Metody szacowania gruntów w postępowaniu scaleniowym a realizacja celu scalenia określonego w ustawie o scalaniu i wymianie gruntów z 1982 r. w Polsce

Streszczenie w języku polskim

Prawidłowa struktura przestrzenna gospodarstw rolnych jest jednym z podstawowych warunków efektywności produkcyjnej rolnictwa i umożliwia stosowanie zaawansowanych technologii rolniczych. W Polsce scalanie gruntów reguluje ustawa o scalaniu i wymianie gruntów z 1982 r., która ma na celu poprawę struktury przestrzennej gruntów rolnych. Wycena gruntów stanowi tu kluczowy element, ponieważ określa rekompensatę oferowaną zainteresowanym stronom, których grunty zostaną zmniejszone w wyniku konsolidacji gruntów. Jednak w Polsce stosuje się różne metody wyceny gruntów. W artykule zbadano istotne dokumenty uzyskane od wszystkich starostw powiatowych uczestniczących w konsolidacjach w latach 2017–2020, takie jak protokoły posiedzeń uczestników scalania gruntów oraz ich uchwały w sprawie przyjęcia zasad wyceny gruntów. Z analizy wynika, że dotychczasowe metody wyceny gruntów w procesie konsolidacji nie zapewniają osiągnięcia głównego celu scalania gruntów, jakim jest zapewnienie lepszych warunków do uprawy roli poprzez poprawę struktury przestrzennej użytków rolnych. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że stosowane metody wyceny gruntów wyceniają grunty poniżej bieżących cen rynkowych. Na podstawie tego ustalenia zaproponowano zmiany prawne dotyczące wyceny gruntów, które są bardziej dostosowane do potrzeb procesu scalania gruntów. Do pożądanych modyfikacji należy m.in. odrzucenie decydującej roli organów publicznych na rzecz profesjonalnych wycen dokonywanych przez zarejestrowanych rzeczoznawców majątkowych. W tym zakresie proponuje się dwa warianty nowelizacji art. 11 ustawy o konsolidacji i wymianie gruntów.