Prawne i społeczne przeszkody w uzyskaniu równych praw przez kobiety. Droga do równouprawnienia według Pauliny Kuczalskiej-Reinschmit

Agata Grudzińska

Streszczenie w języku polskim


W artykule pokazano drogę do równouprawnienia nakreśloną przez Paulinę Kuczalską-Reinschmit, która byłą jedną z najbardziej znanych feministek tamtego okresu (była redaktor naczelną czasopisma „Ster” i jedną z założycielek Związku Równouprawnienia Kobiet Polskich). Prawa wyborcze stanowiły dla niej tylko środek do osiągnięcia celu przez kobiety, czyli równouprawnienia. W tekście analizie poddano przepisy Kodeksu Napoleona, które odbierały kobietom prawo do samostanowienia, niezależności i autonomii. Przełom XIX i XX wieku to także edukacyjna przepaść pomiędzy możliwościami dostępu do wykształcenia na takim samym poziomie, co mężczyźni. Kolejny problem, który poruszony został w artykule, to przyzwyczajenia i obyczaje. Zdaniem Kuczalskiej najważniejsza na drodze do równych praw była ich zmiana, ponieważ dawały one przewagę mężczyznom we wszystkich dziedzinach życia. Jedynie aktywna działalność kobiet mogła zmienić ten stan, dlatego do tego na łamach m.in. warszawskiego „Steru” namawiała jego założycielka.


Słowa kluczowe


równouprawnienie kobiet; dyskryminacja; prawa kobiet; prawa wyborcze

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


LITERATURE

Ankiety Związku Równouprawnienia Kobiet, “Ster” 1907, no. 7.

Chyra-Rolicz Z., Pionierki w nowych zawodach na początku XX wieku, [in:] Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Zbiór studiów, eds. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1992.

Fastyn A., Problem powstania i charakteru prawa małżeńskiego z 1836 roku, “Czasopismo Prawno-Historyczne” 2012, vol. 2.

Gawin A., Spór o równouprawnienie kobiet (1864–1919), Warszawa 2015.

Górnicka-Boratyńska A., „Chcemy całego życia”. Antologia polskich tekstów feministycznych z lat 1870–1939, Warszawa 1999.

Górnicka-Boratyńska A., Stańmy się sobą. Cztery projekty emancypacji (1863–1939), Warszawa 2015.

Herbst M., Kaliszewska A., Zabory a edukacja. Początki szkolnictwa na terytorium Polski w kontekście współczesnego zróżnicowania osiągnięć szkolnych, “Studia Regionalne i Lokalne” 2017, no. 2.

Hulewicz J., Kuczalska-Reinschmit Paulina (1859–1921), [in:] Polski słownik biograficzny, vol. 16, part 1, Wrocław 1971.

Kodeks Napoleona z przypisami. Ksiąg trzy, Warszawa 1810.

Kolbuszewska J., Polki na uniwersytetach – trudne początki, “Sensus Historiae” 2017, no. 1.

Korzeniewska A., Słyszewska J., Prawo małżeńskie w Kodeksie Napoleona, “Studia Prawnoustrojowe” 2004, no. 3.

Kuczalska-Reinschmit P., 1907 r., “Ster” 1907, no. 1.

Kuczalska-Reinschmit P., Co robić po skończeniu pensji? Słowo wstępne, “Ster” 1913, no. 12–13.

Kuczalska-Reinschmit P., E pur si muove, “Przegląd Tygodniowy” 1893, no. 38.

Kuczalska-Reinschmit P., Młodzież żeńska i sprawa kobieca, Warszawa 1900.

Kuczalska-Reinschmit P., Prawa wyborcze kobiet, “Ster” 1907, no. 1.

Kuczalska-Reinschmit P., Współzależne dążenia, “Czystość” 1907, no. 2.

Kuczalska-Reinschmit P., Wyborcze prawa kobiet, Warszawa 1907.

Kuczalska-Reinschmit P., Zadania ruchu kobiecego w Poznańskim, “Ster” 1908, no. 3.

Kuczalska-Reinschmit P., Żona czy służebnica rodziny?, “Ster” 1913, no. 3.

Kursy naukowe i fachowe dostępne dla kobiet, “Ster” 1908, no. 7–8.

Lange J., O prawach kobiety jako żony i matki (według przepisów obowiązujących w Królestwie Polskim), Warszawa 1907.

Lisiecka J., Ewolucja czynnego i biernego prawa wyborczego kobiet, Łódź 2022.

Materniak-Pawłowska M., Status prawny kobiet w wielkich kodyfikacjach cywilnych XIX wieku, “Studia Prawa Publicznego” 2023, no. 1, DOI: https://doi.org/10.14746/spp.2023.1.41.3.

Miłoszewska-Kiełbiewska A., Obraz kobiety XX i XXI wieku w wybranych polskich czasopismach i poradnikach dobrego wychowania, Warszawa 2015 (Doctoral Dissertation).

Pachucka R., Pamiętniki z lat 1886–1914, Wrocław 1958.

[R.B.], Z życia zrzeszonego, “Ster” 1907, no. 2.

[S.], Mężczyźni i kobiety w Austrii wobec ustaw (odezwa), “Ster” 1909, no. 4.

Schiller-Walicka J., Cesarski Uniwersytet Warszawski: między edukacją a polityką 1869–1917, [in:] Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816–2016, ed. T. Kizwalter, Warszawa 2016.

Urbanik-Kopeć A., O małżeństwie nieromantycznym, Wołowiec 2022.

Walasek S., Szkolnictwo średnie ogólnokształcące na ziemiach polskich w latach 1914–1923, Wrocław 1996.

Walewska C., W walce o równe prawa. Nasze bojownice, Warszawa 1930.

Wójtewicz A., Kobiety w przestrzeni dziewiętnastowiecznego społeczeństwa. Rekapitulacja, “Litteraria Copernicana” 2017, vol. 22(2), DOI: https://doi.org/10.12775/LC.2017.040.

Zawiszewska A., „Ster” pod redakcją Pauliny Kuczalskiej-Reinschmit Lwów 1895–1897 (z antologią i bibliografią zawartości), Szczecin 2018, DOI: https://doi.org/10.18276/978-83-7972-785-8.

Żarnowska A., Szwarc A. (eds.), Kobieta i edukacja na ziemiach polskich XIX i XX w., Warszawa 1993.

Żarnowska A., Szwarc A. (eds.), Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich XIX w., Warszawa 1990.

Żarnowska A., Szwarc A. (eds.), Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, Warszawa 2000.

LEGAL ACTS

Act of 17 March 1921 – Constitution of the Republic of Poland (Journals of Laws 1921, no. 44, item 267).

Decree on the election ordinance to the Legislative Sejm (Journals of Laws 1918, no. 18, item 46).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2024.33.3.61-73
Data publikacji: 2024-09-27 21:28:04
Data złożenia artykułu: 2023-12-31 19:21:02


Statystyki


Widoczność abstraktów - 176
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Agata Grudzińska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.