Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Udzielanie ochrony międzynarodowej cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Streszczenie w języku polskim
Po tzw. arabskiej wiośnie ludów zauważalny jest znaczny wzrost liczby osób poszukujących ochrony międzynarodowej w państwach członkowskich UE. W 2015 r. ponad milion, a do czerwca 2016 r. około 156 tys. uchodźców, uchodźców wewnętrznych i innych migrantów udało się do Europy, uciekając przed konfliktem wewnętrznym lub w poszukiwaniu lepszych warunków bytowych. Komisja Europejska podjęła działania mające na celu zahamowanie napływu migrantów do Europy, np. przeznaczyła środki w wysokości 83 mln euro na pilną pomoc dla uchodźców w Grecji, wspiera także uchodźców przebywających w Turcji, której od początku konfliktu w Syrii (tj. od 2011 r.) przekazała pomoc w wysokości 455 mln euro.
UE nie ograniczyła się tylko do udzielenia pomocy finansowej, ale też dokonała zmian zarówno w prawie pierwotnym, jak i wtórnym. Ich podstawowym celem było wzmocnienie ochrony uchodźców, zapewnienie większej sprawiedliwości i efektywności tzw. systemowi dublińskiemu, który określa państwo odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku azylowego. Należy także podkreślić, iż istotnym czynnikiem determinującym te zmiany były orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz TSUE w tzw. sprawach dublińskich.
Polityka UE w dziedzinie azylu i imigracji w istotnym stopniu wpływa na ustawodawstwo państw członkowskich, w tym Polski. W związku z tym, w celu dostosowania prawa polskiego do aktów prawa unijnego, uchwalono ustawę z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw, która dokonuje wdrożenia całości postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE (tzw. dyrektywy proceduralnej), dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/33/UE (tzw. dyrektywy recepcyjnej) oraz dostosowuje przepisy krajowe do przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 604/2013/UE (tzw. Dublin III).
W artykule przedstawiono najważniejsze zmiany wprowadzone do ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczące ochrony międzynarodowej (tj. nadania statusu uchodźcy i przyznanie ochrony uzupełniającej), z uwzględnieniem zobowiązań wynikających dla Polski z prawa międzynarodowego i aktów prawa unijnego w tym zakresie.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Advisory Opinion on the Extraterritorial Application of Non-refoulement Obligations under the 1951 Convention Relating to the Status of Refugees and its 1967 Protocol, UNHCR, Geneva, 26 January 2007.
Allain J., The Jus Cogens Nature of Non‐refoulement, “International Journal of Refugee Law” 2001, Vol. 13, No. 4, DOI: http://dx.doi.org/10.1093/ijrl/13.4.533.
AOU Convention Governing the Specific Aspects of Refugee Problems in Africa, Adopted by the Assembly of Heads of State and Government at its Sixth Ordinary Session, Addis-Ababa, 10 September 1969, “UNTS” 1976, Vol. 1001, No. 14691.
Asylum to Persons in Danger of Persecution, 29 June 1967, 14 (1967), www.refworld.org/docid/3ae6b38168.htm [dostęp: 25.07.2016].
Bacaian L.E., The Protection of Refugees and Their Right to Seek Asylum in the European Union, Geneva 2011, www.unige.ch/gsi/files/6614/0351/6348/Bacaian.pdf [dostęp: 25.07.2016].
Baldaccini A., Toner H., From Amsterdam and Tampere to the Hague: An Overview of Five Years of EC Immigration and Asylum Law, [w:] Whose Freedom, Security and Justice? EU Immigration and Asylum Law and Policy, eds. A. Baldaccini, E. Guild, H. Toner, Oxford 2007.
Bauloz C., Ineli-Ciger M., Singer S., Stoyanova V., Introducing the Second Phase of the Common European Asylum System, [w:] Seeking Asylum in the European Union: Selected Protection Issues Raised by the Second Phase of the Common Asylum System, eds. C. Bauloz, M. Ineli-Ciger, S. Singer, V. Stoyanova, Brill 2015.
Baluoz C., Ruiz G., Refugee Status and Subsidiary Protection: Towards a Uniform Content of International Protection, [w:] Reforming the Common European Asylum System: The New European Refugee Law, eds. V. Chetail, F. de Bruycker, F. Maiani, Leiden – Boston 2016.
Banaszak B., Zalety i wady Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 2.
Bandel P., The Common European Asylum System: Achievements, Failures, Outlooks and Policy Learning for the EU and Canada, Canada-Europe Transatlantic Dialogue: Seeking Transnational Solutions to the 21st Century Problems, CETA Policy Briefs Series, May 2014, https://carleton.ca/ces/wp-content/uploads/Bendel-policy-brief-20143.pdf [dostęp: 25.07.2016].
Bryan I., Langford P., The Lawful Detention of Unauthorised Aliens under the European System for the Protection of Human Rights, “Nordic Journal of International Law” 2011, Vol. 80, No. 2.
Búrca G. de, After the EU Charter of Fundamental Rights: The Court of Justice as a Human Rights Adjuticator?, “Maastricht Journal of European and Comparative Law” 2013, Vol. 20, No. 2.
Cantor D.J., Barichello S.E., The Inter-American Human Rights System: A New Model for Integrating Refugee and Complementary Protection?, “International Journal of Human Rights” 2013, Vol. 17, No. 5–6.
Chetail V., The Common European Asylum System: Bric-à-Brac or System?, [w:] Reforming the Common European Asylum System: The New European Refugee Law, eds. V. Chetail, F. de Bruycker, F. Maiani, Leiden – Boston 2016.
Clayton C., Asylum Seekers in Europe: M.S.S. v Belgium and Greece, “Human Rights Law Review” 2011, Vol. 11, No. 4, DOI: http://dx.doi.org/10.1093/hrlr/ngr037.
Coleman N., Non-refoulement Revised Renewed Review of the Status of the Principle of Non-refoulement as Customary International Law, “European Journal of Migration and Law” 2003, Vol. 5, No. 1.
Costello C., Asylum Procedures Directive and the Proliferation of Safe Country Practices: Deterrence, Deflection and the Dismantling of International Protection?, “European Journal of Migration and Law” 2005, Vol. 7, No. 1.
Costello C., The Human Rights of Migrants and Refugees in European Law, Oxford 2016.
Costello C., Hancox E., The Recast Asylum Procedures Directive 2013/32/EU: Caught Between the Stereotypes of the Abusive Asylum-Seeker and the Vulnerable Refugee, [w:] Reforming the Common European Asylum System: The New European Refugee Law, eds. V. Chetail, F. de Bruycker, F. Maiani, Leiden – Boston 2016.
Declaration on Territorial Asylum, Adopted by the Committee of Ministers on 18 November 1977, at the 278th Meeting of the Ministers’ Deputies, www.refworld.org/pdfid/3ae6b3611c.pdf [dostęp: 25.07.2016].
Documents: The International Protection of Refugees: Interpreting Article 1 of the 1951 Convention Relating to the Status of Refugees, UNHCR, Geneva, April 2001, “Refugee Survey Quarterly” 2001, Vol. 20, No. 3.
Duffy A., Expulsion to Face Torture? Non-refoulement in International Law, “International Journal of Refugee Law” 2008, Vol. 20, No. 3.
Durieux J.F., McAdam J., Non-refoulement Through Time: The Case for a Derogation Clause to the Refugee Convention in Mass Influx Emergencies, “International Journal of Refugee Law” 2004, Vol. 16, No. 1.
Eaton J., The Internal Protection Alternative Under European Union Law: Examining the Recast Qualification Directive, “International Journal of Refugee Law” 2012, Vol. 24, No. 4.
EU Immigration and Asylum Law (Text and Commentary), Vol. 3: EU Asylum Law, eds. S. Peers, V. Moreno-Lax, M. Garlick, E. Guild, 2nd Revised Edition, Leiden – Boston 2015.
Feler E., The 1951 Convention: Five Decades of Refugee Protection, “Refugee Survey Quarterly” 2001, Vol. 20, No. 3, DOI: http://dx.doi.org/10.1093/rsq/20.3.1.
Florczak A., Uchodźstwo, [w:] Organizacje międzynarodowe w działaniu, red. A. Florczak, A. Lisowska, Wrocław 2014.
Fribergh E., Kjaerum M. (foreword), Handbook on European Law Relating to Asylum, Borders and Immigration, edition 2014, European Union Agency for Fundamental Rights, 2015, Council of Europe, 2015.
Gil S.M., Shaping the Common European Asylum System Through the Protection of Human Rights: The Jurisprudence of the European Court of Human Rights as a Tool for Circumscribing the Discretionary Powers of States in the Dublin System, UACES 45th Annual Conference Bilbao, 7–9 September 2015, www.uaces.org/documents/papers/1501/Morgades%20Gil.pdf [dostęp: 25.07.2016].
Gill-Bazo M.T., The Charter of Fundamental Rights of the European Union and the Right to be Granted Asylum in the Union’s Law, “Refugee Survey Quarterly” 2008, Vol. 27, No. 3, DOI: http://dx.doi.org/10.1093/rsq/hdn044.
Goodwin-Gill G.S., The Principles of International Refugee Law, [w:] Asylum, Parliamentary Assembly, ed. S. Jeleff, Strasbourg 1995.
Goodwin-Gill G.S., The Right to Seek Asylum: Interception at Sea and the Principle of Non-refoulement, “International Journal of Refugee Law” 2011, Vol. 23, No. 3, DOI: http://dx.doi.org/10.1093/ijrl/eer018.
Goodwin-Gill G.S., McAdam J., The Refugee in International Law, Oxford 2007.
Gray H., Surveying the Foundations: Article 80 TFEU and the Common European Asylum Systems, “Liverpool Law Review” 2013, Vol. 34, No. 3.
Guild E., The Europeanisation of Europe’s Asylum Policy, “International Journal of Refugee Law” 2006, Vol. 18, No. 3–4.
Guild E., Costello C., Garlick M., Moreno-Lax V., Enhancing the Common European Asylum System and Alternatives to Dublin, European Parliament, Directorate General for Internal Policies, Policy Department, Citizens’ Rights and Constitutional Affairs, Studies for the Libe Committee, 2015.
Handbook on Procedures and Criteria for Determining Refugee Status under the 1951 Convention and the 1967 Protocol Relating to the Status of Refugees, HCR/IP/4/Eng/REV.1 Reedited, Geneva, January 1992, UNHCR 1979.
Hathaway C.J., Evolution of Refugee Status in International Law: 1920–1950, “International and Comparative Law Quarterly” 1984, Vol. 33, No. 2, DOI: http://dx.doi.org/10.1093/iclqaj/33.2.348.
Hathaway C.J., The Rights of Refugees Under International Law, Cambridge 2005, DOI: http://dx.doi.org/10.1017/CBO9780511614859.
Hathaway J.C., Harvey C.J., Framing Refugee Protection in the New World Disorder, “Cornell International Law Journal” 2001, Vol. 34, No. 2.
Hoffman U., Lobbying for the Rights of Refugees: An Analysis of the Lobbying Strategies of Pro-migrant Groups on the Qualification Directive and its Recast, “Journal of Contemporary European Research” 2012, Vol. 8, No. 1.
Hunt M., The Safe Country of Origin Concept in European Asylum Law: Past, Present and Future, “International Journal of Refugee Law” 2014, Vol. 26, No. 4.
Hurwitz A., The 1990 Dublin Convention: A Comprehensive Assessment, “International Journal of Refugee Law” 1999, Vol. 11, No. 4.
Ippolito F., The Contribution of the European Courts to the Common European Asylum System and its Ongoing Recast Process, “Maastricht Journal of European and Comparative Law” 2013, No. 2.
Ippolito F., Velluti S., The Recast Process of the EU Asylum System: A Balancing Act Between Efficiency and Fairness, “Refugee Survey Quarterly” 2011, Vol. 30, No. 3.
Jasiński J., Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Warszawa 2003.
Kaunert C., Léonard S., The European Union Asylum Policy after the Treaty of Lisbon and the Stockholm Programme: Towards Supranational Governance in a Common Area of Protection?, “Refugee Survey Quarterly” 2012, Vol. 31, No. 4.
Kälin W., Caroni M., Heim L., Article 33, para. 1, [w:] The 1951 Convention Relating to the Status of Refugees and its 1967 Protocol, eds. A. Zimmerman, J. Dörschner, F. Machts, Oxford 2011.
Księżniakiewicz M., Stosowanie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej: Protokół brytyjski i Sprawozdania ze stosowania KPP UE, „Rocznik Integracji Europejskiej” 2012, nr 6.
Lambert H., Protection Against Refoulement from Europe: Human Rights Law Comes to the Rescue, “International and Comparative Law Quarterly” 1999, Vol. 48, No. 3.
Langford L.M., The Other Euro Crisis: Rights Violations Under the Common European Asylum System and the Unraveling of EU Solidarity, “Harvard Human Rights Journal” 2013, Vol. 26.
Lauterpacht E., Bethlehem D., The Scope and Content of the Principle of Non-refoulement: Opinion, [w:] Refugee Protection in International Law: UNHCR’s Global Consultations on International Protection, eds. E. Feller, V. Türk, F. Nicholson, Cambridge 2003.
Lavrysen L., European Asylum Law and the ECHR: An Uneasy Coexistence, Press 2003, “Goettingen Journal of International Law” 2012, Vol. 4, No. 1.
Legomsky S.H., Secondary Refugee Movements and the Return of Asylum Seekers to Third Countries: The Meaning of Effective Protection, “International Journal of Refugee Law” 2003, Vol. 15, No. 4.
Lübbe A., Opinion ‘Systemic Flaws’ and Dublin Transfers: Incompatible Tests before the CJEU and the ECtHR?, “International Journal of Refugee Law” 2015, Vol. 27, No. 1.
Łoziński S., Porozumienia z Schengen: (postanowienia Układu z Schengen i Konwencji Wykonawczej, problemy wprowadzenia ich w życie, znaczenie dla Polski), Kancelaria Sejmu, Biuro Studiów i Ekspertyz, sierpień 1995, Raport nr 77.
Marinho C., Heinonen M., Dublin after Schengen: Allocating Responsibility for Examining Asylum Applications in Practice, http://aei.pitt.edu/800/1/scop98_3_1.pdf [dostęp: 25.07.2016].
Marx R., The Criteria of Applying the “Internal Flight Alternative” Test in National Refugee Status Determination Procedures, “International Journal of Refugee Law” 2002, Vol. 14, No. 2.
Mårtenson H., McCarthy J., “In General, No Serious Risk of Persecution”: Safe Country of Origin Practices in Nine European States, “Journal of Refugee Studies” 1998, Vol. 11, No. 3, DOI: http://dx.doi.org/10.1093/jrs/11.3.304.
Mik C., Karta Praw Podstawowych: wyznaczniki standardów ochronnych, [w:] Ochrona praw podstawowych w Unii Europejskiej, red. J. Barcz, Warszawa 2008.
Mikołajczyk B., Europejski Trybunał Praw Człowieka a „system dubliński”. Uwagi w związku z wyrokiem ETPCz w sprawie M.S.S. przeciwko Belgii i Grecji, [w:] Unia Europejska a prawo międzynarodowe. Księga Jubileuszowa dedykowana Prof. Elżbiecie Dyni, red. L. Brodowski, D. Kuźniar-Kwiatek, Rzeszów 2015.
Mole N., Meredith C., Asylum and the European Convention on Human Rights, Council of Europe Publishing 2010.
Moreno-Lax V., Dismantling the Dublin System: M.S.S. v. Belgium and Greece, “European Journal of Migration and Law” 2012, Vol. 14, No. 1.
Nicol QC A., Harrison S., The Law and Practice in the Application of the Dublin Convention in the United Kingdom, “European Journal of Migration and Law” 1999, Vol. 1, No. 4.
O’Nions H., No Right to Liberty: The Detention of Asylum Seekers for Administrative Convenience, “European Journal of Migration and Law” 2008, Vol. 10, No. 2.
Papanicolopulu I., European Convention on Human Rights – Article 3 – Torture or Inhuman or Degrading Treatment – Forcible Repatriation of Asylum Seekers – Collective Expulsion – Right to a Remedy, “American Journal of International Law” 2013, Vol. 107, No. 2.
Peers S., Analysis. The Second Phase of the Common European Asylum System: A Brave New World – or Lipstick On a Pig?, 8 April 2013, www.statewatch.org/analyses/no-220-ceas-second-phase.pdf [dostęp: 25.07.2016].
Peers S., Detention of Asylum-Seekers: The First CJEU Judgment, EU Law Analysis Expert Insight into EU Law Developments, 9 March 2016, https://eulawanalysis.blogspot.com/2016/03/detention-of-asylum-seekers-first-cjeu.html [dostęp: 25.07.2016].
Peers S., Human Rights, Asylum and European Community Law, “Refugee Survey Quarterly” 2005, Vol. 4, No. 2.
Peers R., Reconciling the Dublin System with European Fundamental Rights and the Charter, “ERA Forum” 2014, Vol. 15.
Peers S., Strategic Sectors, Culture and Society: The EU Asylum System: Challenges and Shortcomings, “Mediterranean Yearbook” 2014.
Perusel B., Solidarity and Fairness in the Common European Asylum System – Failure or Progress, “Migration Letters” 2015, Vol. 12, No. 2.
Reinhard M., Adjusting the Dublin Convention: New Approaches to Member State Responsibility for Asylum Applications, “European Journal of Migration and Law” 2001, Vol. 3, No. 1.
Scott S.D., The European Union and Human Rights After the Treaty of Lisbon, “Human Rights Law Review” 2011, Vol. 11, No. 4.
Seline T., The Principle of Non-refoulement and the De-territorialization of Border Control at Sea, “Leiden Journal of International Law” 2014, Vol. 27, No. 3.
Sivakumaran S., Exclusion from Refugee Status: The Purposes and Principles of the United Nations and Article 1F(c) of the Refugee Convention, “International Journal of Refugee Law” 2014, Vol. 26, No. 1.
Sommer M. de, Enhanced Competences for the European Court of Justice: “Re-shuffling” the Dynamics of EU Migration Policy-making?, “Migration Studies Unit Working Papers” 2012, No. 1.
Spijkerboer T., Subsidiarity and ‘Arguability’: The European Court of Human Rights’ Case Law on Judicial Review in Asylum Cases, “International Journal of Refugee Law” 2009, Vol. 21, No. 1.
Statute of the Office of the United Nations High Commissioner for Refugees, General Assembly Resolution 428 (V) of 14 December 1950.
Sy M., UNHCR and Preventing Indirect Refoulement in Europe, “International Journal of Refugee Law” 2015, Vol. 27, No. 3, DOI: http://dx.doi.org/10.1093/ijrl/eev035.
The EU Charter of Fundamental Rights: A Commentary, eds. S. Peers, T. Hervey, J. Kenner, A. Ward, Oxford 2014, DOI: http://dx.doi.org/10.5771/9783845259055.
The Legal Framework of the International Refugee Protection System, [w:] K. Jastram, M. Achiron, Refugee Protection: A Guide to International Refugee Law, Geneva, Switzerland, Inter-Parliamentary Union, 2001.
Tsourdi E., EU Reception Conditions: A Dignified Standard of Living for Asylum Seekers?, [w:] Reforming the Common European Asylum System: The New European Refugee Law, eds. V. Chetail, F. de Bruycker, F. Maiani, Leiden – Boston 2016.
Türk V., Envisioning a Common European Asylum System, “Forced Migration Review” 2016, Vol. 51.
Wieruszewski R., Rola i znaczenie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej dla ochrony praw człowieka, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 2.
Wojnowska-Radzińska J., The Right of an Alien to be Protected against Arbitrary Expulsion in International Law, Leiden – Boston 2015.
Wyrozumska A., Inkorporacja Karty Praw Podstawowych do prawa UE: status Karty w prawie UE, zakres obowiązywania i stosowania, główne problemy interpretacyjne z uwzględnieniem stanowiska polskiego, [w:] Ochrona praw podstawowych w Unii Europejskiej, red. J. Barcz, Warszawa 2008.
Wyrozumska A., Znaczenie prawne zmiany statusu Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej w Traktacie lizbońskim oraz Protokołu polsko-brytyjskiego, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 2.
Zimmerman A., Mahler C., Article 1 A, para. 2, [w:] The 1951 Convention Relating to the Status of Refugees and Its 1967 Protocol, eds. A. Zimmerman, J. Dörschner, F. Machts, Oxford 2011.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.4.25
Data publikacji: 2017-06-05 15:37:36
Data złożenia artykułu: 2016-07-25 12:04:41
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Anna Fermus-Bobowiec, Edyta Lis
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.