w Rzeczypospolitej Polskiej na ziemiach b. zaboru rosyjskiego, t. 1, Warszawa 1921.
Malec D., ABGB w pracach Komisji Kodyfikacyjnej (1919–1939). Wzorzec pozytywny czy negatywny?, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2011, vol. 63(2).
Malec D., Malec J., Historia administracji i myśli administracyjnej, Kraków 2003.
Małecki M., Tworzenie sądów powiatowych w Galicji jako źródło poznania walorów krajoznawczych prowincji monarchii habsburskiej, [w:] Prawne aspekty podróży i turystyki – historia i współczesność. Prace poświęcone pamięci Profesora Janusza Sondla, red. P. Cybula, Kraków 2018.
Marek A., [w:] Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
Marszał K., Przedawnienie w prawie karnym, Warszawa 1972.
Marszał K., Uzasadnienie przedawnienia w teorii prawa karnego, „Państwo i Prawo” 1964, z. 10–12.
Maziarz J., Sądy przysięgłych w II Rzeczypospolitej w praktyce Sądu Okręgowego w Krakowie, Warszawa 2017.
Mazurek I., Specyfika prac Komisji Kodyfikacyjnej w procesie unifikacji prawa w II Rzeczypospolitej, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, vol. 23, DOI: https://dx.doi.org/10.17951/sil.2014.23.0.125.
Płaza S., Historia prawa w Polsce. Zarys wykładu, cz. 2: Polska pod zaborami, Kraków 1993.
Przeworski J., Ustawa karna austriacka o zbrodniach, występkach i przekroczeniach, z dnia 27 maja 1852, no. 117, DPP, obowiązująca w okręgach sądów apelacyjnych w Krakowie i we Lwowie oraz sądu okręgowego w Cieszynie, Warszawa 1924.
Siewierski M., O przedawnieniu w prawie karnym de lege ferenda, „Państwo i Prawo” 1968, z. 6.
Soćko M., Istota i kryminalnopolityczne znaczenie przedawnienia w prawie karnym, „Studia Iuridica Lublinensia” 2012, vol. 17.
Sroka T., [w:] Kodeks karny. Wybór orzecznictwa. Komentarz orzeczniczy, Warszawa 2014.
Starzyński S. (red.), Kodeks Prawa Politycznego, czyli Austriackie Ustawy Konstytucyjne 1848–1903, Lwów 1903.
Stutzenstein S., Die Verjährung im österreichischen Strafrecht. Theoretische Grundlagen und Entwicklung unter besonderer Berücksichtigung von systemischem Unrecht, Wien 2022, DOI: https://doi.org/10.14220/9783737014397.
Tarkowski M., Wybrane poglądy Stefana Glasera na prawo karne procesowe oraz jego kodyfikację w latach 1918–1939, „Prawo i Więź” 2023, nr 3.
Uruszczak W., Historia państwa i prawa polskiego, t. 1, Warszawa 2013.
Vachev V., Charakter prawny przedawnienia karalności w polskim prawie karnym, „Studia Iuridica” 2022, vol. 93, DOI: https://doi.org/10.31338/2544-3135.si.2022-93.15.
Wahlberg W.E., Betrachtungen über die Freiheitsstrafen in dem österreichischen Strafgesetzentwurfe sowie über die Grundsätze der Internationalen criminalistischen Vereinigung, Wien 1890.
Wąsek A., W gąszczu problematyki przedawnienia w prawie karnym, [w:] Współczesne problemy procesu karnego i wymiaru sprawiedliwości. Księga ku czci Profesora Kazimierza Marszała, red. P. Hofmański, K. Zgryzek, Katowice 2003.
Wilk L., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2016.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2014.
Zbiór ustaw o karach dla Galicji Zachodniej, Wiedeń 1796.
Zgoliński I., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2023.
Zgryzek K., Ludwiczek A., Netczuk R., Przedawnienie w prawie karnym – wybrane aspekty karnoprocesowe, [w:] Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego w świetle kodyfikacji karnych z 1997 r. i propozycji ich zmian, red. Z. Ćwiąkalski, G. Artymiak, Warszawa 2009.
Zoll A., [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, t. 1: Komentarz do art. 1–116 k.k., red. A. Zoll, Warszawa 2012.
ŹRÓDŁA INTERNETOWE
Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Wydział Karny. Sekcja Prawa Karnego, https://bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/39726/komisja-kodyfikacyjna-rzeczypospolitej-polskiej-wydzial-karny-sekcja-prawa-karnego (dostęp: 25.02.2023).
AKTY PRAWNE
Cesarski patent z dnia 27 maja 1852 r., https://alex.onb.ac.at/cgi-content/alex?aid=rpo&datum=18520604&seite=00000493 (dostęp: 25.04.2025).
Gesetz vom 11. Juni 1868, betreffend die Organisierung der Bezirksgerichte, https://alex.onb.ac.at/cgi-content/alex?aid=rgb&datum=1868&page=216&size=45 (dostęp: 25.04.2025).
Gesetz vom 15. November 1867, wodurch mehrere Bestimmungen des allgemeinen Strafgesetzes und anderer damit im Zusammenhange stehenden Anordnungen abgeändert werden, https://alex.onb.ac.at/cgi-content/alex?aid=rgb&datum=1867&page=399&size=45 (dostęp: 25.04.2025).
Kodeks karny Rzeszy Niemieckiej z dnia 15 maja 1871 r. z późniejszymi zmianami i uzupełnieniami po rok 1918 wraz z ustawą wprowadczą do Kodeksu karnego dla Związku Północno-Niemieckiego (Rzeszy Niemieckiej) z dnia 31 maja 1870 r., t. 1, Poznań 1920.
Kodeks karny z 1903 r. (przekład z rosyjskiego), z uwzględnieniem zmian i uzupełnień obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 1 maja 1921 r., Warszawa 1922.
Powszechna ustawa karna austriacka z dnia 27 maja 1852, cz. 1: § 1–232, Kraków 1885.
Powszechna ustawa karna austriacka z dnia 27 maja 1852, cz. 2: § 233–533, Kraków 1880.
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1932, nr 60, poz. 571).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. – Prawo o wykroczeniach (Dz.U. 1932, nr 60, poz. 572).
Ustawa z 1 dnia kwietnia 1872 r. o wykonywaniu kar więzienia w areszcie odosobnionym i o ustanowieniu komisji do wykonywania tychże kar, https://alex.onb.ac.at/cgi-content/alex?aid=rpo&datum=1872&page=133&size=45 (dostęp: 25.04.2025).
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1969, nr 13, poz. 94).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553).
ORZECZNICTWO
Wyrok SN z dnia 4 marca 2009 r., III KK 322/08, LEX nr 511556.
Wyrok SN z dnia 22 października 2009 r., IV KK 446/08, LEX nr 532378.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2025.72.1.191-205
Date of publication: 2025-07-04 18:02:08
Date of submission: 2024-09-26 10:51:08
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2025 Izabela Wasik
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.