Aspekty kryminologiczno-kryminalistyczne wybranych obszarów przestępczości zorganizowanej w Polsce
Streszczenie w języku polskim
W artykule dokonano analizy kryminologiczno-kryminalistycznej wybranych form współczesnej przestępczości zorganizowanej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem terroru kryminalnego, handlu ludźmi, przestępczości samochodowej, prania brudnych pieniędzy i przestępczości transgranicznej. W opracowaniu wskazano na najistotniejsze z perspektywy nauki kryminologii i kryminalistyki metody działania sprawców przestępstw w analizowanych wymiarach. Celem artykułu jest przedstawienie fenomenologii (inaczej symptomatologii) przestępczości zorganizowanej, w tym dynamiki i struktury przestępczości, sposobu popełniania wybranych przestępstw oraz niektórych elementów organizacji świata przestępczego. Autor wskazuje ponadto na etiologię charakteryzowanych przestępczych aktywności. W toku badań wykorzystano m.in. raporty z działalności Centralnego Biura Śledczego Policji. W wyniku przeprowadzonej analizy sformułowano kilka uwag. Po pierwsze, specyfika przedstawionych form przestępczości zorganizowanej w Polsce zmienia się w czasie. Po drugie, w przestrzeni publicznej wciąż są obecne grupy wykazujące działalność stricte kryminalną. Po trzecie, charakterystyczna jest interdyscyplinarność grup przestępczych oraz wkraczanie w nowe obszary działań przestępnych. Opracowanie może stanowić przyczynek do dalszych rozważań w przedmiotowym zakresie, w tym w szczególności do wypracowania skutecznych mechanizmów służących zapobieganiu przestępczości zorganizowanej.
Słowa kluczowe
Bibliografia
LITERATURE
Antonów R., Problem handlu ludźmi w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Kierunki badań, “Studia Erasmiana Wratislaviensia” 2013, no. 7.
Bajda K., Semków D., Przeciwdziałanie zjawisku handlu ludźmi na terenie województwa podkarpackiego, [in:] Zagadnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego w jednostkach samorządu terytorialnego, eds. E. Ura, E. Feret, S. Pieprzny, Rzeszów 2018.
Bryk J., Malinowska I., Sprawca handlu ludźmi w aspekcie międzynarodowej zorganizowanej przestępczości. Cz. 1. Z badań nad zjawiskiem, “Przegląd Policyjny” 2013, no. 1.
Bryk J., Malinowska I., Sprawca handlu ludźmi w aspekcie międzynarodowej zorganizowanej przestępczości. Cz. 2, “Przegląd Policyjny” 2013, no. 2.
Cichomski M., Fraj-Milczarska A., Suchanek P., Bezpieczeństwo prowadzenia działalności gospodarczej a zagrożenie przestępczością zorganizowaną – wyniki badań, [in:] Przestępczość w XXI wieku. Zapobieganie i zwalczanie. Problemy prawno-kryminologiczne, eds. E.W. Pływaczewski, W. Filipkowski, Z. Rau, Warszawa 2015.
Filipkowski W., Fenomenologia powiązanego z przestępczością zorganizowaną procederu prania pieniędzy w Polsce, [in:] Oblicza współczesnej przestępczości zorganizowanej, ed. K. Laskowska, Białystok 2014.
Gądzik Z.B., Przestępstwo prania brudnych pieniędzy jako przejaw działań zorganizowanych grup przestępczych, [in:] Oblicza współczesnej przestępczości zorganizowanej, ed. K. Laskowska, Białystok 2014.
Gołębiewski J., Terror kryminalny w Polsce, [in:] Przestępczość zorganizowana. Fenomen, współczesne zagrożenia, zwalczanie. Ujęcie praktyczne, eds. W. Jasiński, W. Mądrzejowski, K. Wiciak, Szczytno 2013.
Hołyst B., Kryminalistyka, Warszawa 2007.
Hołyst B., Współczesne problemy przestępczości zorganizowanej w Polsce, [in:] Człowiek w obliczu prawa, ed. B. Pastwa-Wojciechowska, Kraków 2008.
Izdebski Z., Dec J., Reakcja prawno-karna na handel ludźmi Polsce, [in:] Człowiek w obliczu prawa, ed. B. Pastwa-Wojciechowska, Kraków 2008.
Jasiński W., Pranie pieniędzy. Zwalczanie i przeciwdziałanie, [in:] Przestępczość zorganizowana. Fenomen, współczesne zagrożenia, zwalczanie. Ujęcie praktyczne, eds. W. Jasiński, W. Mądrzejowski, K. Wiciak, Szczytno 2013.
Kaczmarek J., Przestępstwo wzięcia i przetrzymywania zakładnika. Aspekty prawne i kryminologiczne, LEX/el. 2013.
Kagan K., Crime Scene as a Source of Information in the Process of Profiling the Unknown Perpetrator of Homicide, “Studia Iuridica Lublinensia” 2020, vol. 29(5), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.5.81-102.
Karsznicki K, Analiza polskiego prawa pod kątem efektywności ścigania handlu ludźmi do pracy przymusowej, “Prokuratura i Prawo” 2009, no. 7–8.
Król K., Żebractwo we współczesnej Polsce jako kwestia społeczna, Konin 2008.
Kudła J., Staszak A., Operational Control in the Information Technology System (Postulates de lege ferenda), “Studia Iuridica Lublinensia” 2021, vol. 30(2), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.2.263-284.
Laskowska K., Budowa zorganizowanych grup przestępczych (międzynarodowych, cudzoziemców i rosyjskojęzycznych) w świetle wyników badań akt spraw karnych, [in:] Przestępczość cudzoziemców. Aspekty prawne, kryminologiczne i praktyczne, eds. W. Klaus, K. Laskowska, I. Rzeplińska, Warszawa 2017.
Laskowska K., Funkcjonowanie zorganizowanych grup przestępczych (międzynarodowych, cudzoziemców i rosyjskojęzycznych) w świetle wyników badań akt spraw karnych, [in:] Przestępczość cudzoziemców. Aspekty prawne, kryminologiczne i praktyczne, eds. W. Klaus, K. Laskowska, I. Rzeplińska, Warszawa 2017.
Laskowska K., Granice państwa jako miejsce popełniania przestępstw przez zorganizowane grupy przestępcze z udziałem cudzoziemców, [in:] Przestępczość cudzoziemców. Aspekty prawne, kryminologiczne i praktyczne, eds. W. Klaus, K. Laskowska, I. Rzeplińska, Warszawa 2017.
Łabuz P., Zorganizowana przestępczość porachunkowa, “Jurysta” 2011, no. 1.
Malinowska I., Bryk J., Handel ludźmi i przestępstwa towarzyszące, [in:] Przestępczość zorganizowana. Fenomen, współczesne zagrożenia, zwalczanie. Ujęcie praktyczne, eds. W. Jasiński, W. Mądrzejowski, K. Wiciak, Szczytno 2013.
Mądrzejowski W., Przestępczość zorganizowana. System zwalczania, Warszawa 2008.
Nawrocki K., Daniel W., Czym była przestępczość zorganizowana w PRL, [in:] Brudne wspólnoty. Przestępczość zorganizowana w PRL w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, eds. K. Nawrocki, W. Daniel, Gdańsk–Warszawa 2018.
Ornacka E., Pytlakowski P., Nowy alfabet mafii. Najnowsze losy polskiej przestępczości zorganizowanej, Poznań 2013.
Pływaczewski E.W., Proceder prania pieniędzy i jego implikacje, LEX/el. 2013.
Pływaczewski E.W., Przestępczość zorganizowana z punktu widzenia polityki, teorii i praktyki, [in:] Przestępczość zorganizowana, świadek koronny, terroryzm w ujęciu praktycznym, ed. E.W. Pływaczewski, Kraków 2005.
Pływaczewski W., Handel kobietami z perspektywy problematyki przestępczości zorganizowanej, [in:] Ius est ars boni et aequi. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Stefanowi Lelentalowi, eds. P. Bogdalski, W. Pływaczewski, I. Nowicka, Szczytno 2008.
Potakowski D., Przestępczość samochodowa jako przejaw działalności zorganizowanych struktur przestępczych, [in:] Przestępczość zorganizowana. Fenomen, współczesne zagrożenia, zwalczanie. Ujęcie praktyczne, eds. W. Jasiński, W. Mądrzejowski, K. Wiciak, Szczytno 2013.
Rau Z., Przestępczość zorganizowana w Polsce i jej zwalczanie, Kraków 2002.
Ryszka K., Zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa wynikające z funkcjonowania zorganizowanej przestępczości wykorzystującej mechanizmy podatkowe, “Przegląd Policyjny” 2015, no. 3.
Safjański T., Wpływ integracji europejskiej na zjawisko przestępczości zorganizowanej w Polsce, “Przegląd Policyjny” 2004, no. 4.
Wojewoda E., Tendencje i prognozy w zakresie zagrożenia zorganizowaną przestępczością kryminalną w Polsce, “Przegląd Policyjny” 2015, no. 1.
Wójcik J. W., Główne problemy przestępczości w Polsce z początkiem XXI wieku, “Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki, Zarządzania i Administracji w Warszawie” 2011, no. 3(16).
Ząbek E., Prawne i organizacyjne instrumenty przeciwdziałania nielegalnej gospodarce odpadami, [in:] Przeciwdziałanie międzynarodowej przestępczości przeciwko środowisku naturalnemu z perspektywy organów ścigania, eds. A. Nowak, W. Pływaczewski, M. Porwisz, Szczytno 2017.
ONLINE SOURCES
Handel ludźmi. Nienarodzonymi, https://rodzina.wiara.pl/doc/994103.Handel-ludzmi-Nienarodzonymi [access: 9.10.2019].
Policja. Raport 2018 – Utracone pojazdy, http://www.statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/kradzieze-samochodow [access: 4.05.2019].
REPORTS
Sprawozdanie z działalności Centralnego Biura Śledczego Komendy Głównej Policji za 2010 rok, Warszawa 2011.
Sprawozdanie z działalności Centralnego Biura Śledczego Komendy Głównej Policji za 2011 rok, Warszawa 2012.
Sprawozdanie z działalności Centralnego Biura Śledczego Komendy Głównej Policji za 2012 rok, Warszawa 2013.
Sprawozdanie z działalności Centralnego Biura Śledczego Komendy Głównej Policji za 2013 rok, Warszawa 2014.
Sprawozdanie z działalności Centralnego Biura Śledczego Policji za 2014 rok, Warszawa 2015.
Sprawozdanie z działalności Centralnego Biura Śledczego Policji za 2015 rok, Warszawa 2016.
Sprawozdanie z działalności Centralnego Biura Śledczego Policji za 2016 rok, Warszawa 2017.
Sprawozdanie z działalności Centralnego Biura Śledczego Policji za 2017 rok, Warszawa 2018.
Sprawozdanie z działalności Centralnego Biura Śledczego Policji za 2018 rok, Warszawa 2019.
LEGAL ACTS
Act of 20 May 2010 amending the Act – the Penal Code, the Act on the Police, the Act – Regulations introducing the Penal Code and the Act – the Code of Criminal Procedure (Journal of Laws 2010, no. 98, item 626).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.4.33-47
Data publikacji: 2021-10-13 00:45:20
Data złożenia artykułu: 2021-04-25 20:09:36
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Karol Bajda
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.