Regulacja prawna żywności genetycznie zmodyfikowanej w USA i UE w kontekście planowanego Transatlantyckiego Porozumienia Handlowo-Inwestycyjnego (TTIP)
Streszczenie w języku polskim
Postępujący od wielu lat proces globalizacji w produkcji i dystrybucji żywności wywołuje szereg problemów. Instrumentem służącym do zarządzania tym procesem jest w szczególności negocjowana od 2013 r. przez USA i UE umowa o Transatlantyckim Partnerstwie Handlowo-Inwestycyjnym (TTIP). Ma ona na celu wzajemną liberalizację handlu towarami i usługami. Celem artykułu jest przedstawienie amerykańskiej i unijnej regulacji dotyczącej żywności genetycznie zmodyfikowanej oraz ocena konsekwencji zawarcia porozumienia TTIP dla regulacji żywności GMO w UE. Analiza prowadzi do wniosku, że podejście do żywności genetycznie modyfikowanej w regulacji prawnej UE i USA jest zupełnie odmienne. W USA przyjęto założenie, iż żywność GMO nie różni się od żywności konwencjonalnej, a w konsekwencji konsument nie musi być informowany o żywności GMO. W przeciwieństwie do regulacji amerykańskiej prawo UE odrębnie reguluje żywność genetycznie zmodyfikowaną i daje konsumentowi możliwość dokonywania samodzielnego wyboru żywności różniącej się wyłącznie zastosowaniem inżynierii genetycznej. W konkluzji autorzy stwierdzają, iż zawarcie TTIP i pełne otwarcie rynku UE na żywność z USA może spowodować utratę nadzoru nad żywnością GMO przez władze publiczne w UE i załamanie unijnego modelu ochrony konsumenta opartego na zasadzie ostrożności.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Adoption of Genetically Engineered Crops in the U.S. – Recent Trends, www.ers.usda.gov/data-products/adoption-of-genetically-engineered-crops-in-the-us/recent-trends-in-ge-adoption.aspx [dostęp: 15.11.2016].
Białecki P., Tuchołka H., Nieuczciwa i zakazana reklama, Warszawa 2002.
Chase P., Pelkmans J., This time it’s different: Turbo-charging regulatory cooperation in TTIP, Paper No. 7 in the CEPS-CTR project “TTIP in the Balance’’ and CEPS Special Report No. 110, June 2015, www.ceps.eu/system/files/SR110%20Regulatory%20Cooperation%20in%20TTIP.pdf [dostęp: 15.11.2016].
Décret n° 2012-128 du 30 janvier 2012 relatif à l’étiquetage des denrées alimentaires issues de filières qualifiées sans organismes génétiquement modifiés, www.legifrance.gouv.fr/eli/decret/2012/1/30/EFIC1115781D/jo [dostęp: 15.11.2016].
Does the guidance have recommendations regarding the labeling of food from GE animals? Does such food have to have additional information on the label?, www.fda.gov/AnimalVeterinary/DevelopmentApprovalProcess/GeneticEngineering/GeneticallyEngineeredAnimals/ucm113605.htm [dostęp: 15.11.2016].
Duczkowska-Małysz K., Szymecka A., Wokół trudnych problemów globalnego rozwoju obszarów wiejskich, gospodarki żywnościowej i rolnictwa, Warszawa 2009.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie i uchylająca dyrektywę Rady 90/220/EWG (Dz.Urz. L 106).
ENSA (European Natural Soy and Plant Based Manufacturers Organisation) position paper on GMO and GMO – free labeling, February 2013, http://ec.europa.eu/agriculture/consultations/organic/contributions/35-ensa_en.pdf [dostęp: 15.11.2016].
European Commission, Directorate General for Health and Consumers, Evaluation of the EU legislative framework in the field of GM food and feed, Final Report submitted by Food Chain Evaluation Consortium (FCEC), 12 July 2010, http://ec.europa.eu/food/plant/docs/gmo_rep-stud_2010_report_eval-gm.pdf [dostęp: 15.11.2016].
Guidance for Industry: Voluntary Labeling Indicating Whether Foods Have or Have Not Been Derived from Genetically Engineered Plants, June 2015.
http://jlb.oxfordjournals.org/content/early/2014/10/20/jlb.lsu029.full [dostęp: 15.11.2016].
http://legcounsel.house.gov/Comps/Federal%20Food,%20Drug,%20And%20Cosmetic%20Act.pdf [dostęp: 15.11.2016].
ICF GHK, State of play in the EU on GM-free food labelling schemes and assessment of the need for possible harmonisation. Case studies, 2013, http://ec.europa.eu/food/plant/docs/gmo-traceability-gm-free_labelling_study_case_en.pdf [dostęp: 15.11.2016].
Iwańska B., Podstawy prawne działania Wspólnoty Europejskiej w prawie techniki genetycznej, [w:] Studia z prawa Unii Europejskiej, red. S. Biernat, Kraków 2000.
Iwańska B., Prawo techniki genetycznej: koncepcja horyzontalna a koncepcja wertykalna – wybór metody regulacji, „Prawo i Środowisko” 2000, nr 2.
Korzycka-Iwanow M., Regulacje prawne zastosowań biotechnologii w łańcuchu żywnościowym, [w:] Prawo w dobie globalizacji, red. T. Giaro, Warszawa 2011.
Kowalczyk S., Globalizacja, agrobiznes i produkcja żywności, [w:] Bezpieczeństwo żywnościowe w erze globalizacji, red. S. Kowalczyk, Warszawa 2009.
Kushner C.J., Hermida M.G., Eyink B.D., United States of America, [w:] Global Food Legislation: An Overview, eds. E. Krischsteiger-Meier, T. Baumgartner, Zurich 2014.
Lang E.C., GM-free labelling regime in Austria: Background, status quo, visions, Austrian Federal Ministry of Health, 2013, www.greens-efa.eu/fileadmin/dam/Documents/Events/06_03_2013_GMO_free_labelling_of_food_products/E%20C%20%20Lang%206th%20March%202013.pdf [dostęp: 15.11.2016].
Masalski J., Zasady oznakowania w Niemczech produktów spożywczych informacją o GMO, Berlin 2013.
Nowak B., Dąbrowska P., Gromnicka E., Gruszczyński Ł., Pudło A., Swobodny przepływ towarów, Warszawa 2010.
Questions & Answers on Food from Genetically Engineered Plants, US. Drug Administration, www.fda.gov/Food/FoodScienceResearch/GEPlants/ucm346030.htm [dostęp: 15.11.2016].
Rosso Grossman M., Genetically Engineered Animals in the United States: The AquAdvantage Salomon, “European Food and Feed Law Reviev” 2016, No. 3.
Why did the Agency issue a guidance and not a regulation?, www.fda.gov/AnimalVeterinary/DevelopmentApprovalProcess/GeneticEngineering/GeneticallyEngineeredAnimals/ucm113605.htm [dostęp: 15.11.2016].
Why is the agency taking a different approach for GE animals from the one taken for clones?, www.fda.gov/AnimalVeterinary/DevelopmentApprovalProcess/GeneticEngineering/GeneticallyEngineeredAnimals/ucm113605.htm [dostęp: 15.11.2016].
Why is this different from the way in which GE plants are being regulated?, www.fda.gov/AnimalVeterinary/DevelopmentApprovalProcess/GeneticEngineering/GeneticallyEngineeredAnimals/ucm113605.htm [dostęp: 15.11.2016].
Wrześniewska-Wal I., Żywność genetycznie zmodyfikowana. Aspekty prawne, Warszawa 2008.
www.congress.gov/bill/114th-congress/house-bill/1599/text [dostęp: 15.11.2016].
www.evira.fi/en/foodstuff/manufacture-and-sales/common-requirements-for-composition/genetically-modified-food-gmo/gmo-free-marketing-claim [dostęp: 15.11.2016].
www.evira.fi/globalassets/tietoa-evirasta/lomakkeet-ja-ohjeet/muuntogeeniset-tuotteet/en/gmo-vapaa-ohje_lopullinen_en.pdf [dostęp: 15.11.2016].
www.fda.gov/AnimalVeterinary/DevelopmentApprovalProcess/GeneticEngineering/GeneticallyEngineeredAnimals/default.htm [dostęp: 15.11.2016].
www.fda.gov/Food/FoodScienceResearch/GEPlants/ucm346030.htm [dostęp: 15.11.2016].
www.fda.gov/Food/GuidanceRegulation/GuidanceDocumentsRegulatoryInformation/Biotechnology/ucm096095.htm [dostęp: 15.11.2016]..
www.fda.gov/Food/GuidanceRegulation/GuidanceDocumentsRegulatoryInformation/default.htm [dostęp: 15.11.2016]..
www.federalregister.gov/articles/2015/02/18/2015-03207/agency-information-collection-activities-submission-for-office-of-management-and-budget-review [dostęp: 15.11.2016]..
www.lebensmittelbuch.at/richtlinie-zur-definition-der-gentechnikfreien-produktion-von-lebensmitteln-und-deren-kennzeichnung [dostęp: 15.11.2016].
www.lebensmittelbuch.at/ueber-uns [dostęp: 15.11.2016].
www.leg.state.vt.us/docs/2014/Acts/ACT120.pdf [dostęp: 15.11.2016].
www.lexology.com/library/detail.aspx?g=2cd6a08f-73ae-4397-a569-90017154b061 [dostęp: 15.11.2016].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2017.26.1.465
Data publikacji: 2017-10-03 16:52:23
Data złożenia artykułu: 2017-05-25 19:23:46
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Małgorzata Korzycka, Paweł Wojciechowski
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.