Kilka uwag na temat uporczywego nękania na tle wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2020 r. (III KK 266/20, LEX nr 2508786)

Katarzyna Nazar

Streszczenie w języku polskim


Przedmiotem opracowania jest problematyka związana z przestępstwem uporczywego nękania (art. 190a § 1 Kodeksu karnego), a w szczególności z jego stroną podmiotową. Zasadniczą kwestią, do której odniósł się Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku, były motywy działania sprawcy uporczywego nękania. Sąd Najwyższy uznał, że do znamion czynu z § 1 art. 190a Kodeksu karnego nie należy cel działania sprawcy, tj. fakt, że strona podmiotowa tego typu przestępstwa nie ma charakteru kierunkowego. Motywacja sprawcy jest irrelewantna z punktu widzenia znamion tego czynu, jego sprawca może działać w różnym celu. W związku z tym, że nękanie musi być uporczywe oraz musi prowadzić do określonego skutku, sprawca powinien zarówno swoją świadomością, jak i wolą obejmować te elementy stanu faktycznego. Realizacja celu, który sam w sobie nie zasługuje na negatywną ocenę, środkami stanowiącymi uporczywe nękanie innej osoby prowadzące do wzbudzenia w niej poczucia zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub naruszające jej prywatność może wypełniać znamiona przestępstwa z art. 190a Kodeksu karnego. Autorka odniosła się do problemu zamiaru i motywacji sprawcy uporczywego nękania, podzielając pogląd sformułowany przez Sąd Najwyższy w obu tezach wyroku.


Słowa kluczowe


uporczywe nękanie; strona podmiotowa; zamiar, motywacja; sprawca

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Budyn-Kulik M., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa 2019.

Budyn-Kulik M., Kodeks karny. Komentarz do zmian wprowadzonych ustawą z dnia 25 lutego 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, LEX/el. 2011.

Budyn-Kulik M., Nowe znamiona nękania z art. 190a § 1 Kodeksu karnego, „Palestra” 2020, nr 9.

Budyn-Kulik M., Wzajemna relacja nękania z art. 190a § 1 k.k. i mobbingu z art. 943 § 2 k.p., „Annales UMCS sectio G (Ius)” 2020, vol. 67(2).

Chamernik J., Przestępstwo stalkingu w regulacji kodeksu karnego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Administracja i Zarządzanie” 2013, nr 99.

Furman P., Próba analizy konstrukcji ustawowej przestępstwa uporczywego nękania z art. 190a k.k. Zagadnienia wybrane, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2012, z. 3.

Gruszczyńska B., Marczewski M., Ostaszewski P., Siemaszko A., Woźniakowska-Fajst D., Stalking w Polsce. Rozmiary – formy – skutki, [w:] Stosowanie prawa. Księga jubileuszowa z okazji XX-lecia Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, red. A. Siemaszko, Warszawa 2011.

Hypś S., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2019.

Kłączyńska N., [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2014.

Kosonoga J., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2015.

Kozłowska-Miś I., Mozgawa M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 1990 r., V KRN 96/90, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1993, nr 1–2.

Krajewski R., Przestępstwo nękania innej osoby lub podszywania się pod inną osobę, „Przegląd Sądowy” 2012, nr 5.

Królikowski M., Sakowicz A., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 1: Komentarz. Art. 117–221, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.

Kulik M., Stalking w wybranych państwach europejskich systemu kontynentalnego, [w:] Stalking, red. M. Mozgawa, Warszawa 2018.

Marek K., Przestępstwo uporczywego nękania (stalkingu) w świetle nowelizacji Kodeksu karnego z 31 marca 2020 r., „Studia Prawnoustrojowe” 2020, nr 50, DOI: https://doi.org/10.31648/sp.6047.

Michalska-Warias A., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016.

Michalska-Warias A., Nazar-Gutowska K., Prawnokarne aspekty nękania w polskim prawie karnym, „Studia Iuridica Lublinensia” 2010, vol. 14.

Mozgawa M., [w:] Kodeks karny, Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa 2019.

Mozgawa M., [w:] System Prawa Karnego, t. 10: Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, red. J. Warylewski, Warszawa 2016.

Mozgawa M., A few comments on the feature of ‘persistent harassment’ in the light of article 190a Criminal Code, „Ius Novum” 2020, nr 2.

Mozgawa M., Analiza ustawowych znamion przestępstwa uporczywego nękania, [w:] Stalking, red. M. Mozgawa, Warszawa 2018.

Mozgawa M., Budyn-Kulik M., Prawnokarne i kryminologiczne aspekty zjawiska nękania, „Themis Polska Nova” 2012, nr 2(3).

Nazar K., [w:] Przestępstwa przeciwko wolności, red. M. Mozgawa, Lublin 2020.

Nazar K., Glosa do postanowienia SN z dnia 12 grudnia 2013 r., III KK 417/13, „Prawo w Działaniu” 2016, nr 26.

Nazar K., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2017 r., IV KK 413/16, „Prokuratura i Prawo” 2018, nr 2.

Słownik języka polskiego PWN, red. M. Szymczak, t. 2, Warszawa 1984.

Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. 2, Warszawa 2003.

Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. 4, Warszawa 2003.

Wąsek A., Warylewski J., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 1: Komentarz do art. 117–221, red. A. Wąsek, R. Zawłocki, Warszawa 2010.

Woźniak W., Stalking jako zjawisko patologiczne – definicje, zakres, charakterystyka stalkera i radzenie sobie ze stalkingiem, [w:] Wybrane elementy pedagogiki resocjalizacyjnej – ujęcie teoretyczne i praktyczne, red. M. Ilnicka, Lubin 2011.

Woźniakowska-Fajst D., Stalking i inne formy przemocy emocjonalnej. Studium kryminologiczne, Warszawa 2019, DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323536710.

Zoll A., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2: Komentarz do art. 117–211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.

ORZECZNICTWO

Postanowienie SN z dnia 12 grudnia 2013 r., III KK 417/13, KZS 2014, nr 6, poz. 26.

Wyrok SN z dnia 4 czerwca 1990 r., V KRN 96/90, OSP 1992, nr 4, poz. 78.

Wyrok SN z dnia 23 września 1992 r., III KRN 122/92, LEX nr 22076.

Wyrok SN z dnia 5 stycznia 2001 r., V KKN 504/00, OSNKW 2001, nr 7–8, poz. 57.

Wyrok SN z dnia 29 marca 2017 r., IV KK 413/16, LEX nr 2281268.

Wyrok SN z dnia 2 grudnia 2020 r., III KK 266/20, LEX nr 2508786.

Wyrok SO w Szczecinie z dnia 4 marca 2013 r., IV Ka 1795/12, Legalis nr 2187269.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.5.665-679
Data publikacji: 2021-12-17 19:45:50
Data złożenia artykułu: 2021-03-20 14:54:35


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1564
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Katarzyna Nazar

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.