Dyskurs analityczny i syntetyczny, czyli myślenie magiczne w perspektywie antropologii kognitywnej

Jan Kajfosz

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest zidentyfikowanie konsekwencji kognitywnego rozproszenia powodowanego między innymi rzeczywistym brakiem czasu, względnie subiektywnie spostrzeganym brakiem czasu powodowanym przymusami związanymi z niedokładnie określonym, niedostatecznie zdefiniowanym, rozmytym pojęciem „efektywności”. Podobne okoliczności mogą przyczyniać się do powstawania tzw. dyskursu syntetycznego, odznaczającego się tendencją do nierozróżnialności bądź niedostatecznej rozróżnialności znaczeń. Taki stan dyskursu i odpowiadającej mu intencjonalności (habitualnych nastawień do zjawisk) wśród jego nosicieli może wspierać czy podtrzymywać bezrefleksyjność i bezkrytyczność, podatność na perswazję (małą odporność wobec strategii retorycznych), przez co może być szkodliwy dla dociekań naukowych.


Słowa kluczowe


dyskurs syntetyczny, myślenie magiczne, kult cargo, konotacja, efektywność, nowomowa

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Barthes Roland, 2000, Mitologie, tłum. Adam Dziadek, Warszawa: KR.

Bihr Alain, 2008, Nowomowa neoliberalna, tłum. Agata Łukomska, Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.

Bourdieu Pierre, 2008, Zmysł praktyczny, tłum. Maciej Falski, Kraków: Wyd. UJ.

Bourdieu Pierre, 2014, Kunst und Kultur. Zur Ökonomie symbolischer Güter, tłum. Franz Schultheis, Stephan Egger, Berlin: Suhrkamp.

Chomsky Noam, 1997, Media Control. The Spectacular Achievements of Propaganda, Nowy Jork: Seven Stories Press.

Feynman Richard P., 1974, Cargo Cult Science, „Engineering and Science”, nr 7, vol. 37,

s. 10–13.

Gadamer Hans-Georg, 1993, Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. Bogdan Baran, Kraków: Inter Esse.

Herman Edward S., Chomsky Noam, 1988, Manufacturing Consent. The Political Economy of the Mass Media, New York: Pantheon Books.

Hołówka Teresa, 1986, Myślenie potoczne. Heterogeniczność zdrowego rozsądku, Państwowy Instytut Wydawniczy: Warszawa.

Huizinga Johan, 2000, Homo ludens, tłum. Jaroslav Vácha, Praha: Dauphin.

Husserl Edmund, 1996, Krize evropských věd a transcendentální fenomenologie. Úvod do fenomenologické filozofie, tłum. Oldřich Kuba, Praha: Academia.

Kajfosz Jan, 2015, Folklorystyczna uroczystość, czyli o pewnym kognitywnym mechanizmie budowania potęgi historycznego chłopa, [w:] W krainie metarefleksji. Księga poświęcona profesorowi Czesławowi Robotyckiemu, Janusz Barański, Monika Golonka-Czajkowska, Anna Niedźwiedź (red.), Kraków: Wyd. UJ, s. 250–261.

Kohák Erazim, 2002, P. S. Psové, Praha: ISV.

Lévy-Bruhl Lucien, 1999, Myšlení člověka primitivního, tłum. Jindřich Vacek, Praha: Argo.

Łuczeczko Paweł, 2010, Wciąż jesteśmy dzicy, „Znak” 3 (658), s. 10–16.

McLuhan Marshall, 2004, Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka, tłum. Natalia Szczuka, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.

Navas Eduardo, 2009, After Media (Hot and Cold), „Drain. A Journal of Contemorary Art and Culture” Cold, nr 1, vol. 6, http://drainmag.com/index_col.htm?http://drainmag.com/ContentCOLD/Essays/Navas/Navas.html (dostęp: 30 lipca 2015).

Platon, 2003, O wynalazku liter, [w:] Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, Grzegorz Godlewski, Andrzej Mencwel, Roch Sulima (red.), Warszawa: Wyd. UW, s. 358–361.

Schütz Alfred, 2008, Obcy. Esej z zakresu psychologii społecznej, [w:] tegoż, O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej, tłum. Barbara Jabłońska, Kraków: Nomos.

Simmel Georg, 1997, Peníze v moderní kultuře a jiné eseje, tłum. Otakar Vochoč, Praha: Sociologické nakladatelství.

Tokarska-Bakir Joanna, 2000, Obraz osobliwy. Hermeneutyczna lektura źródeł etnograficznych, t. 1, Wielkie opowieści, Kraków: Universitas.

Turner Mark, Fauconnier Gilles, 2002, The Way We Think. Conceptual Blending and the Mind’s Hidden Complexities, Nowy Jork: Basic Books.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/arte.2016.1.27
Data publikacji: 2016-05-09 12:15:33
Data złożenia artykułu: 2015-07-31 22:41:44


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2003
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2016 Jan Kajfosz

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.