Bronisław Siwik o początkach rządów bolszewickich w Rosji (1917–1918)
Streszczenie w języku polskim
Bronisław Siwik, wybitny działacz socjalistyczny i spółdzielczy, naoczny świadek wydarzeń rewolucyjnych 1917 r., był jednym z pierwszych Polaków, którzy pokusili się o podjęcie próby wnikliwego spojrzenia na kwestię początków panowania bolszewików w Rosji. Krytyczne wobec partii leninowskiej opinie autora nie były w latach 1917–1918 powszechnie akceptowane w polskim ruchu socjalistycznym. Bronisław Siwik uważał, że wzrost popularności bolszewików, który umożliwił im obalenie rządu A. Kiereńskiego był przede wszystkim konsekwencją głoszonych przez nich antywojennych haseł i rozbudzonych wśród chłopów nadziei na otrzymanie ziemi. Polski socjalista postrzegał bolszewików jako partię autentycznie rewolucyjną, ale kierowaną przez oderwanych od rzeczywistości fanatyków i doktrynerów. Nie wierzył, by w 1917 r. możliwa była rewolucja socjalistyczna w kraju tak zacofanym jak Rosja. Polski socjalista twierdził, że dotychczasowe wysiłki bolszewików na rzecz odbudowy Rosji zakończyły się całkowitym niepowodzeniem. Przestrzegał przed pokusą kopiowania rozwiązań sowieckich w odrodzonej Polsce.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Narodowe w Krakowie, Naczelny Komitet Narodowy, sygn. 44, 50
Źródła drukowane
[Baumgart M.] Ignis, Co nam da pokój?, „Jedność Robotnicza” 30 XII 1917, nr 53.
Baumgart M., Międzynarodowa solidarność proletariatu wobec wojny, „Przedświt” XII 1918, nr 1.
„Biuletyn Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej” 30 XII 1918, nr 1.
„Biuletyn Sekcji Ochrony Pracy Ministerstwa Zdrowia Publicznego, Opieki Społecznej i Ochrony Pracy” 21 X 1918, nr 1.
Co robi P.P.S. w Rosji (dokończenie), „Jedność Robotnicza” 30 VI 1918, nr 26.
[Czapiński K.] (cz), Rewolucja rosyjska a polska „demokracja”, „Naprzód” 23 XI 1917, nr 270.
Dąbrowski J., Dziennik 1914-1918, opr. J. Zdrada, Kraków 1977.
Klub radnych socjalistycznych w Radzie Miejskiej m.st. Warszawy, „Robotnik” 15 III 1919, nr 119.
Kwapiński J., Moje wspomnienia 1904-1939, Paryż 1965.
[Libkind J.] Kielecki W., Dwie rocznice, „Jedność Robotnicza” 17 XI 1918, nr 46.
[Libkind J.] Kielecki W., Feliks Perl (Res). Próba życiorysu, Warszawa 1929.
[Libkind J.] Kielecki W., „Głos Robotnika i Żołnierza”, [w:] Z dziejów prasy socjalistycznej w Polsce, red. F. Perl, Z. Zaremba, Warszawa 1919.
[Libkind J.] Kielecki W., Polscy socjaliści w rosyjskiej rewolucji. P.P.S. w Rosji, „Naprzód” 14 IV 1918, nr 85.
[Libkind J.] Kielecki W., PPS w Rosji od r. 1917, [w:] Księga pamiątkowa P.P.S. W trzydziestą rocznicę, Warszawa 1923.
[Libkind J.] Kielecki W., Rewolucja Rosyjska, „Kalendarz robotniczy P.P.S. na rok 1919”.
Pan Leszczyński nas uszczęśliwia, „Głos” 1 I 1918, nr 1.
Polska robota socjalistyczna po tamtej stronie, „Naprzód” 10 II 1918, nr 34.
P.P.S. w Rosji, „Jedność Robotnicza” 11 VIII 1918, nr 32.
P.P.S. w Rosji i na Ukrainie, „Jedność Robotnicza” 8 IX 1918, nr 36.
Ringman A., Z Zagłębia, więzienia i emigracji, „Niepodległość” 1931, t. IV.
Siwik B., Doświadczenia rewolucji rosyjskiej, „Kalendarz robotniczy P.P.S. na rok 1919”.
Siwik B., Hasła a rzeczywistość, „Głos Robotnika i Żołnierza” 31 VII (13 VIII) 1917, nr 2.
Siwik B., O bolszewizmie, „Głos Robotnika i Żołnierza” 24 X (6 XI) 1917, nr 8.
Siwik B., „Promień”, [w:] Z dziejów prasy socjalistycznej w Polsce, red. F. Perl, Z. Zaremba, Warszawa 1919.
Siwik B., W sprawie domniemanego poselstwa ob. Marchlewskiego do Polski, „Robotnik” 24 XI 1918, nr 313.
Skubiński W., „Promień” petersburski, „Niepodległość” 1934, t. IX.
Ś.P. Bronisław Siwik, „Droga” 1933, nr 2.
Ś.p. Bronisław Siwik, „Spółdzielczy Przegląd Naukowy” II 1933, z. 2.
Tortury??!, „Naprzód” 7 XI 1918, nr 248.
Trzecia Centralna Konferencja P.P.S. w Rosji, „Jedność Robotnicza” 21 IV 1918, nr 16.
Wiadomości polityczne, „Jedność Robotnicza” 23 XII 1917, nr 52.
Wiadomości polityczne, „Jedność Robotnicza” 20 I 1918, nr 3.
Z żałobnej karty, „Przegląd Ubezpieczeń Społecznych” II 1933, nr 2.
[Żarski T.] Płoński L., Czy w Rosji panuje już socjalizm?, „Naprzód” 6 VI 1918, nr 119.
III Konferencja P.P.S. Drugi dzień obrad, „Echo Polskie” 1 III 1918, nr 35.
Opracowania
Kornat M., Lekcja rewolucji bolszewickiej. Polska myśl polityczna wobec Rosji Sowieckiej – pierwsze reakcje (1918-1921), [w:] Polska myśl polityczna wobec rewolucji bolszewickiej. Pierwsze komentarze, refleksje, przewidywania. Antologia, wybór i opracowanie M. Kornat, Warszawa 2021.
Miodowski A., Polityka wojskowa radykalnej lewicy polskiej 1917-1921, Białystok 2011.
Pacholczykowa A., Siwik Bronisław Zygmunt, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVII, Warszawa-Kraków 1996-1997.
Pipes R., Rewolucja rosyjska. Trzy pytania, tłum. W. Jeżewski, Warszawa 2007.
Spustek I., Polacy w Piotrogrodzie 1914-1917, Warszawa 1966.
Ślisz A., Prasa polska w Rosji w dobie wojny i rewolucji (1915-1919), Warszawa 1968.
Śliwa M., Ludzie i idee socjalistyczne w Polsce, Kraków 1989.
Tokarski J., Historie przyszłości. Wizje bolszewizmu w Rosji 1917-1921, Warszawa 2012.
Zackiewicz G., Polska myśl polityczna wobec systemu radzieckiego 1918-1939, Kraków 2004.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/we.2023.9.2.89-103
Data publikacji: 2024-05-05 19:50:24
Data złożenia artykułu: 2023-10-13 11:10:33
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Grzegorz Zackiewicz
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.