Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Transgraniczne aspekty prawnokarnej ochrony pamięci narodowej na przykładach Niemiec, Polski i Izraela
Streszczenie w języku polskim
Autorzy rozważają aspekty prawne (szczególnie z zakresu prawa karnego) ustaw odnoszących się do pamięci (zbiorowej, narodowej) w wybranych krajach, mających związek ze zbiorową pamięcią Polaków. W szczególności przedmiotem analizy są kwestie: skuteczności ingerencji w pamięć zbiorową środkami prawnymi; praktyka sądowa w zakresie spraw cywilnych i karnych dotyczących pamięci Holokaustu w Polsce; relacji między ochroną interesu Państwa (np. Polski), Narodu lub pamięci poszczególnych osób a gwarantowaną w prawie międzynarodowym i konstytucyjnym wolnością badań naukowych oraz odpowiedzialności karnej za przestępstwo popełnione za granicą (wymaganie podwójnej przestępności czynu). Przedmiotem szczegółowej analizy jest to, jak w praktyce wygląda zastosowanie prawa dotyczącego pamięci narodowej w polskim porządku prawnym. Zbadanie postępowań dotyczących pamięci wskazuje, że zastosowanie tych przepisów stanowi ograniczenie gwarantowanej konstytucyjnie wolności badań naukowych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
LITERATURE
Bachmann K., Garuka C. (eds.), Criminalizing History: Legal Restrictions on Statements and Interpretations of the Past in Germany, Bern 2020, DOI: https://doi.org/10.3726/b16604.
Bachmann K., Lyubashenko I., Garuka C., Baranowska G., Pavlaković V., The Puzzle of Punitive Memory Laws: New Insights into the Origins and Scope of Punitive Memory Laws, “East European Politics and Societies” 2020, vol. 35(4), DOI: https://doi.org/10.1177/0888325420941093.
Baranowska G., Memory Laws in Turkey: Protecting the Memory of Mustafa Kemal Atatürk, [in:] Criminalizing History: Legal Restrictions on Statements and Interpretations of the Past in Germany, eds. K. Bachmann, C. Garuka, Bern 2020.
Belavusau U., Gliszczyńska-Grabias A., Memory Laws: Mapping a New Subject in Comparative Law and Transitional Justice, [in:] Law and Memory: Towards Legal Governance of History, eds. U. Belavusau, A. Gliszczyńska-Grabias, Cambridge 2017, DOI: https://doi.org/10.1017/9781316986172.
Bucholc M., Commemorative Lawmaking: Memory Frames of the Democratic Backsliding in Poland After 2015, “Hague Journal on the Rule of Law” 2019, vol. 11, DOI: https://doi.org/10.1007/s40803-018-0080-7.
Cherry R., Orla-Bukowska A. (eds.), Rethinking Poles and Jews: Troubled Past, Brighter Future, Lanham 2007.
Dekel M., Poland’s Current Memory Politics Rewriting History, “Boston Review” 2021 (1 June).
Grabowski J., Engelking B., Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski, Warszawa 2018.
Gross J.T., Neighbors: The Destruction of the Jewish Community in Jedwabne, Poland, New Jersey 2001, DOI: https://doi.org/10.1515/9781400843251.
Koposov N., Memory Laws, Memory Wars: The Politics of the Past in Europe and Russia. New Studies in European History, Cambridge 2017, DOI: https://doi.org/10.1017/9781108304047.
Langenbacher E., Twenty-first Century Memory Regimes in Germany and Poland: An Analysis of Elite Discourses and Public Opinion, “German Politics & Society” 2008, vol. 26(4), DOI: https://doi.org/10.3167/gps.2008.260404.
Lawrence D., The Memory of Judgment: The Law, the Holocaust, and Denial, “History and Memory” 1995, vol. 7(2).
Lemkin R., Genocide, [in:] Axis Rule in Occupied Europe: Laws of Occupation, Washington 1944.
Lobba P., Holocaust Denial before the European Court of Human Rights: Evolution of an Exceptional Regime, “European Journal of International Law” 2015, vol. 26(1), DOI: https://doi.org/10.1093/ejil/chv003.
Lobba P., Punishing Denialism beyond Holocaust Denial: EU Framework Decision 2008/913/JHA and Other Expansive Trends, “New Journal of European Criminal Law” 2014, vol. 5(1), DOI: https://doi.org/10.1177/203228441400500104.
Parisi P., The Obligation to Criminalize Historical Denialism in a Multilevel Human Rights System, [in:] Responsibility for Negation of International Crimes, ed. P. Grzebyk, Warsaw 2020.
Paulsson G.S., Utajone miasto. Żydzi po aryjskiej stronie Warszawy (1940–1945), Warszawa 2007.
Pettai E.-C., Protecting Memory or Criminalizing Dissent? Memory Laws in Lithuania and Latvia, [in:] Memory Laws: Criminalizing Historical Narratives, eds. E. Barkan, A. Lang, London 2020.
Polonsky A., Michlic J.B. (eds.), The Neighbors Respond: The Controversy Over the Jedwabne Massacre in Poland, Oxford 2009.
Soroka G., Krawatzek G.F., Nationalism, Democracy, and Memory Laws, “Journal of Democracy” 2019, vol. 30(2), DOI: https://doi.org/10.1353/jod.2019.0032.
Stein E., History against Free Speech: The New German Law against the “Auschwitz” – and Other – “Lies”, “Michigan Law Review” 1986, vol. 85(2), DOI: https://doi.org/10.2307/1288738.
Wüstenberg J., Sierp A., Introduction: Agency and Practice in the Making of Transnational Memory Spaces, [in:] Agency in Transnational Memory Politics, eds. J. Wüstenberg, A. Sierp, New York 2020, DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv21hrgfv.
ONLINE SOURCES
Heinze E., Should Governments Butt Out of History?, 12.3.2019, https://freespeechdebate.com/discuss/should-governments-butt-out-of-history (access: 3.8.2023).
LEGAL ACTS
Act of 7 April 1938 on the protection of the name of Józef Piłsudski, First Marshal of Poland (Journal of Laws 1938, no. 25, item 219).
Act of 23 April 1964 – Civil Code (consolidated text, Journal of Laws 2020, item 1740, as amended).
Act of 26 January 2018 amending the Act on the Institute of National Remembrance – Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation, the Act on graves and cemeteries, the Act on museums, and the Act on the responsibility of collective entities for acts prohibited under penalty (Journal of Laws 2018, item 369).
Act of 27 June 2018 amending the Act on the Institute of National Remembrance – Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation and the Act on the responsibility of collective entities for criminal offences (Journal of Laws 2018, item 1277).
Act of 18 November 2020 on electronic delivery (consolidated text, Journal of Laws 2020, item 2320).
Council Framework Decision 2008/913/JHA of 28 November 2008 on combating certain forms and expressions of racism and xenophobia by means of criminal law (OJ L 328/55, 6.12.2008).
Decree of 13 June 1946 on especially dangerous crimes during the period of national reconstruction (Journal of Laws 1946, no. 30, item 192).
CASE LAW
Decision of the ECtHR (Fourth Section) of 7 July 2003, Garaudy v. France, application no. 658311/01.
Decision of the ECtHR (Fifth Section) of 13 May 2018, Hans Burkhard Nix v. Germany, application no. 35285/16.
Judgment of the Constitutional Tribunal of 19 September 2008, K 5/07, Journal of Laws 2008, no. 173, item 1080.
Judgment of the Constitutional Tribunal of 19 July 2011, K 11/10, Journal of Laws 2011, no. 160, item 964.
Judgment of the Constitutional Tribunal of 17 January 2019, K 1/18, Journal of Laws 2019, item 131.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2023.32.3.75-88
Data publikacji: 2023-09-29 15:54:18
Data złożenia artykułu: 2023-04-04 08:54:34
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Dariusz Jagiełło, Teresa Gardocka, Klaus Bachmann
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.