Zakres prawnej ochrony dokumentów oraz system bezpieczeństwa dokumentów publicznych w polskich regulacjach prawnych
Streszczenie w języku polskim
Proceder fałszowania i posługiwania się sfałszowanymi dokumentami stanowi istotne zagrożenie dla wielu obszarów funkcjonowania państwa. Skutki tego typu czynów najbardziej zauważalne są w sferze prawnej, finansowej i społecznej. Wiarygodne dokumenty dają gwarancję pewności obrotu prawnego, determinują przebieg obrotu gospodarczego oraz stanowią istotny czynnik stabilizujący bezpieczeństwo finansowe państwa. Narastające w ostatnich latach zagrożenie fałszerstwami dokumentów publicznych spowodowało konieczność wypracowania skutecznych metod przeciwdziałania temu zjawisku. Głównym celem artykułu jest analiza regulacji prawnych służących wzmacnianiu ochrony prawnokarnej dokumentów, a także rozwiązań systemowych w zakresie bezpieczeństwa dokumentów publicznych, przyjętych na przestrzeni ostatnich kilku lat. Szczególną uwagę zwrócono na przepisy ustawy z dnia 10 lutego 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw oraz na ustawę z dnia 22 listopada 2018 r. o dokumentach publicznych. Analizę przyjętych regulacji prawnych starano się przedstawić na tle zagrożeń, jakie generują wskazane w artykule typy przestępstw w stosunku do państwa i jego obywateli.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
LITERATURE
Bajda K., Criminological and Forensic Aspects of Selected Areas of Organized Crime in Poland, “Studia Iuridica Lublinensia” 2021, vol. 30(4), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.4.33-47.
Błachnio A., Przestępstwo poświadczenia nieprawdy w fakturze na gruncie art. 271a k.k., “Przegląd Sądowy” 2018, no. 5.
Błachut J., Dokument jako przedmiot ochrony prawnokarnej, Warszawa 2011.
Choromańska A., Porwisz M., Z zagadnień roli opinii biegłego w sprawach przeciwko wiarygodności dokumentów, [in:] Bezpieczeństwo dokumentów publicznych, ed. M. Fałdowski, Szczytno 2018.
Dokukin K., Faktura w świetle odpowiedzialności karnej i karno-skarbowej, LEX/el. 2019.
Fałdowski M., Wstęp, [in:] Bezpieczeństwo dokumentów publicznych, ed. M. Fałdowski, Szczytno 2018.
Feret E., Legal Security and Financial Security of Local Communities. Selected Issues, “Studia Iuridica Lublinensia” 2020, vol. 29(1), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.1.85-98.
Gałązka M., [in:] Kodeks karny. Komentarz, eds. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2017.
Goc M., Dlaczego jest potrzebna ustawa o dokumentach publicznych, [in:] Doprawdy, litość to zbrodnia. Księga Jubileuszowa z okazji 70. urodzin Profesora Bogusława Sygita, eds. B. Hołyst, J. Duzy, P. Grzegorczyk, Z. Wardak, D. Wąsik, Łódź 2018.
Goc M., O projekcie ustawy o dokumentach publicznych uwag kilka, “Człowiek i Dokumenty” 2017, no. 44.
Goc M., Przestępczość przeciwko dokumentom wciąż groźna, “Człowiek i Dokumenty” 2016, no. 43.
Goc M., Ustawa o dokumentach publicznych potrzebna od zaraz, “Człowiek i Dokumenty” 2016, no. 41.
Goc M., Semków D., Public Documents Act and Its Role in Preventing Document Forgery, “Studia Iuridica Lublinensia” 2020, vol. 29(4), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.4.85-99.
Jankowska-Prochot I., Analiza prawna przepisów dotyczących przestępstw przeciwko wiarygodności faktur oraz skutki znowelizowanych regulacji karnoprawnych w tym zakresie, “Przegląd Prawa Publicznego” 2018, no. 4.
Kegel Z., Satko J., Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi. Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych 1918–2000, Kraków 2002.
Kołecki H., Technicznokryminalistyczne badania autentyczności dokumentów publicznych. Materiały z 8. Konferencji Poznań, 29–30 września 2011, Poznań 2012.
Kołecki H., Technicznokryminalistyczne badania autentyczności dokumentów publicznych nieniszczącymi wielospektralnymi technikami optycznymi za pomocą wideospektrokomparatora VSC-1, Poznań 2002.
Kopczyński G., Kryminalistyczne aspekty przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów w kodeksie karnym z 1997 roku, “Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2000, no. 4.
Kukuła Z., Wpływ przestępstwa na akty administracyjne, “Samorząd Terytorialny” 2013, no. 1–2.
Lach A., [in:] Kodeks karny. Komentarz, ed. V. Konarska-Wrzosek, LEX/el. 2018.
Marciniak J., Marciniak M., Plagiat prac naukowych – wybrane zagadnienia, “Radca Prawny” 2012, no. 1.
Mocarska D., Dokument jako pojęcie prawnokarne. Stanowisko judykatury, [in:] Bezpieczeństwo dokumentów publicznych, ed. M. Fałdowski, Szczytno 2018.
Mozgawa M., [in:] M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, M. Kulik, M. Mozgawa, Kodeks karny. Komentarz, LEX/el. 2015.
Mozgawa M., [in:] M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, M. Kulik, M. Mozgawa, Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2020.
Oczkowski T., [in:] Kodeks karny. Komentarz, ed. V. Konarska-Wrzosek, LEX/el. 2018.
Pieszko G., Społeczno-prawne aspekty penalizacji fałszowania dokumentów, “Studia Prawnoustrojowe” 2015, no. 29.
Pikulski S., Podstawowe zagadnienia taktyki kryminalistycznej, Białystok 1997.
Pikulski S., Wybrane zagadnienia z problematyki badań dokumentów w świetle praktyki laboratoriów kryminalistycznych Policji, [in:] Nauka wobec przestępczości. Księga ku czci Profesora Tadeusza Hanauska, eds. J. Błachut, M. Szewczyk, J. Wójcikiewicz, Kraków 2001.
Piórkowska-Flieger J., Fałsz dokumentu w polskim prawie karnym, Kraków 2004.
Płońska A., Wiarygodność dokumentów w polskim prawie karnym, “Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2014, no. 32.
Przybysz P., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2005.
Semków D., Fałsz materialny dokumentu. Aspekty prawne i kryminalistyczne, “Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 2019, no. 46.
Sroka T., [in:] Kodeks karny. Część szczególna, vol. 2, part 2: Komentarz do art. 212–277d, eds. W. Wróbel, A. Zoll, LEX/el. 2017.
Śliwowski J., Prawo karne, Warszawa 1979.
Tomaszewski T., Oczywiste fałszerstwo, nieoczywista metoda jego dokonania, “Człowiek i Dokumenty” 2020, no. 57.
Utracka M., Przestępstwa fakturowe: czy są przestępstwami przeciwko wiarygodności dokumentów, “Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2018, no. 3.
Widła T., O zaufaniu do dokumentów. Part I, “Człowiek i Dokumenty” 2009, no. 12.
Widła T., O zaufaniu do dokumentów. Part II, “Człowiek i Dokumenty” 2009, no. 13.
Wójcik J.W., Fałszerstwa dokumentów publicznych, Kraków 2005.
Wójcik J.W., Kryminalistyczne i dowodowe znaczenie śladu transakcyjnego, [in:] Dokumenty we współczesnym prawie, ed. E. Gruza, Warszawa 2009.
Zaborska S., Legal Regulation of the Protection of Biometric Data under the GDPR, “Studia Iuridica Lublinensia” 2019, vol. 28(2), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2019.28.2.97-106.
Zakrzewski R., Ochrona wiarygodności dokumentów w nowym kodeksie karnym, “Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1999, no. 7–8.
Zawłocki R., [in:] Kodeks karny. Część szczególna, vol. 2: Komentarz do artykułów 222–316, eds. A. Wąsek, R. Zawłocki, Warszawa 2010.
ONLINE SOURCES
Rządowy projekt ustawy o dokumentach publicznych, Druk nr 2153, 20.12.2017, www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/druk.xsp?nr=2153 [access: 20.10.2021].
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, Druk nr 888, 21.09.2016, www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/druk.xsp?nr=888 [access: 20.10.2021].
Wszystko, co trzeba wiedzieć o ustawie o dokumentach publicznych, 11.07.2019, www.gov.pl/web/mswia/wszystko-co-trzeba-wiedziec-o-ustawie-o-dokumentach-publicznych [access: 20.10.2021].
LEGAL ACTS
Act of 14 June 1960 – Code of Administrative Procedure (consolidated text, Journal of Laws 2020, item 256).
Act of 23 April 1964 – Civil Code (consolidated text, Journal of Laws 2020, item 1740).
Act of 17 November 1964 – Code of Civil Procedure (consolidated text, Journal of Laws 2020, item 1575, as amended).
Act of 6 June 1997 – Penal Code (consolidated text, Journal of Laws 2020, item 1444, as amended).
Act of 6 September 2001 on access to public information (consolidated text, Journal of Laws 2019, item 1429).
Act of 10 February 2017 amending the Act – Penal Code and certain other acts (consolidated text, Journal of Laws 2017, item 244).
Act of 22 November 2018 on public documents (consolidated text, Journal of Laws 2020, item 725).
International Convention for Combating Counterfeiting of Money, signed in Geneva on 20 April 1929 with the Protocol and the Optional Protocol, signed on the same day in Geneva (Journal of Laws 1934, no. 102, item 919).
Regulation of the Minister of the Internal Affairs and Administration of 2 July 2019 on the minimum security of public documents against forgery (Journal of Laws 2019, item 1281).
CASE LAW
Judgement of the Supreme Court of 3 June 1996, no. II KKN 24/96, LEX no. 26352.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.5.501-521
Data publikacji: 2021-12-17 19:45:35
Data złożenia artykułu: 2021-05-29 21:35:04
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Dorota Semków
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.