Równowaga sił jako kategoria analityczna sytuacji geopolitycznej wybranych państw nowej Europy Wschodniej

Dariusz Kondrakiewicz

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu był opis i ocena sytuacji geopolitycznej wybranych państw nowej Europy Wschodniej z punktu widzenia równowagi sił jako kategorii analitycznej. Do tych państw należą Białoruś, Mołdawia i Ukraina. Struktura wewnętrzna artykułu składa się z następujących punktów: omówienie pojęcia równowagi sił i pozycji wybranych państw nowej Europy Wschodniej, następnie zostały zaprezentowane strategie polityczne najważniejszych geostrategicznych, czyli Federacji Rosyjskiej, UE, USA i ChRL wobec państw tego subregionu i ocena w jakim zakresie polityka tych mocarstw odwołuje się do kategorii równowagi sił. Z przeprowadzonej analizy wynika, że teoria równowagi sił wciąż może być użytecznym narzędziem badawczym do oceny polityki wielkich mocarstw. Potwierdzona została również teza, że terytoria zajmowane przez Białoruś, Mołdawię i Ukrainę są ważnym obszarem z punktu widzenia geopolitycznego. Dla większości graczy strategicznych kluczowym państwem tego subregionu jest Ukraina. Spośród analizowanych mocarstw tylko Rosja chce dokonać zmiany układu sił i przejąć kontrolę na całym obszarem subregionu. Pozostali gracze geostrategiczni chcieliby zachować dotychczasowy układ sił.

Słowa kluczowe


równowaga sił, geopolityka, gracz geostrategiczny, subregion nowej Europy Wschodniej

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Opracowania:

Baluk W., Wyobrażenia nowej Europy Wschodnie, „Wschód Europy” 2016, vol. 2. DOI: https://doi.org/10.17951/we.2016.2.1.11.

Bazhenova H., Ukraina w Partnerstwie Wschodnim: osiągnięcia i perspektywy, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2019. DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.3.

Bieleń S., Identyfikacja Rosji w stosunkach międzynarodowych, [w:] Polityka zagraniczna Rosji, red. S. Bieleń, M. Raś, Warszawa 2008.

Bryc A., Polityka wobec Rosji i innych państw poradzieckich, [w:] Polityka zagraniczna USA po zimnej wojnie, red. J. Zając, Toruń 2006.

Bryc A., Rola Federacji Rosyjskiej w międzynarodowym systemie równowagi sił, [w:] Czynniki stabilizacji i destabilizacji w stosunkach międzynarodowych na początku XXI wieku, red. I. Stawowy-Kawka, Kraków 2009.

Brzeziński Z., Wielka szachownica. Główne cele polityki amerykańskiej, Warszawa 1997.

Bull H., The Anarchical Society. A Study of Order in World Politics, London 1997.

Claude I. J., Power and International Relations, New York 1962.

Eberhardt P., Rozwój światowej myśli geopolitycznej. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2016.

Fiedorow J., Rosyjskie supermocarstwo: mity i rzeczywistość, [w:] Imperium Putina, red. W. Konończuk, Warszawa 2007.

Haas E. B., Balance of Power: Prescription, Concept, or Propaganda, [w:] Political Power. A Reader in Theory and Research, ed. by R. Bell, D. V. Edwards, R. Wagner, New York 1969.

Jakóbowski J., Kłysiński K., Partnerstwo niestrategiczne. Stosunki białorusko-chińskie, „Prace OSW” 2021, nr 81.

Kalicka-Mikołajczyk A., Ramy prawne i zasady unijnej Europejskiej Polityki Sąsiedztwa wobec partnerów wschodnich, Wrocław 2013.

Kapuśniak T., Wymiar Wschodni Europejskiej Polityki Sąsiedztwa Unii Europejskiej, Warszawa 2010.

Kissinger H., Dyplomacja, Warszawa 1996.

Kondrakiewicz D., Równowaga sił jako czynnik stabilizujący stosunki międzynarodowe, [w:] Czynniki stabilizacji i destabilizacji w stosunkach międzynarodowych na początku XXI wieku, red. I. Stawowy-Kawka, Kraków 2009.

Minkina M., Rosja–Zachód. Walka o wpływy, Warszawa 2017.

Moczulski L., Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Warszawa 1999.

Morgenthau H. J., Politics among Nations. The Struggle for Power and Peace, (4th ed.), New York 1967.

Morgenthau H. J., przejrzał i uzupełnił K. W. Thompson, Polityka między narodami. Walka o potęgę i pokój, Warszawa 2010.

Nowak A., Putin. Źródła imperialnej agresji, Warszawa 2014.

Olchowski J., Wymiar międzynarodowy wojny rosyjsko-ukraińskiej, [w:] Wojna hybrydowa Rosji przeciwko Ukrainie w latach 2014–2016, red. W. Baluk, M. Doroszko, Lublin 2017.

Olszański T. A., Ćwierćwiecze niepodległej Ukrainy. Wymiary transformacji, „Prace OSW” 2017, nr 64.

Organski A. F. K., World Politics, New York 1967.

Pietraś Z. J., Adaptacyjność spenetrowanych systemów politycznych, Lublin 1990.

Popescu N., Wilson A., Polityka Unii Europejskiej i Rosji wobec wspólnych sąsiadów, Warszawa–Londyn 2010.

Sykulski L., Rosyjska geopolityka a wojna informacyjna, Warszawa 2019.

Szeptycki A., Ukraina wobec Rosji. Studium zależności, Warszawa 2013. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323510703.

Szewcowa L., Rosja przed nowym cyklem politycznym: paradoksy stabilności i petro-state, [w:] Imperium Putina, red. W. Konończuk, Warszawa 2007.

Topolski I., Region Wspólnoty Niepodległych Państw, [w:] Międzynarodowe Stosunki Polityczne, red. M. Pietraś, Lublin 2021.

Wight M., Power Politics, Leicester 1978.

Włodkowska A., Polityka Federacji Rosyjskiej wobec Wspólnoty Niepodległych Państw, [w:] Polityka zagraniczna Rosji, red. S. Bieleń, M. Raś, Warszawa 2008.

Zadorożnij O., Konsekwencje prawno-międzynarodowe aneksji Półwyspu Krymskiego przez Federację Rosyjską, [w:] Wojna hybrydowa Rosji przeciwko Ukrainie w latach 2014–2016, red. W. Baluk, M. Doroszko, Lublin 2017.

Zięba R., Unia Europejska jako aktor stosunków międzynarodowych, Warszawa 2003.

Źródła internetowe:

fakty.plportal.pl/artykuly/polska-swiat-felietony/ukraina-polska-porownanie-panstw-pkb-w-latach-1989-2020

web.archive.org/web/20140317182201/http://www.cfr.org/arms-control-disarmament-and-nonproliferation/ budapest-memorandums-security-assurances-1994/p32484

World Factbook, www.cia.gov/the-world-factbook

www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2016/586608/EPRS_BRI(2016)586608_EN.pdf




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/we.2021.7.2.13-27
Data publikacji: 2022-01-16 11:27:34
Data złożenia artykułu: 2022-01-15 21:19:08


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1828
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Dariusz Kondrakiewicz

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.