Administracja skarbowa w województwie rzeszowskim w latach 1944–1945
Streszczenie w języku polskim
Według stanu na dzień 31 grudnia 1945 r. województwo rzeszowskie stanowiło okręg Izby Skarbowej w Rzeszowie, w którym funkcjonowało 17 urzędów skarbowych, trzy urzędy skarbowe akcyz i monopolów państwowych, 16 rejonów kontroli skarbowej, Okręgowy Inspektorat Ochrony Skarbowej w Rzeszowie z trzema Brygadami Ochrony Skarbowej (w Rzeszowie, Przemyślu i Sanoku). W Przemyślu funkcjonował zaś Urząd Celny podległy Delegatowi Ministerstwa Skarbu dla spraw Celnych. Ów stan organizacyjny był rezultatem wysiłków i starań zapoczątkowanych pod koniec sierpnia 1944 r., kiedy nieformalnie utworzono województwo rzeszowskie, obejmujące tereny należące przed wojną do województwa lwowskiego i krakowskiego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Albert A. [W. Roszkowski], Najnowsza historia Polski 1914–1993, Kielce 1994.
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Ministerstwo Skarbu 1944–1950.
Archiwum Państwowe w Rzeszowie: Izba Skarbowa w Rzeszowie 1944–1950, Wojewódzka Rada Narodowa w Rzeszowie 1944–1950, Urząd Wojewódzki w Rzeszowie 1944–1950.
Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009.
Bolkowiak I., Aparat skarbowy w Polsce w latach 1918–1982, Warszawa 1998.
Czyżowicz W., Woźniczko M., Cło i celnicy w historii, Warszawa 2012.
Ćwik W., Nad Sanem, Tanwią i Wisłoką 1918–1939. Podziały administracyjne i projekty ich zmian, „Rzeszowskie Zeszyty Naukowe. Prawo – Ekonomia. UMCS Filia w Rzeszowie” 1991, t. 9.
Ćwik W., Polska Ludowa i początki III Rzeczypospolitej (1944–1999), [w:] W. Ćwik (red.), W. Mróz, A. Witkowski, Administracja w systemie ustrojowym Polski X–XX w., wyd. 4, Przemyśl 2002.
Ćwik W., Rys historyczny podziałów administracyjno-terytorialnych regionu południowo-wschodniego Polski, „Prace Humanistyczne. Towarzystwo Naukowe w Rzeszowie. Komisja Nauk Prawnych, Historycznych i Ekonomicznych” 1983, z. 21.
Dekret PKWN z dnia 1 grudnia 1944 r. o podziale niektórych resortów utworzonych ustawą z dnia 21 lipca 1944 r. (Dz.U. z 1944 r., nr 14, poz. 7).
Dekret z dnia 30 marca 1945 r. o pomiarach kraju i organizacji miernictwa (Dz.U. z 1945 r., nr 11, poz. 58).
Dekret z dnia 11 kwietnia 1945 r. o ustroju władz administracji skarbowej oraz skarbowych organów wykonawczych (Dz.U. z 1945, nr 12, poz. 64).
Dekret z dnia 13 kwietnia 1945 r. o nadzwyczajnym podatku od wzbogacenia wojennego (Dz.U. z 1945 r., nr 13, poz. 72).
Dekret z dnia 13 kwietnia 1945 r. o reformie samorządowego systemu podatkowego (Dz.U. z 1945 r., nr 13, poz. 73).
Dekret z dnia 7 lipca 1945 r. o utworzeniu województwa rzeszowskiego (Dz.U. z 1945 r., nr 27, poz. 168).
Dekret z dnia 18 sierpnia 1945 r. o podatku od wynagrodzeń (Dz.U. z 1945 r., nr 45, poz. 38).
Dekret z dnia 20 marca 1946 r. o podatkach komunalnych (Dz.U. z 1946 r., nr 19, poz. 128).
Dekret z dnia 27 czerwca 1946 r. o zmianie dekretu z dnia 11 kwietnia 1945 r. o ustroju władz administracji skarbowej oraz skarbowych organów wykonawczych (Dz.U. z 1946 r., nr 34, poz. 209).
Dubicki T., Działalność radzieckich komendantur wojennych na ziemiach polskich w latach 1944–1945, „Acta Universitatis Lodziensis. Politologia” 1982, nr 7.
Kallas M., Lityński A., Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa 2000.
Komunikat Ministerstwa Skarbu zawierający spis władz i urzędów skarbowych według stanu na dzień 31 grudnia 1945 r. (Dz.Urz. MS z 1946 r., nr 1, Dział Nieurzędowy).
Mróz W., Terenowy aparat władzy i administracji w świetle ustawodawstwa, doktryny i praktyki (wybrane zagadnienia z zakresu funkcjonowania organów lokalnych w województwie rzeszowskim w latach 1944–1950), [w:] Z historii państwa, prawa, miast i Polonii. Prace ofiarowane Profesorowi Władysławowi Ćwikowi w czterdziestolecie jego pracy twórczej, red. J. Ciągwa, T. Opas, Rzeszów 1998.
Mróz W., Z problemów funkcjonowania administracji terenowej w Polsce w latach 1944–1946, [w:] Prawo – administracja – gospodarka w procesie transformacji ustrojowej Rzeczypospolitej Polskiej. Prace dedykowane Wyższej Szkole Administracji i Zarządzania w Przemyślu z okazji Jublileuszu 5-lecia istnienia, red. J. Buczkowski, J. Posłuszny, Przemyśl 2001.
Okólnik Ministerstwa Skarbu z dnia 23 marca 1945 r. w sprawie organizacji wydziałów VI Izb Skarbowych i wypłaty zaopatrzeń (Dz.Urz. MS z 1945 r., nr 15, poz. 99).
Okólnik Ministerstwa Skarbu z dnia 30 kwietnia 1945 r. w sprawie podziału na rejonowe referaty wymiarowo-poborowe (Dz.Urz. MS z 1945 r., nr 16, poz. 106).
Okólnik Ministra Skarbu z dnia 22 grudnia 1948 r. w sprawie zmiany zakresu działania urzędów rewizyjnych (Dz.Urz. MS z 1948 r., nr 101, poz. 475).
Pawlik W., Organizacja aparatu finansowego, [w:] Finanse Polski Ludowej w trzydziestoleciu (1944–1973), Warszawa 1975.
Pawłowicz J., Krajowa Rada Narodowa w okresie okupacji, [w:] Krajowa Rada Narodowa, red. A. Burda, Wrocław 1976.
Petrus J., Jak Rzeszów został siedzibą województwa, Rzeszów 1989.
Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 27 kwietnia 1921 r. (Dz.U. z 1921 r., nr 41, poz. 254).
Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 15 kwietnia 1930 r. (Dz.U. z 1930 r., nr 37, poz. 327.
Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 9 października 1934 r. przepisy wykonawcze do prawa celnego (Dz.U. z 1934 r., nr 90, poz. 820).
Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 14 listopada 1934 r. min (Dz.U. z 1934 r., nr 104, poz. 931).
Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 12 lipca 1935 r., wydane w porozumieniu z ministrami: rolnictwa i reform rolnych oraz spraw wewnętrznych, w sprawie wykonania ustawy o klasyfikacji gruntów dla podatku gruntowego (Dz.U. z 1935 r., nr 52, poz. 340).
Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 25 marca 1937 r. o wykonaniu ordynacji podatkowej (Dz.U. z 1937 r., nr 35, poz. 270).
Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 23 lutego 1939 r. o organizacji i zakresie działania izb skarbowych oraz podległych im urzędów i organów wykonawczych (Dz.U. z 1939 r., nr 18, poz. 118).
Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 20 kwietnia 1945 r. o rozszerzeniu granic uprawnień urzędów skarbowych do rozstrzygania odwołań (Dz.U. z 1945 r., nr 16, poz. 90).
Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 17 października 1945 r. o upoważnieniu urzędów celnych do orzekania w sprawach karnych skarbowych oraz o ustaleniu okręgów miejscowej właściwości tych urzędów (Dz.U. z 1945 r., nr 45, poz. 258).
Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 16 kwietnia 1946 r. o upoważnieniu urzędów celnych do orzekania w sprawach karnych skarbowych oraz o ustaleniu okręgów miejscowej właściwości tych urzędów (Dz.U. z 1946 r., nr 17, poz. 117).
Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 5 sierpnia 1947 r. o organizacji i zakresie działania Ochrony Skarbowej (Dz.U. z 1947 r., nr 56, poz. 307).
Rozporządzenie PKWN z dnia 27 grudnia 1944 r. o ustaleniu grup uposażenia dla tabeli stanowisk we władzach, w urzędach, zakładach i instytucjach państwowych (Dz.U. z 1944 r., nr 16, poz. 90).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. o prawie celnym (Dz.U. z 1933 r., nr 84, poz. 610).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 listopada 1934 r. o organizacji i zakresie działania okręgowych władz celnych II instancji (Dz.U. z 1934 r., nr 104, poz. 926).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 1939 r. (Dz.U. z 1939 r., nr 41, poz. 272).
Stachnik K., Organizacja aparatu finansowego, [w:] Finanse Polski Ludowej w latach 1944–1960, Warszawa 1964.
Surowiec J., Spór o koncepcję ustroju państwowego Polski w okresie Krajowej Rady Narodowej (1944–1946), „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1982, nr 532.
Trzciński J., Instytucje ustrojowe okresu przejściowego 1944–1947, [w:] Konstytucje Polski, red. M. Kallas, t. 2, Warszawa 1990.
Uchwała Rady Ministrów z dnia 15 listopada 1938 r., Mon. Pol. 1938, nr 260, poz. 628.
Ustawa z dnia 31 lipca 1919 r. o organizacji władz i urzędów skarbowych (Dz.U. z 1935 r., nr 80, poz. 499).
Ustawa z dnia 15 lipca 1925 r. o państwowym podatku przemysłowym (Dz.U. z 1936 r., nr 46, poz. 339).
Ustawa z dnia 15 marca 1934 r. zawierająca ordynację podatkową (Dz.U. z 1936 r., nr 14, poz. 134).
Ustawa z dnia 26 marca 1935 r. o klasyfikacji gruntów dla podatku gruntowego (Dz.U. z 1935 r., nr 27, poz. 203).
Ustawa z dnia 4 maja 1938 r. o podatku obrotowym (Dz.U. z 1938 r., nr 34, poz. 292).
Ustawa z dnia 21 lipca 1944 r. o utworzeniu PKWN (Dz.U. z 1944 r., nr 1, poz. 1).
Ustawa z dnia 31 grudnia 1944 r. o powołaniu Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1944 r., nr 19, poz. 99).
Witkowski A., Ochrona skarbowa w Polsce, Warszawa 1998.
Witkowski A., Działalność ubezpieczeniowa izb skarbowych w Polsce międzywojennej i w latach 1944–1950, „Rzeszowskie Zeszyty Naukowe Prawo – Ekonomia (Seria Prawnicza)” 2001, t. 30.
Witkowski A., Podatki państwowe w Polsce w latach 1944–1950, Przemyśl 2005.
Witkowski W., Historia administracji w Polsce 1764–1999, Warszawa 2007.
Zarządzenie Ministra Skarbu z dnia 26 sierpnia 1936 r. o organach i zakresie działania Inspektoratu Dewizowego Ministerstwa Skarbu.
Zarządzenie Ministra Skarbu z dnia 24 marca 1939 r. o ustaleniu wewnętrznego podziału izb skarbowych i podległych im urzędów na jednostki organizacyjne oraz o zakresie działania tych jednostek, Mon. Pol. 1939, nr 78, poz. 178.
Zawadzki A.W., Początki działalności Ministerstwa Skarbu (1945–1946), „Finanse” 1979, nr 78.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.3.955
Data publikacji: 2017-01-30 09:59:41
Data złożenia artykułu: 2016-02-09 18:53:23
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Andrzej Witkowski
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.