Prawnokarna ochrona autonomii pacjenta na Ukrainie. Część pierwsza

Sofiya Likhova, Marek Mozgawa

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest analiza zjawiska „autonomii pacjenta” jako przedmiotu ochrony prawnokarnej. Autonomia pacjenta jest jednym z najważniejszych praw. Jej poszanowanie jest jednym z czynników zapewniających prawidłowy proces leczenia. Artykuł podzielony jest na dwie części. W tej części autorzy analizują akty prawne Ukrainy, które regulują proces udzielania świadczeń medycznych i gwarantują prawo pacjenta do autonomii, a także odnoszą się m.in. do kwestii zgody pacjenta na interwencje medyczne oraz do prawa do informacji o jego stanie zdrowia. Wskazują również na statystyki dotyczące przestępstw popełnianych przez członków personelu medycznego w związku z wykonywaniem czynności zawodowych. Ponadto zwracają uwagę, że na problem naruszania autonomii pacjenta należy spojrzeć nie tylko z prawnego, ale i ze społecznego punktu widzenia. Dotyczy to relacji pacjent–lekarz, w której lekarz odgrywa wiodącą rolę. Co więcej, treść tych relacji leży nie tylko na płaszczyźnie zawodowej, ale i na płaszczyźnie bioetycznej.


Słowa kluczowe


pacjent; autonomia pacjenta; prawa pacjenta; naruszenie autonomii pacjenta; lekarz; ochrona prawnokarna

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


LITERATURE

Berdichevskiy F.Y., Ugolovnaya otvetstvennost meditsinskogo personala za narusheniye professionalnykh obyazanostey, Moskva 1970.

Blinov A.G., Ucheniye ob ugolovno-pravovoy okhrane prav i svobod patsiyenta, Saratov 2014 (avtoref. diss. na soiskaniye nauch. stepeni d-ra yurid. nauk).

Chebotarova H.V., Kryminalno-pravovi problem transplantatsiyi orhaniv abo tkanyn lyudyny ta donorstva, Kyyiv 2003 (dys. kand. yuryd. nauk.).

Didkivska H.V., Kryminolohichna kharakterystyka pravovoho zabezpechennya vzayemodiy i mizhnarodnykh system zapobihannya zlochynnosti, “Pravo ta derzhavne upravlinnya” 2019, no. 1(34).

Dorogin D.A., Protivopravnyye deyaniya, svyazannyye s organami i (ili) tkanyami cheloveka: ugolovno-pravovoye issledovaniye, Moskva 2016.

Drgonets Y.A., Khollender P., Sovremennaya meditsina I pravo; per. so slovats, Moskva 1991.

Dudorov O.O., [in:] Naukovo-praktychnyy komentar do Kryminalnoho kodeksu Ukrayiny, eds. M.I. Melnyk, M.I. Khavronyuk, Kyyiv 2009.

Dzhuzha O.M., Tychyna D.M., Chy isnuye henetychna skhylnist osoby do vchynennya kryminalnoho pravoporushennya?, “Pravovyy chasopys Donbasu” 2020, no. 1(70).

Gural L.O., Stanovlennya ta istorychna obumovlenist vidpovidalnosti za zapodiyannya tilesnykh ushkodzhen v ukrayinskomu kryminalomu pravi, “Nashe pravo” 2016, no. 2.

Hrytchuk Y.S., Pavlychko Y.M., Hrytchuk Y.M., Rol likarya u vynyknenni yatrohennykh zakhvoryuvan, “Medytsyna zaliznychnoho transportu Ukrayiny” 2004, no. 2.

Knysh S.V., Yurydychna vidpovidalnist za pravoporushennya u sferi okhorony zdoroya v Ukrayini, “Pravo i Bezpeka” 2018, no. 4(71).

Krylova N.E., Uholovnaya otvet·stvennost za prynuzhdenyya k donorstvu orhanov y tkaney cheloveka po zakonodatelstvu Rossyy ta Ukrayny, “Vestnyk Moskovskoho unyversyteta. Seryya Pravo” 2004, no. 5.

Maleina M.I., Zashchita lichnykh neimushchestvennykh prav sovetskikh grazhdan, Moskva 1991.

Myslyva O.O., Kryminalno-pravova kharakterystyka ta zapobihannya nezakonniy diyalnosti u sferi transplantatsiyi, Dnipropetrovsk 2011 (avtoref. dys. na zdobuttya nauk. stupenya kand. yuryd. nauk).

Napalkova I.G., Formalno-yuridicheskiy metod kak osnova metodologii yuridicheskogo pozitivizma, “Filosofiya prava” 2018, no. 3(86).

Naukovo-praktychnyy komentar do Kryminalnoho kodeksu Ukrayiny, eds. M.I. Melnyk, M.I. Khavronyuk, Kyyiv 2012.

Panov N.I., Sposob soversheniya prestupleniya i ugolovnaya otvetstvennost, Kharkov 1982.

Ponomarev A.B., Metodologiya nauchnykh issledovaniy: ucheb. Posobiye, Perm 2014.

Samorodov V.N., Metodologicheskiye osnovaniya sovremennoy yuridicheskoy nauki: postanovka problemy, “Vestnik MGTU” 2014, vol. 17(4).

Shulha V., Stavlennya ta rozvytok derzhavnoho rehulyuvannya transplantatsiyi v Ukrayini, “Visnyk Natsionalnoyi akademiyi derzhavnoho upravlinnya pry Prezydentovi Ukrayiny” 2012, no. 1.

Sirenko O.V., Povedinka poterpiloho yak skladova yoho kryminalistychnoyi kharakterystyky, “Mizhnarodnyy yurydychnyy visnyk: zbirnyk Natsionalnoho uniwersytetu derzhavnoyi podatkovoyi sluzhby Ukrayiny” 2015, no. 1(2).

Sopilko I.N., Likhovaya S.Y., Uvarova N.V., Novaya sushchnost i vidovoye deleniye ugolovnykh pravonarusheniy i otvetstvennosti, “Vserossiyskiy kriminologicheskiy zhurnal” 2018, vol. 12(6).

Stetsenko S.G., [in:] Medychne pravo Ukrayiny: pidruchnyk, eds. S.G. Stetsenko, V.Y. Stetsenko, I.Y. Senyuta, Kyyiv 2008.

Stetsenko S.G., [in:] Medychne pravo Ukrayiny (realizatsiya ta zakhyst prav patsiyentiv), eds. S. G. Stetsenko, V.O. Halay, Kyyiv 2010.

Tao Lai Po-Wah J., A Confucian Approach to a “Shared Family Decision Model” in Health Care: Reflections on Moral Pluralism, [in:] Global Bioethics: The Collapse of Consensus, ed. H. Tristram Engelhardt, Houston 2006.

Tikhomirov A.D., Sravnitelnoye pravovedeniye: metodologicheskiye problem komparativnoy samorefleksii v ukrainskoy interpretatsii, “Vestnik Universiteta imeni O.Ye. Kutafina (MGYUA)” 2016, no. 3.

Varchuk T.V., Viktimologicheskiye modelirovaniye v kriminologii i praktike preduprezhdeniya prestupnosti, Moskva 2012.

Yegorova O.A., Funktsii istoricheskikh i logicheskikh metodov v yuridicheskom poznanii, “Vestnik Yuzhno-Uralskogo gosudarstvennogo universiteta. Seriya Pravo” 2016, vol. 16(2).

Yegorova O.A., K voprosu o roli logicheskikh sredstv I metodov v yuridicheskom poznanii i deyatelnosti, “Vestnik Yuzhno-Uralskogo gosudarstvennogo universiteta. Seriya Pravo” 2013, vol. 13(4).

Zherzh L.A., Zakonodatelnoye regulirovaniye ugolovno otvetstvennosti za nezakonnuyu transplantatsiyu: istoriko-pravovoy analiz, “Legea Şi Viaţa” 2019, no. 1/2(325).

Zherzh L.A., Myronchuk K.V., Kharkovets Y.M., Pravovyy analiz “Prezumptsiy i zhody” ta “Prezumptsiyiy i nezhody” pry nezakonniy transplantatsiyi orhaniv abo tkanyn lyudyny, “Porivnyalno-analitychne pravo: elektronne naukove fakhove vydannya yurydychnoho fakultetu DVNZ Uzhhorodskyy natsionalnyy universytet” 2017, no. 6.

Zherzh L.A., Rozmayita V.V., Determinanty koruptsiyi u diyalnosti medychnykh pratsivnykiv. Fiskalna polityka: teoretychni ta praktychni aspekty yurydychnoyi nauky: zbirnyk tez dopovidey II Mizhnarodnoyi naukovo-praktychnoyi konferentsiyi (23 lystopada 2018 roku), Irpin 2018.

Zherzh L.A., Rozmayita V.V., Ponyattya kryminalnoyi vidpovidalnosti medychnykh pratsivnykiv za vchynennya profesiynykh zlochyniv ta yiyi osoblyvosti. II Vseukrayinski naukovo-pravovi chytannya pamyati doktora yurydychnykh nauk, profesora, zasluzhenoho yurysta Ukrayiny, chlen-korespondenta Natsionalnoyi akademiyi pravovykh nauk Ukrayiny Niny Romanivny Nyzhnyk: zb. materialiv, Irpin 2018.

ONLINE SOURCES

Medreforma: k kakim vracham mozhno popast bez napravleniya, 11.01.2020, https://nostalji102fm.com.ua/news/ukraina/30002-medreforma-k-kakim-vracham-mozhno-popast-bez-napravlenija [access: 21.08.2021].

Medreforma v Ukraine: Minzdrav nedovolen vtorym etapom i gotovit korennyye izmeneniya, 13.04.2020, https://tsn.ua/ru/ukrayina/medreforma-v-ukraine-minzdrav-nedovolen-vtorym-etapom-i-gotovit-korennye-izmeneniya-1538127.html [access: 12.09.2021].

Medreforma v Ukraine: spisok platnykh i besplatnykh meditsinskikh uslug, 6.01.2020, https://aif.ua/health/medreforma_v_ukraine_spisok_platnyh_i_besplatnyh_medicinskih_uslug [access: 28.09.2021].

Meshcheryakova T.V., Avtonomiya patsiyenta: natsionalnoye v globalnom kontekste, “Vestnik tomskogo gosudarstvennogo universiteta” 2011, no. 3, https://cyberleninka.ru/article/n/avtonomiya-patsienta-natsionalnoe-v-globalnom-kontekste/viewer [access: 28.09.2021].

Pismo Ministerstva yustitsii Ukrainy “Otvetstvennost meditsinskikh rabotnikov”, 26.06.2011, www.medlawcenter.com.ua/ru/105/490.html [access: 20.06.2021].

LEGAL ACTS

Constitution of Ukraine of 28 June 1996 (Vidomosti Verkhovnoyi Rady Ukrayiny 1996, no. 30, p. 141), http://zakon2.rada.gov.ua/laws/show/254к/96-вр [access: 10.07.2021].

Zakon Ukrayiny, Osnovy zakonodavstva Ukrayiny pro okhoronu zdorovya, no. 2801-XII (Vidomosti Verkhovnoyi Rady Ukrayiny 1993, no. 4, p. 19), https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2801-12#Text [access: 10.06.2021].

Zakon Ukrayiny, Pro zakhyst naselennya vid infektsiynykh khvorob, no. 1645-III (Vidomosti Verkhovnoyi Rady Ukrayiny 2000, no. 29, p. 228), https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1645-14#Text [access: 21.06.2021].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.4.373-391
Data publikacji: 2021-10-13 00:45:50
Data złożenia artykułu: 2020-12-23 13:39:15


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1081
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Sofiya Likhova, Marek Mozgawa

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.