Językowe środki definiowania podmiotowości państwa (na przykładzie Ukrainy)

Аннотация

Podmiotowość wyznacza granice uprawnień państwa i jego miejsce w globalnym porządku prawnym i politycznym, stanowiąc fundamentalny element stosunków międzynarodowych. Obejmuje ona różne elementy, w tym język narodowy, który pełni kluczową rolę w budowaniu tożsamości i podkreślaniu niezależności. Rosyjska agresja na Ukrainę w 2014 r. ukazała rolę języka rosyjskiego jako narzędzia geopolitycznego, wykorzystywanego przez Kreml do negowania podmiotowości Ukrainy i kwestionowania jej odrębnej tożsamości. Wobec tego język ukraiński zaczął odgrywać ważną rolę w walce o odrębną tożsamość narodu i państwa ukraińskiego, a także jego niezależność. Na postrzeganie państwa przez społeczność międzynarodową przez pryzmat podmiotowości mają wpływ praktyki językowe, takie jak transliteracja nazw geograficznych czy stosowanie określonej terminologii. W celu wzmocnienia podmiotowości i emancypacji od „rosyjskiego świata” Ukraina podejmuje rozmaite działania, takie jak inicjatywa zmiany pisowni nazwy stolicy z „Kiev” na „Kyiv” w języku angielskim. Na postrzeganie państwa ukraińskiego na arenie międzynarodowej i jego podmiotowości wpływają również środki lingwistyczne i praktyki językowe w innych językach. Analiza dyskursów anglojęzycznego, rosyjskojęzycznego i polskojęzycznego w kontekście Ukrainy ukazuje podobieństwa i różnice w sposobie definiowania jej podmiotowości. Język staje się więc istotnym elementem walki o podmiotowość państwa i budowania jego tożsamości w społeczności międzynarodowej.