Wybrane problemy społeczne obszarów wiejskich w myśli politycznej Wincenteg Witosa
Streszczenie w języku polskim
Artykuł dotyczy niektórych problemów społecznych na obszarach wiejskich, ze szczególnym uwzględnieniem edukacji i sytuacji ludzi na obszarach wiejskich. Chodziło także o pokazanie warunków życia i trudności, jakie napotykali ludzie mieszkający na obszarach wiejskich. Dzięki szerokiemu zakresowi praw Wincenty Witos poświęcił wiele uwagi edukacji. Najbardziej świadoma część ludności wiejskiej rozumiała, że jedną z przyczyn upośledzenia społecznego chłopów był ich niewielki dostęp do edukacji. Edukacja odegrała bardzo dużą rolę w przemianach społeczno-politycznych. Ludzie mieli szansę na awans społeczny, a także stopniowo wzrastała ich świadomość narodowa. Dzięki edukacji chłopi mogli świadomie uczestniczyć w życiu narodowym, wychowywać młode pokolenie w duchu patriotyzmu. Edukację i kulturę Witos uważał za podstawę siły państwa i dobrobytu jego obywateli. Działania państwa w zakresie edukacji doprowadziły do ukształtowania się obywatela o głębokim poczuciu patriotyzmu, świadomego i aktywnego uczestnika życia zbiorowego, zdolnego do wypełnienia obowiązków osobistych, rodzinnych i zawodowych oraz wzięcia odpowiedzialności za los państwa.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Sources
Archiwum Zakładu Historii Ruchu Ludowego, Zbiory Wincentego Witosa, Z odezwy trzech przywódców SL, emigrantów [On behalf of the three SL leaders, emigrants], vol. 9.
Programy stronnictw ludowych. Zbiór dokumentów [People's Party Programs. Collection of documents], compiled by S. Lato, W. Stankiewicz, Warsaw 1969.
Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu Ustawodawczego [Stenographic report from the Legislative Sejm meetings] – 1919 – 1920.
Witos W., Dzieła wybrane [Selected works], t.I, s. 23, 67-77.
Witos W. Moje wspomnienia [My memories], T. I, Paris 1964.
Witos W., Wybór pism i mów [Selection of writings and speeches], Lviv 1939.
Press
„Kalendarz Piasta na rok Pański 1916”
„Ludowiec” 1920
„Piast” 1914-1917
„Przyjaciel Ludu” 1893, 1998
„Zielony Sztandar” 1933
Literature
Jachymek J., Myśl polityczna Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie” [Political thought of the Polish Peasant Party "Wyzwolenie"], Lublin 1982.
Jamrożek W., Edukacja obywatelska w poglądach wychowawczych i działalności ludowców Drugiej Rzeczypospolite [Citizenship education in the educational views and activities of the peoples of the Second Republic], [in:] Wychowanie a polityka. Miedzy wychowaniem narodowym a państwowym [Education and politics. Between national and state education], edited by W. Wojdyło, Toruń 1999.
Jamrożek W., Edukacja w procesie społeczno-kulturowych przeobrażeń wsi i kraju w świetle poglądów działalności ludowców w Drugiej Rzeczypospolitej [Education in the process of socio-cultural transformations of the village and the state in the light of views of the activities of the peasants in the Second Republic], [in:] Wychowanie a polityka. Mity i stereotypy w polskiej myśli społecznej XX wieku [Education and politics. Myths and stereotypes in the Polish social thought of the 20th century], W. Wojdyło (ed.), Toruń 2000.
Łuczak A., Społeczeństwo i państwo w myśli politycznej ruchu ludowego w II Rzeczypospolitej [Society and the state in the political thought of the popular movement in the II Republic],Warsaw 1982.
Mauersberg S., Wpływ oświaty na integrację społeczeństwa w II Rzeczypospolitej 1918 – 1939 [The influence of education on the integration of society in the Second Republic 1918-1939], [in:] Drogi integracji społeczeństwa… [Roads of social integration…].
Michalski S., Wkład ruchu ludowego w rozwój koncepcji demokratycznego systemu edukacji w latach 1918-1945 [Contribution of the popular peasant movement to the development of the concept of the democratic education system in the years 1918-1945], [in:] Ruch ludowy w najnowszych dziejach Polski [Peasant movement in the recent history of Poland], edited by Z. Hemmerling, Warszawa 1988.
Podgajna E., Stronnictwo Chłopskie (1926-1931). Studium z dziejów myśli politycznej [Peasant Party (1926-1931). Study of the history of political thought], Lublin 2011.
Podgajna E., Myśl polityczna Wincentego Witosa 1874-1945 [Political thought of Wincenty Witos (1874-1945)], Lublin 2018.
Strzecelcki M., Źródła norm wychowania społecznego w interpretacjach polskiej myśli politycznej przełomu XIX i XX wieku [Sources of norms of social education in the interpretations of Polish political thought at the turn of the nineteenth and twentieth centuries], [in:] Wychowanie a polityka. Cele polityczne jako czynnik determinujący oddziaływanie wychowawcze [Education and upbringing. Political goals as a determinant of the educational impact], edited by G. Radomski, K. Kalinowska, Toruń 2003.
Strzelecki M., Rola wychowania w myśli społeczno-politycznej ruchu ludowego w Drugiej Rzeczypospolitej [The role of upbringing in the socio-political thought of the popular movement in the Second Republic], [in:] Polityka a wychowanie. Szkice z historii wychowania społecznego II Rzeczypospolitej [Politics and upbringing. Sketches from the history of social education of the II Polish Republic], edited by A. Wojtas, Toruń 1994.
Strzelecki M., Wychowanie jako instrument budowy demokratycznego państwa w mysli społeczno-politycznej ruchu ludowego w latach 1918-1947 [Education as an instrument for the construction of a democratic state in the social-political mind of the peasant movement 1918-1947], [in:] Wychowanie a polityka. Tradycje i współczesność [Education and politics. Traditions and the present], edited by W. Wojdyło, M. Strzelecki, Toruń 1997.
Strzelecki M., Wychowanie w myśli społeczno-politycznej ruchu ludowego w Drugiej Rzeczypospolitej [Educating in the socio-political thought of the popular movement in the Second Republic], [in:] Polityka a wychowanie. Szkice z historii wychowania społecznego II Rzeczypospolitej [Politics and upbringing. Sketches from the history of social education of the Second Republic of Poland], edited by A. Wojtas, Toruń 1994.
Szablicka-Żak J., Szkolnictwo i oświata w pracach Sejmu Ustawodawczego II Rzeczypospolitej [Education in the work of the Legislative Sejm of the II Polish Republic], Warsaw 1997.
Szaflik, O rząd chłopskich dusz [The government of peasant souls], Warsaw 1976.
Wójcik A., Idea wychowania obywatelskiego w polskiej myśli ludowej 1918-1939 [Idea of civic education in Polish folklore 1918-1939], [in:] W kręgu historii, politologii i edukacji. Studia i szkice dedykowanie Profesorowi Witoldowi Wojdyle [In the circle of history, politics and education. Studies and sketches dedicated to Professor Witold Wojdyla], edited by Z. Karpus, G. Radomski, M. Strzelecki, Toruń 2012.
Wójcik A., Oświata w myśli ludowej na przełomie XIX i XX wieku [Education in the folk thought at the turn of the 20th century], [in:] Wkład ruchu ludowego w przeobrażenia oświaty i szkolnictwa na wsi. Materiały z konferencji naukowej, która odbyła się w Kielcach w dniach 8-9 kwietnia 2012 r. [Contribution of the peasant movement to the transformation of education and schooling in rural areas. Materials from the scientific conference held in Kielce on 8-9 April 2012], edited by S. J. Pastuszka, Kielce 2002.
Wójcik A., Praca organiczna jako droga realizacji polskiej myśli politycznej na przełomie XIX i XX wieku w ujęciu wybranych ruchów [Organic work as a road to the realization of Polish political thought at the turn of the 19th and 20th centuries in the context of selected movements], [in:] Wizje i realia. Studia nad realizacja polskiej myśli politycznej XX wieku [Visions and realities. Studies on the realization of Polish political thought in the 20th century], edited by W. Paruch, K. Trembicka, Lublin 2002.
Zakrzewski A., Wincenty Witos, chłopski polityk i mąż stanu [Wincenty Witos, peasant politician and statesman], Warsaw 1977.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/we.2019.5.2.51-68
Data publikacji: 2020-02-05 10:47:13
Data złożenia artykułu: 2020-01-23 19:05:39
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Ewelina Podgajna
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.