Ustrój administracji terytorialnej w świetle pierwszych projektów polskiej doktryny prawniczej u progu odrodzonej Rzeczypospolitej
Streszczenie w języku polskim
W artykule dokonano analizy pierwszych projektów ustroju administracji terytorialnej, które powstały u progu Polski międzywojennej. Autor przedstawił główne założenia organizacji administracji publicznej w koncepcji Kazimierza Władysława Kumanieckiego, Polskiego Towarzystwa Prawniczego we Lwowie oraz Edwarda Dubanowicza. Analizowane projekty są w ocenie autora ważnym źródłem wiedzy na temat ewolucji polskiej myśli administracyjnej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Cechą wspólną projektów K.W. Kumanieckiego i Polskiego Towarzystwa Prawniczego we Lwowie było ujęcie administracji rządowej i samorządowej w formie jednolitej struktury administracji publicznej. Z kolei istotnym znamieniem projektu E. Dubanowicza był silny akcent zasady dekoncentracji. Ideą przewodnią wszystkich przedstawionych projektów była wiodąca pozycja administracji ogólnej, postrzeganej jako warunek zbudowania silnej i jednolitej Rzeczypospolitej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bosiacki A., Od naturalizmu do etatyzmu. Doktryny samorządu terytorialnego Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939, Warszawa 2006.
Dekret o organizacji administracji rządowej, „Gazeta Administracji” 1936, nr 17.
Dekret o organizacji administracji rządowej (Dokończenie), „Gazeta Administracji” 1936, nr 18.
Dubanowicz E., Sprawa politycznej administracji w Polsce. Podstawy materialne i zasady organizacyjne rządowej i samorządnej administracji terytorialnej na stopniach pośrednich, Lwów 1920.
Dubanowicz E., Sprawozdanie stenograficzne z 219 posiedzenia Sejmu Ustawodawczego z dnia 15 marca 1921 r.
Gałędek M., Rozporządzenie Prezydenta RP z 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej – przełom w budowie ustroju administracyjnego państwa polskiego doby międzywojennej, „Zeszyty Prawnicze UKSW” 2011, nr 11.3.
Hausner R., Edward Dubanowicz: „Sprawa politycznej administracji w Polsce”. Nakładem spółki wydawniczej „Nowe Drogi”, Lwów 1920, str. 78, „Przegląd Prawa i Administracji” 1919, R. 44.
Kasznica S., Polskie prawo administracyjne, Poznań 1947.
Kostrubiec J., Der Einfluss des deutschen Gedankens auf doktrinäre Konzepte und normative Grundsätze der kommunalen Selbstverwaltung in der Zweiten Republik Polen, [w:] Samorząd terytorialny w Polsce i w Niemczech. Kommunale Selbstverwaltung in Polen und in Deutschland, red. M.-E. Geis, G. Grabarczyk, J. Kostrubiec, J. Paśnik, T.I. Schmidt, Warszawa 2015.
Kostrubiec J., Reformy centrum administracji rządowej w Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] Pro scientia et disciplina – Księga Jubileuszowa z okazji 50-lecia Studenckiego Koła Naukowego Prawników Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, red. H. Groszyk, J. Kostrubiec, M. Grochowski, Warszawa 2009.
Kozyra W., Urząd wojewódzki w Lublinie w latach 1919–1939, Lublin 1999.
Kronika. Z Towarzystwa Prawniczego we Lwowie, „Przegląd Prawa i Administracji” 1919, R. 44.
Krukowski S., Geneza konstytucji z 17 marca 1921 r., Warszawa 1977.
Kumaniecki K.W., Jak budowano w Polsce państwowość?, Warszawa 1920.
Kumaniecki K.W., Kilka uwag o urządzeniu administracji w Polsce, „Rok Polski” 1919, nr 6.
Kumaniecki K.W., Wytyczne przyszłej reformy ustroju administracyjnego, [w:] Ustrój państwowych władz administracyjnych na ziemiach Polski, Kraków 1920.
Kumaniecki K.W., Zarys urządzenia administracji w Polsce, Kraków 1918.
O organizacji władz administracyjnych (Opinia Polskiego Towarzystwa Prawniczego we Lwowie), „Przegląd Prawa i Administracji” 1919, R. 44.
Od redakcji, [w:] Dekret o organizacji administracji rządowej, „Gazeta Administracji” 1936, nr 17.
Projekt Dubanowicza, [w:] Dekret o organizacji administracji rządowej, „Gazeta Administracji” 1936, nr 17.
Projekt organizacji władz administracyjnych w Polsce opracowany przez sekcję administracyjną Towarzystwa Prawniczego we Lwowie, „Przegląd Prawa i Administracji” 1919, R. 44.
Projekty Polskiego Towarzystwa Prawniczego, [w:] Dekret o organizacji administracji rządowej, „Gazeta Administracji” 1936, nr 17.
Redzik A., Rzemieniecki K., Wilhelm Edmund Rappé (1883–1975) i prawo fundacyjne, „Palestra” 2010, nr 7–8.
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania administracji ogólnej (Dz.U. z 1928 r., nr 11, poz. 86).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 sierpnia 1919 r. o tymczasowej organizacji władz administracyjnych I instancji na obszarze b. zaboru rosyjskiego (Dz.Pr.P.P. z 1919 r., nr 72, poz. 426).
Rozporządzenie wykonawcze Rady Ministrów z dnia 13 listopada 1919 r. do ustawy tymczasowej z dnia 2 sierpnia 1919 r. (Dz.Pr.P.P., nr 65, poz. 395) „o organizacji władz administracyjnych II instancji” (Dz.U. z 1919 r., nr 90, poz. 490).
Rozporządzenie wykonawcze Rady Ministrów z dnia 13 listopada 1919 r. do rozporządzenia z dnia 28 sierpnia 1919 r. (Dz.Pr.P.P., nr 72, poz. 426), określające zasady zespolenia urzędów i organów powiatowej administracji państwowej (Dz.U. z 1919 r., nr 90, poz. 488).
Rozporządzenie wykonawcze Rady Ministrów z dnia 13 listopada 1919 r. do rozporządzenia z dnia 28 sierpnia 1919 r. (Dz.Pr.P.P., nr 72, poz. 426) o tymczasowej organizacji powiatowych władz administracyjnych I instancji na obszarze b. zaboru rosyjskiego (Dz.U. z 1919 r., nr 90, poz. 489).
Tarnowska A., Niedostatki unifikacji administracji ogólnej: doktryna i praktycy o koniecznych uzupełnieniach rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 19 stycznia 1928 r., „Studia Iuridica Toruniensia” 2015, Vol. 17, DOI: http://dx.doi.org/10.12775/SIT.2015.028.
Ustawa tymczasowa z dnia 2 sierpnia 1919 r. o organizacji władz administracyjnych II instancji (Dz.Pr.P.P. z 1919 r., nr 65, poz. 395).
Witkowski W., Historia administracji w Polsce 1764–1989, Warszawa 2007.
Zyndram-Kościałkowski M., Sprawozdanie stenograficzne ze 133 posiedzenia w dniu 11 lutego 1935 r., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Okres III 1939–1935, sesja zwyczajna.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.3.443
Data publikacji: 2017-01-30 09:59:13
Data złożenia artykułu: 2016-12-21 10:57:25
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
Prawa autorskie (c) 2017 Jarosław Kostrubiec
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.