Email this article 
Adjudication of a Civil Case at a Remote Hearing and Remote Witness Evidence in View of the Implementation of the Supreme Principles of the Procedure and the Postulate of Speed of Proceedings on the Grounds of the Amendment of the Civil Procedure Code of 7 July 2023
Abstract
With the amendment of the Civil Procedure Code of 7 July 2023, the legislator decided that remote hearings will be permanently implemented into the Civil Procedure Code. Thus, as of 14 March 2024, parties are able to participate in a hearing in the building of the court holding the proceedings, which is the principle, as well as on the basis of an order of the presiding judge using technical devices while outside the court building or in the building of another court. Such fundamental amendments require analysis in terms of their compliance with the supreme principles of civil procedure, i.e. publicity, equality, directness, orality and efficiency of proceedings, which is a postulate. The possibility of hearing a civil case remotely and taking evidence from witnesses remotely reinforces the implementation of the supreme principles of the procedure. However, it is crucial that the rules are properly applied in practice and that the technical problems that arise when connecting to the court are handled accordingly.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
LITERATURA
Bieniak M., Stanowienie prawa, czyli o biegunce ustawodawcy, „Palestra” 2023, nr 8.
Broniewicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1995.
Cieślak S., Składy jednoosobowe mają być regułą, „Dziennik Gazeta Prawna” 2023, nr 107.
Dalka S., Podstawy postępowania cywilnego, Sopot 2005.
Dziurda M., Czy nadchodzi zmierzch zasady ustności w postępowaniu cywilnym?, „Polski Proces Cywilny” 2022, nr 1.
Dziurda M., Dowód z zeznań świadka na piśmie, „Palestra” 2019, nr 11–12.
Dziurda M., Rozprawy zdalne po nowelizacji KPC, LEX/el. 2023.
Flaga-Gieruszyńska K., Zieliński A., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis 2024.
Fruk A., E-rozprawa w postępowaniu cywilnym – standaryzacja czy destabilizacja? Dekalog zmian art. 151 KPC wprowadzonych nowelizacją z 2024 r., „Monitor Prawniczy” 2024, nr 9, DOI: https://doi.org/10.32027/MOP.24.9.1.
Gajda-Roszczynialska K., Przebudowa wymiaru sprawiedliwości w czasach pandemii COVID-19 ze szczególnym uwzględnieniem postępowania cywilnego, „Polski Proces Cywilny” 2022, nr 1.
Gajda-Roszczynialska K., Zasada jawności w postępowaniu cywilnym, „Iustitia” 2013, nr 1.
Gołaczyński J., Informatyzacja postępowania cywilnego. Od odrębności do modelu podstawowego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2022, nr 5, DOI: https://doi.org/10.26881/gsp.2022.s.06.
Gołaczyński J., Kotecka-Kral S., Elektronizacja pism procesowych, doręczeń i posiedzeń jawnych w postępowaniu cywilnym w okresie pandemii COVID-19, „Polski Proces Cywilny” 2020, nr 4.
Góra-Błaszczykowska A., Zasada bezpośredniości w postępowaniu dowodowym, [w:] Dowody w postępowaniu cywilnym, red. Ł. Błaszczak, K. Markiewicz, E. Rudkowska-Ząbczyk, Warszawa 2010.
Góra-Błaszczykowska A., Zasada równości stron, [w:] System Postępowania Cywilnego, t. 1: Instytucje postępowania cywilnego, red. Ł. Błaszczak, J. Studzińska, Warszawa 2025.
Harla A.G., O właściwe rozumienie postulatu sprawności postępowania cywilnego (art. 6 § 1 KPC), [w:] Dostęp do ochrony prawnej w postępowaniu cywilnym, red. K. Flaga-Gieruszyńska, R. Flejszar, E. Marszałkowska-Krześ, Warszawa 2021.
Homenda M., Pisemne zeznania świadka według nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 4 lipca 2019 r. Uwagi w świetle zasad postępowania cywilnego, „Polski Proces Cywilny” 2019, nr 3.
Jakubecki A., Jednolitość czy różnorodność postępowania cywilnego? Optymalny model kodeksu postępowania cywilnego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2022, nr 5, DOI: https://doi.org/10.26881/gsp.2022.s.01.
Jakubecki A., Zasady postępowania zabezpieczającego, [w:] System Prawa Procesowego Cywilnego, t. 5: Postępowanie zabezpieczające, red. T. Ereciński, A. Jakubecki, Warszawa 2016.
Jasińska K., E-rozprawa w postępowaniu cywilnym a prawo do sądu i możliwość obrony swych praw, „Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały” 2021, nr 2.
Jodłowski J., Zasada równości stron, [w:] Postępowanie cywilne, red. J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, Warszawa 1996.
Jodłowski J., Sawczuk M., II Międzynarodowa Konferencja Postępowania Cywilnego w Berlinie, „Państwo i Prawo” 1972, z. 5.
Kaspryszyn J., Postępowanie wywołane wniesieniem skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej – zagadnienia konstrukcyjne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2023, vol. 85(1), DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2023.85.1.10.
Korzan K., Naczelne zasady wymiaru sprawiedliwości i naczelne zasady postępowania nieprocesowego, „Rejent” 2004, nr 7.
Kościółek A., Elektroniczne czynności procesowe w sądowym postępowaniu, Warszawa 2012.
Kościółek A., Zasada jawności, [w:] System Postępowania Cywilnego, t. 1: Instytucje postępowania cywilnego, red. Ł. Błaszczak, J. Studzińska, Warszawa 2025.
Kościółek A., Zasada jawności w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 2018.
Machnikowska A., Zasada jawności w postępowaniu procesowym – modernizacja czy marginalizacja? Wybrane zagadnienia, „Polski Proces Cywilny” 2022, nr 1.
Marciniak A., Zasady postępowania egzekucyjnego, [w:] Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2023.
Mądrzak H., [w:] Postępowanie cywilne, red. H. Mądrzak, D. Krupa, E. Marszałkowska-Krześ, Warszawa 1999.
Michór A., Postępowanie cywilne w okresie epidemii COVID-19, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2021, nr 9.
Miszewski W., Jawność w procesie cywilnym w związku z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, „Nowy Proces Cywilny” 1933, nr 1.
Miszewski W., Proces cywilny w zarysie, Łódź 1948.
Piasecki K., Postępowanie sporne rozpoznawcze, Warszawa 2004.
Rożek S., Sprawność postępowania cywilnego na tle rozstrzygania spraw spadkowych, Warszawa 2022.
Rylski P., O nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego ustawą z 4.07.2019 r. w ogólności, „Palestra” 2019, nr 11–12.
Rylski P., Góra-Błaszczykowska A., Zasada równości stron, [w:] Dowody w postępowaniu cywilnym, red. Ł. Błaszczak, K. Markiewicz, E. Rudkowska-Ząbczyk, Warszawa 2010.
Skibińska M., Rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy cywilnej na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 1481 KPC w świetle zasad postępowania cywilnego i treści art. 5 KPC, [w:] Ars in vita. Ars in iure. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Jankowskiemu, red. A. Barańska, S. Cieślak, Warszawa 2018.
Skibińska M., Zasada bezpośredniości, [w:] System Postępowania Cywilnego, t. 1: Instytucje postępowania cywilnego, red. Ł. Błaszczak, J. Studzińska, Warszawa 2025.
Szczurek Z., Naczelne zasady postępowania cywilnego, [w:] Czynności egzekucyjne. Zagadnienia ogólne, Legalis 2017.
Tomaszek A., Gołaczyński J., Błaszczak Ł., Bieniak M., Woźniak Z., Debata „Palestry” o procedurze cywilnej, „Palestra” 2023, nr 5.
Trocha B., Przeprowadzanie dowodów z udziałem podmiotów zagranicznych w postępowaniu cywilnym, „Przegląd Sądowy” 2024, nr 7–8.
Waśkowski E., System procesu cywilnego. Wstęp teoretyczny, Wilno 1932.
Waśkowski E., Zasady procesu cywilnego, „Rocznik Prawniczy Wileński” 1930, vol. 4.
Zaborowska P., Jawność posiedzeń sądowych – zagadnienia ogólne, [w:] Nowelizacja postępowania cywilnego. Wpływ zmian na praktykę sądową, red. M. Białecki, S. Kotas-Turoboyska, F. Manikowski, E. Szczepanowska, Warszawa 2021.
Zembrzuski T., Ograniczenia jawności postępowania w sprawach cywilnych w dobie pandemii – potrzeba chwili czy trwałe rozwiązania?, „Forum Prawnicze” 2021, nr 3, DOI: https://doi.org/10.32082/fp.3(65).2021.564.
Zembrzuski T., Przeciwdziałanie i zwalczanie epidemii COVID-19 w postępowaniu cywilnym, czyli pożegnanie z kolegialnością orzekania, „Polski Proces Cywilny” 2022, nr 1.
Ziemianin K., Dowód z zeznań świadka w świetle zasady bezpośredniości, „Polski Proces Cywilny” 2018, nr 3.
Ziemianin K., Nowy model jawności postępowania na tle informatyzacji postępowania cywilnego, [w:] Zasady postępowań sądowych w perspektywie ostatnich nowelizacji, red. D. Gil, E. Kruk, Lublin 2016.
ŹRÓDŁA INTERNETOWE
Kunert J., Obietnice minus. Sprawy w sądach miały trwać krócej. Trwają dłużej, 3.04.2023, https://konkret24.tvn24.pl/obietnice-minus/obietnice-minus-sprawy-w-sadach-mialy-trwac-krocej-trwaja-dluzej-st6882301 (dostęp: 30.04.2025).
Rojek-Socha P., Rozprawy online codziennością sądów, ale podstawą nadal prawna prowizorka, 16.08.2021, https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/e-rozprawy-w-sadach-brakuje-systemu-i-przepisow,510031.html (dostęp: 30.04.2025).
Rzecznik Praw Obywatelskich, Stanowisko RPO do projektu zmiany ustawy (nr w wykazie UD262), IV.510.18.2023.KPa, 20.04.2023, https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/2023-05/Do_MS_kpc_kpk_usp_opinia_20.04.2023.pdf (dostęp: 30.04.2025).
AKTY PRAWNE
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. 2024, poz. 1568, ze zm.).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz.U. 2025, poz. 46, ze zm.).
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. 2024, poz. 334, ze zm.).
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. 2023, poz. 1327, ze zm.).
Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023, poz. 1860).
ORZECZNICTWO
Postanowienie SN z dnia 7 kwietnia 2017 r., V CSK 349/16, OSNC 2018, nr 2, poz. 20.
Postanowienie SN z dnia 8 listopada 2019 r., III CZP 13/19, OSNC 2020, nr 7–8, poz. 65.
Wyrok ETPC z dnia 7 czerwca 2001 r. w sprawie Kress v. France, skarga nr 39594/98.
Wyrok SN z dnia 12 maja 2006 r., V CSK 59/06, niepubl.
Wyrok TK z dnia 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK-A 2004, nr 1, poz. 2.
Wyrok TS z dnia 2 kwietnia 2009 r. w sprawie C-394/07, Marco Gambazzi przeciwko Daimlerchrysler Canada Inc. i CIBC Mellon Trust Company, ECLI:EU:C:2009:219.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2025.72.1.77-97
Date of publication: 2025-07-04 18:01:57
Date of submission: 2024-04-30 00:45:29
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2025 Wiktor Marcinkowski
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.