Kształcenie specjalistyczne na przykładzie Studium Rolniczego przy Uniwersytecie Jagiellońskim (1890–1923). Zagadnienia prawne
Streszczenie w języku polskim
Przedmiotem artykułu jest kształcenie specjalistów w zakresie rolnictwa na przykładzie Studium Rolniczego działającego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Celem jest przedstawienie organizacji i działalności Studium w relacji do zasad prawnych, które je regulowały. Tekst został podzielony na dwie części. Pierwsza dotyczy okresu od organizacji Studium (tj. od końca XIX w.) do zakończenia I wojny światowej, kiedy to krakowska uczelnia pozostawała pod protektoratem c.k. Ministerstwa Wyznań i Oświaty w Wiedniu. Drugą część poświęcono Studium Rolniczemu funkcjonującemu po odzyskaniu niepodległości. W wyniku badań ustalono, że Studium stanowiło oryginalne i nowatorskie rozwiązania w zakresie szkolnictwa wyższego. Programy nauczania, zarówno austro-węgierskie, jak i rodzime, dawały gwarancję w pełni profesjonalnego wykształcenia. Novum stanowił fakt, że specjaliści otrzymywali wykształcenie także w zakresie prawa, nauk politycznych, ekonomii i zarzadzania, co pozwalało na kreowanie nowoczesnych menedżerów rolnictwa. Wnioski te mają wartość poznawczą dla nauki i zarazem przesądzają o oryginalności badań. Ze względu na obszar badań, jakim jest system szkolnictwa wyższego, mają one zasięg międzynarodowy.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
ARCHIVES
Archives of Jagiellonian University in Krakow, WF II 43, Minutes of the meeting of professors of the Faculty of Philosophy held on 23 October 1880.
Archives of Jagiellonian University in Krakow, WF II 44, Minutes of the Faculty Council 1885/86–1894/95.
Archives of Jagiellonian University in Krakow, WF II 47, Minutes of the Faculty Council 1911/12–1917/18.
Archives of Jagiellonian University in Krakow, WF II 48, Minutes of the Faculty Council 1918/19–1924/25.
Archives of Jagiellonian University in Krakow, SR 5, College of Agriculture, Announcement of the Rector on the Commissioning of the College of Agriculture at the Jagiellonian University in Krakow, n. pag.
Archives of Jagiellonian University in Krakow, SR 5, College of Agriculture, Director’s Report Submitted to the Diet Club and Committee, [no date], n. pag.
Archives of Jagiellonian University in Krakow, SR 5, College of Agriculture, I&R Governorship, L. 185 of 26 November 1910, n. pag.
Archives of Jagiellonian University in Krakow, SR 5, College of Agriculture, I&R Ministry, Research Plan, n. pag.
Archives of Jagiellonian University in Krakow, SR 5, College of Agriculture, Ministry of Religious Denominations and Public Enlightenment, Section of Science and Schools of Higher Education in Warsaw, 3 November 1918, no. 32390, n. pag.
Archives of Jagiellonian University in Krakow, SR 5, College of Agriculture, Regulations of the division of official duties between the Office of Dean of the Faculty of Philosophy and the Director of the College of Agriculture, adopted at the session of the Faculty of Philosophy on 3 March 1893, L. 574.
Archives of Jagiellonian University in Krakow, SR 5, College of Agriculture, Senate of the Jagiellonian University in Krakow to the Director of the College of Agriculture, 9 November 1918, L. 2006, n. pag.
Archives of Jagiellonian University in Krakow, SR 5, College of Agriculture, The Statutes of the College of Agriculture of the Imperial and Royal University in Krakow, n. pag.
LITERATURE
Fierich J., Studium Rolnicze (1890–1923). Wydział Rolniczy Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1934.
Godlewski E., O naukowych potrzebach polskiego rolnictwa. Odczyt wypowiedziany dnia 4 kwietnia na Walnym Zgromadzeniu Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego, Kraków 1906.
Grot Z., Mycielski Franciszek (1832–1901), [in:] Polski słownik biograficzny, vol. 22, Wrocław 1977.
Klecki W., Sprawa wyższego wykształcenia rolniczego w świetle poglądów naszych rolników: na podstawie materiału zebranego za pomocą ankiety przeprowadzonej przez Wydział Towarzystwa dla Popierania Polskiej Nauki Rolnictwa, Kraków 1905.
Klecki W., Studium Rolnicze UJ w Krakowie, “Czas” 1912, no. 107.
Krzeptowska-Moszkowicz I., Emil Godlewski senior (1847–1930). Pionier polskiej fizjologii roślin, “Prace Komisji Historii Nauki PAU” 2010, vol. 10.
Krzeptowska-Moszkowicz I., Ogród botaniczno-rolniczy Edwarda Janczewskiego przy Studium Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie jako kolekcja roślin użytkowych, “Architektura. Czasopismo Techniczne” 2012, vol. 109(30).
Kształcenie praktyczne młodzieży rolniczej, Kraków 1913.
Kumaniecki K., Zarys prawa administracyjnego na ziemiach polski. Administracja szkolna, Kraków 1920.
Kumaniecki K., Zbiór najważniejszych przepisów uniwersyteckich, Kraków 1913.
Piwocki J. (ed.), Zbiór ustaw i rozporządzeń administracyjnych, vol. 6, Lwów 1913.
Pyter M., Swoboda nauczania prawa na uniwersytetach galicyjskich na przełomie XIX i XX w., [in:] Studia prawnicze a rzeczywistość zawodowa, ed. M. Pyter, Lublin 2009.
Pyter M., Teacher Training College of the Jagiellonian University as an Example of Special-Purpose Training Institution within the Tertiary Education System of the Second Republic of Poland, “Studia Iuridica Lublinensia” 2021, vol. 30(4), DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2021.30.4.473-489.
Rogoyski K., O wykształceniu praktycznym rolników, Warszawa 1912.
Stinia M., Uniwersytet Jagielloński w latach 1871–1914. Modernizacja procesu nauczania, Kraków 2014.
Wesołowska M., Uczelnie galicyjskie doby autonomii, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” 2016, vol. 12(960), DOI: https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0960.1207.
Witkowski W., Historia administracji w Polsce 1764–1989, Warszawa 2012.
Zbiór ustaw uniwersyteckich, które uczniowie c.k. uniwersytetów z mocy § 17 rozporządzenia Ministerstwa Wyznań i Oświecenia z 1 października 1850 roku L. 8214 D.P.P. otrzymują przy immatrykulacji z dodaniem niektórych innych ustaw i przepisów dla młodzieży uniwersyteckiej potrzebnych, Lwów 1900.
ONLINE SOURCES
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Wydział Rolniczo-Ekonomiczny. Historia, https://wre.urk.edu.pl/index/site/4755 (access: 10.7.2023).
LEGAL ACTS
Act of 13 July 1920 on higher education establishments (Journal of Laws 1920, no. 72, item 494).
Provisional Statutes of the College of Agriculture at the Imperial and Royal University in Krakow, 1890 (published by the Ministry of Religious Affairs and Education).
Regulation of the Minister of Religious Affairs and Education of 12 May 1912 (Journal of Laws of 23 May 1912, no. 99).
Regulation of the Minister of Religious Denominations and Public Enlightenment of 18 August 1923 establishing the Faculty of Agriculture at the Jagiellonian University in Krakow (Journal of Laws of the Ministry of Religious Denominations and Public Enlightenment 1923, no. 18, item 158.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2023.32.3.147-162
Data publikacji: 2023-09-29 15:54:22
Data złożenia artykułu: 2022-10-03 17:06:23
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Magdalena Pyter
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.