Geneza banku centralnego na ziemiach polskich

Eliza Kosieradzka

Streszczenie w języku polskim


Początki dyskusji na temat potrzeby powołania banku emisyjnego na ziemiach polskich sięgają okresu I Rzeczypospolitej. Wtedy pojawiła się idea utworzenia tego banku, która – wskutek trudnej sytuacji politycznej państwa – wówczas nie doczekała się realizacji. Należy jednak dostrzec mnogość sądów i opinii na ten temat, czego wynikiem były także składane w tamtym czasie liczne projekty założenia pierwszej polskiej instytucji emisyjnej. Koncepcja banku emisyjnego na ziemiach polskich została urzeczywistniona dopiero w okresie Królestwa Polskiego (nie licząc instytucji emisyjnej z okresu powstania kościuszkowskiego – Dyrekcji Biletów Skarbowych, oraz z czasów Księstwa Warszawskiego – Komisji do Dyrekcji Biletów Kasowych), dzięki pracy i staraniom Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego, który przyczynił się do ustanowienia w 1828 r. Banku Polskiego, uważanego za pierwszy polski bank emisyjny. Przyczynił się on znacząco do rozkwitu gospodarczego ziem polskich pomimo braku istnienia państwowości polskiej.


Słowa kluczowe


instytucja emisyjna; bank emisyjny; bank centralny

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Baka W., Banki centralne (1). Początki, „Zarządzanie” 1991, nr 8–9.

Baka W., Bankowość centralna. Funkcje – metody – organizacja, Warszawa 2001.

Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2003.

Buczkowski T.J., Nowak H., Bank Polski 1828–1928. Dla upamiętnienia stuletniego jubileuszu otwarcia, Warszawa 1928.

Gluck L., Bank Polski 1828–1885. Fakty i problemy, [w:] Bank Polski 1828–1885, Warszawa 1988.

Grodek A., Idea Banku Narodowego (Geneza Banku Polskiego 1763–1828), Warszawa 1936.

Grzybowski H., Historia państwa i prawa Polski, t. 4: Od uwłaszczenia do odrodzenia państwa, Warszawa 1982.

Historia państwa i prawa Polski, t. 3: Od rozbiorów do uwłaszczenia, red. J. Bardach, M. Senkowska-Gluck, Warszawa 1981.

Historia Polski, red. S. Kieniewicz, W. Kula, t. 2, cz. 2, Warszawa 1958.

Jezierski A., Leszczyńska C., Historia gospodarcza Polski, Warszawa 2001.

Karpiński S., Zasady działalności banków i zarys historyczny głównych epok ich rozwoju, Warszawa 1898.

Kaszubski R.W., Ewolucja polskiej bankowości centralnej. Aspekty prawne, „Materiały i Studia” 1994, z. 44.

Kempner S.A., Rozwój gospodarczy Polski od rozbiorów do niepodległości, Warszawa 1924.

Kokociński L., Pieniądz papierowy na ziemiach polskich, Warszawa 1996.

Koperkiewicz-Mordel K., Rozdział I. Banki i prawo bankowe, [w:] L. Góral, M. Karlikowska, K. Koperkiewicz-Mordel, Polskie prawo bankowe, Warszawa 2006.

Leszczyńska C., Zarys historii polskiej bankowości centralnej, Warszawa 2010, www.nbp.pl/publikacje/historia/rzut.pdf [data dostępu: 23.10.2015].

Morawski W., Zarys powszechnej historii pieniądza i bankowości, Warszawa 2002.

Peretz A., Instytucye Banknotowe. Ich historya, znaczenie i działalność, Warszawa 1913.

Radziszewski H., Bank Polski, Poznań 1919.

Rusiński W., Rozwój gospodarczy ziem polskich w zarysie, Warszawa 1969.

Rutkowski J., Historia gospodarcza Polski, t. 2: Czasy porozbiorowe do 1918 roku, Poznań 1950.

Terlecki W., Mennica Warszawska 1765–1965, Wrocław 1970.

Ustawa Banku Polskiego z 1828 r. (Dz.P.K.P., t. IX, XII).

Wójtowicz G., Wójtowicz A., Historia monetarna Polski, Warszawa 2003.

Zajda J., Systemy bankowe w gospodarce kapitalistycznej, Warszawa 1974.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2016.63.1.41
Data publikacji: 2016-09-22 08:24:42
Data złożenia artykułu: 2015-10-29 10:48:20


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1805
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1740

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2016 Eliza Kosieradzka

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.