Kościół Prawosławny na Ukrainie wobec języka ukraińskiego
Streszczenie w języku polskim
W życiu religijnym jednostki, wspólnoty i państwa język odgrywa bardzo ważną rolę. Wspólny język daje poczucie jedności, pomaga tworzyć więzi wspólnotowe oraz ułatwia integrację i konsolidację. Pod wpływem Rewolucji Godności i wojny hybrydowej z Rosją w społeczeństwie ukraińskim zaczęło wzrastać poczucie tożsamości narodowej, jak również zmienił się stosunek do języka ukraińskiego jako ważnego składnika tożsamości i bezpieczeństwa narodowego. Wielu wyznawców prawosławia na Ukrainie przywiązuje większą wagę do języka nabożeństw oraz postawy Kościoła wobec wojny hybrydowej z Rosją. Ukraiński Kościół Prawosławny Moskiewskiego Patriarchatu oraz powołany w 2018 roku Prawosławny Kościół Ukrainy prezentują odmienne postawy wobec aneksji Krymu, wojny na wschodzie Ukrainy i języka praktyk religijnych. Przebywający po protektoratem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego UKP MP nigdy nie potępił aneksji Krymu oraz agresji zbrojnej Rosji przeciwko Ukrainie. W UKP MP panuje nieformalny zakaz na stosowanie języka ukraińskiego, gdyż odprawianie czynności liturgicznych w języku ukraińskim postrzegane jest przez nich jako zdrada „rosyjskiego świata”. Taka postawa wywołuje niezrozumienia, a nawet oburzenie ze strony wiernych, którzy co raz częściej przechodzą do autokefalicznego Prawosławnego Kościoła Ukrainy prezentującego proukraińską postawę.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Arkhimandrit Kirill Govorun: Ukraynskoho raskola bol’she net, „Snob”, January 23, 2020. available: https://snob.ru/entry/187881/?fbclid=IwAR2crUwFVfaCelnj3PUC_7x6-zBMhsuEFYuEd5Fzw253wN8vQHeNaKst1Do.
Chaplin V., Kryma nam malo - nuzhno zakhvatit’ Kiyev! CHaplin prizyvayet zakhvatit’ vsyu Ukrainu, available: youtube.com/wat·sh?v=DvMD_I8CFmA.
DIF, Patriotyzm, mova ta zovnishn’opolitychni priorytety – hromads’ka dumka Ukrayiny, Fond Demokratychni initsiatyvy im. I. Kucheriva, January 21, 2020, available: https://dif.org.ua/article/ patriotyzm_mova.
Drabynko O., Movna sytuatsiya v Rus’kiy Pravoslavniy Tserkvi ta “ukrayins’ka problema”, Relihiya v Ukrayini. February 29, 2016, available: https://www.religion.in.ua/main/bogoslovya/32065-shhodo-diskusiyi-pro-bogosluzhbovu-movu-chastina-iv.html.
Filaret Patriarkh, Ukrayins’ka tserkva s’ohodni: ukrayinizatsiya chy rusyfikatsiya? “Literaturna Ukrayina”, June 20, 2002, available: http://hram.in.ua/biblioteka/pratsi-patriarkha-filareta/260-book260/3110-title3653.
Gudzyk K., Narodnyy mytropolyt, Den’. Ukrayina Incognita, November, 20, 2007, available: http://incognita.day.kyiv.ua/narodnij-mitropolit.html.
Holubyeva A., Khomenko S., Kruhoobih pravoslavnykh: yak ukrayintsi svaryat’sya za tserkvy, BBC Ukraine, May 17, 2018, available: https://www.bbc.com/ukrainian/features-44140690.
Huntington S. P., Zderzenie cywilizacji, transl. by H. Jankowska, Warszawa 2008.
Khomenko S., Kyevskyy patryarkhat: avtokefalyya dlya tserkvy Ukrayny - ne proekt Poroshenko, BBC, December 12, 2018, available: https://www.bbc.com/russian/features-46531089.
KIIS (Kyiv International Institute of Sociology), Indeks rezul’tatyvnosti rosiys’koyi propahandy, March 23, 2015, available: http://www.kiis.com.ua/?lang=ukr&cat=reports&id=510.
KIIS (Kyiv International Institute of Sociology), Konfesiyna struktura naselennya Ukrayiny i stvorennya Pravoslavnoyi tserkvy Ukrayiny: traven’ 2019, May 21, 2019, available: https://www.kiis.com.ua/?lang=ukr.
KIIS (Kyiv International Institute of Sociology), Relihiyna samoidentyfikatsiya i molytva v Ukrayini, July 18, 2016, available: http://www.kiis.com.ua/?lang=ukr.
Kirill, Vystupleniye Svyateyshego Patriarkha Kirilla na torzhestvennom otkrytii III Assamblei Russkogo mira, Ofitsial’nyy sayt Moskovskogo patriarkhata, November 3, 2009, available: http://www.patriarchia.ru/db/text/928446.html.
Kishi Katayoun, Starr Kelsey Jo, Many Central and Eastern Europeans see link between religion and national identity, Pew Research Center, November 3, 2017, available: https://www.pewresearch.org/fact-tank/2017/11/03/many-central-and-eastern-europeans-see-link-between-religion-and-national-identity/.
Krasowska J, Religia jako czynnik wpływający na tożsamość narodową Polaków, Studia Sandomierskie: teologia, filozofia, historia, 20 (2013), p.109-123.
Masenko L., Mova i suspil’stvo. Postkolonial’nyy vymir (Kyyiv, Vydavnychyy dim «KM Akademiya», 2004.
Mos’ondz O., Svyashchennyk nazyvaye zahybloho na Donbasi Heroya «bratovbyvtseyu» i znushchayet’sya nad yoho synam. „Visnyk”, March 23, 2020, available: https://visnyk.lutsk.ua/news/ukraine/46985-svyashennyk-nazyvaie-zagyblogo-na-donbasi-geroya-bratovbyvceyu-i-znushaietsya-nad-iogo-synamy/?fbclid=IwAR2QCAUENCMoIeZgO53VhIC_OHKK6HPkP39LAiiG1ycMfkX8yBv-IzbLY9M.
Nakonechna N., Na Ternopil’shchyni moskovs’kyy pip vidmovyvsya prychashchaty dytynu cherez molytvu ukrayins’koyu movoyu, Sayt mista Ternopil’, June 13, 2018, available: https://www.0352.ua/news/2068360/na-ternopilsini-moskovskij-pip-vidmovivsa-pricasati-ditinu-cerez-molitvu-ukrainskou-movou.
Ohiyenko Ivan (Mytropolyt Ilarion), Ridna mova, upor., peredm. i kom. M. Tymoshyk, Kyyiv: Nasha kul’tura i nauka, 2010.
Ohiyenko I., Ukrayins’ka tserkva, t. 2, Praha 1942.
Patriarkh Filaret, Shklyar Vasyl, Veresen’ Mykola, Kyrylenko Vyacheslav, Try rozmovy pro Ukrayinu, Kharkiv: KSD, 2018.
Pro zvernennya oblasnoyi rady shchodo antyukrayins’koyi diyal’nosti Ukrayins’koyi pravoslavnoyi tserkvy Moskovs’koho patriarkhatu na terytoriyi derzhavy, Ivano-Frankivs’ka oblasna rada, December 8, 2017, available: https://orada.if.ua/decision/pro-zvernennya-oblasnoyi-rady-shchodo-anty/.
Putin W., Plenarnoye zasedaniye Peterburgskogo mezhdunarodnogo ekonomicheskogo foruma, available: http://kremlin.ru/events/president/news/54667.
Savoys’ka S. V., “Ukrayins’ka pravoslavna tserkva i mizhtserkovni movno-politychni konflikty”, Naukovi zapysky Instytutu politychnykh i etnonatsional’nykh doslidzhen’ im. I. F. Kurasa NAN Ukrayiny, 2008, issue. 41: 196-205.
Shevel’ov Y, Ukrayins’ka mova v pershiy polovyni XX st. (1900-1941), Suchasnist’, 1991.
Sushko R, Levyts’kyy M, Khronika nyshchennya ukrayins’koyi movy. Fakty i komentari, Kyyiv 2012.
Svyashchenyk UPTs MP, yakoho svaryly za ukrayins’ku movu, pokynuv sluzhinnya tserkvi. UNIAN, January 11, 2018, available: https://www.unian.ua/society/2340463-svyaschennik-upts-mp-yakogo-svarili-za-ukrajinsku-movu-pokinuv-slujinnya-tserkvi.html.
Tserkovnyy konflikt: na Volyni viryanam PTsU dovelosya vidbyvaty khram z kulakamy. 5 Channel, April 18, 2019, available: https://www.5.ua/regiony/tserkovnyi-konflikt-na-volyni-virianam-ptsu-dovelosia-vidbyvaty-khram-z-kulakamy-190769.html.
V Russkoy Pravoslavnoy Tserkvi rassmatrivayut missiyu Rossii na Ukraine kak mirotvorcheskuyu, Vsemirnyy Russkiy Narodnyy Sobor, March 1, 2014, available: https://vrns.ru/news/2658#.WAUWlZMrKV4.
Vatsyk A., Na Ternopil’shchyni – nova superechka cherez Pochayivs’ku lavru, UNIAN, available: https://www.unian.ua/society/758424-na-ternopilschini-nova-superechka-cherez-pochajivsku-lavru.html.
Zenderowski R., Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej między etnicyzacją religii a sakralizacją etnosu (narodu), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2011.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/bc.2021.6.145-159
Data publikacji: 2022-01-17 11:21:21
Data złożenia artykułu: 2021-12-27 16:45:36
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Nadia Gergało-Dąbek
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.