Ustawa o dokumentach publicznych i jej rola w zapobieganiu fałszerstwom dokumentów
Streszczenie w języku polskim
Fałszerstwa dokumentów dotyczą niemalże wszystkich ich rodzajów – od dowodów osobistych, paszportów, aż po znaki pieniężne i papiery wartościowe. Proceder ten stanowi poważne zagrożenie dla prawidłowego obrotu prawnego. Bezpieczeństwo obrotu prawnego oznacza konieczność zapewnienia wiarygodności dokumentów poprzez dbałość o zaufanie do dokumentu jako formalnego sposobu stwierdzenia prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mogącej mieć znaczenie prawne. Z tego powodu dokument korzysta z ochrony wielu dziedzin. W obowiązującym w Polsce systemie prawnym funkcjonuje blisko 400 aktów prawnych, których przedmiot regulacji stanowią dokumenty. Przedstawiciele środowiska naukowego, prawnicy oraz eksperci z zakresu badań dokumentów od lat podkreślali konieczność funkcjonowania aktu prawnego uporządkowującego legislacyjnie problematykę dokumentów. Ustawa z dnia 22 listopada o 2018 r. o dokumentach publicznych stanowi zatem długo wyczekiwaną regulację prawną, a tym samym jest istotnym elementem w procesie przeciwdziałania przestępstwom przeciwko wiarygodności dokumentów, wypełniając organizacyjno-prawną lukę w szeroko rozumianej problematyce dokumentów publicznych. Ustawa musiała stanowić formę spójnego, kompleksowego uregulowania prawnego, które będzie wykorzystywane w prawie administracyjnym, cywilnym i karnym. Jej rozwiązania należy uznać za słuszne i niezbędne w tworzeniu systemu bezpieczeństwa dokumentów publicznych. Realizacja przepisów ustawy o dokumentach publicznych daje nadzieję na całościowe uregulowanie wskazanej problematyki. Z perspektywy zabezpieczenia interesów zarówno państwa, jak i jego obywateli ustawa zasługuje na pozytywną ocenę zawartych w niej przepisów.
Słowa kluczowe
Bibliografia
LITERATURE
Błachut J., Dokument jako przedmiot ochrony prawnokarnej, Warszawa 2011.
Goc M., O projekcie ustawy o dokumentach publicznych uwag kilka, „Człowiek i Dokumenty” 2017, no. 44.
Goc M., Przestępczość przeciwko dokumentom wciąż groźna, „Człowiek i Dkumenty” 2016, no. 43.
Goc M., Ustawa o dokumentach publicznych potrzebna od zaraz, „Człowiek i Dokumenty” 2016, no. 41.
Gruza E., Goc M., Genialny fałszerz czy bezradny ekspert, [in:] Znaczenie aktualnych metod badań dokumentów w dowodzeniu sądowym. Materiały z XIV Wrocławskiego Sympozjum Badań Pisma, Wrocław 2010, eds. Z. Kegel, R. Cieśla, Wrocław 2012.
Izak K., Oryginalne paszporty w rękach terrorystów oszustów, „Człowiek i Dokumenty” 2019, no. 52.
Lewandowski R., Tożsamość – identyfikacja – dokument, „Człowiek i Dokumenty” 2019, no. 54.
Kołecki H., Pojęcie dokumentu sfałszowanego i fałszywego w Polsce i w krajach Unii Europejskiej, [in:] Technicznokryminalistyczne badania autentyczności dokumentów publicznych. Materiały z 1. konferencji, Poznań, 27–28 listopada 1997, ed. H. Kołecki, Poznań 2002.
Kołecki H., Technicznokryminalistyczne badania autentyczności dokumentów publicznych, Poznań 2002.
Luśnia T., Elementy uwiarygodniające w dokumentach sfałszowanych metodą podrobienia, [in:] Technicznokrymianlistyczne badania autentyczności dokumentów publicznych. Materiały z 8. konferencji, Poznań, 29–30 września 2011, ed. H. Kołecki, Poznań 2012.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Wszystko, co trzeba wiedzieć o ustawie o dokumentach publicznych, www.gov.pl/web/mswia/wszystko-co-trzeba-wiedziec-o-ustawie-o-dokumentach-publicznych [access: 10.11.2019].
Ministerstwo Sprawiedliwości, Statystyka sądowa. Prawomocne osądzenia osób dorosłych, Warszawa 2019.
Nastula N., Fałszerstwo dokumentów ze szczególnym uwzględnieniem przestępczości internetowej jako wyzwanie dla organów państwa, „Polonia Journal” 2018, no. 8.
Piórkowska J., Komentarz do art. 270 Kodeksu karnego, [in:] Kodeks karny. Komentarz, ed. T. Bojarski, Warszawa 2016.
Przybysz P., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2005.
Rządowy projekt ustawy o dokumentach publicznych, druk nr 2153, www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2153 [access: 7.11.2019].
Sławik K., Rozmiary i dynamika fałszerstw (Polska, lata 2008–2009), [in:] Znaczenie aktualnych metod badań dokumentów w dowodzeniu sądowym. Materiały z XIV Wrocławskiego Sympozjum Badań Pisma, Wrocław 2010, eds. R. Cieśla, Z. Kegel, Wrocław 2012.
Ustawa o dokumentach publicznych – co się zmienia i czy rzeczywiście zakazano kserowania dowodów osobistych?, http://prawniczy-blog.pl/?p=510 [access: 7.05.2020].
Ustawa o dokumentach publicznych. Czy nowe przepisy zabezpieczą przed fałszerstwem, „Gazeta Prawna”, 11.07.2019.
Wojciechowska A., System zabezpieczeń nowego paszportu polskiego, „Człowiek i Dokumenty” 2018, no. 51.
Wójcik T., Borowski M., Ewolucja standardów bezpieczeństwa w polskich dokumentach w latach 2006–2011, [in:] Technicznokrymianlistyczne badania autentyczności dokumentów publicznych. Materiały z 8. Konferencji, Poznań, 29–30 września 2011, ed. H. Kołecki, Poznań 2012.
Wróbel W., Sroka T., Komentarz do art. 270 Kodeksu karnego, [in:] Kodeks karny. Część szczególna, vol. 2, part 2: Komentarz do art. art. 212–277d, eds. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.
Związek Banków Polskich, Raport o dokumentach infoDok III kwartał 2019 r., www.zbp.pl/getmedia/2ded4fc6-6484-434e-a75f-22c9d4aec208/infodok-2019-07-09-wydanie-39-sklad-191027-gk [access: 19.01.2020].
LEGAL ACTS
Act of 14 June 1960 – Code of Administrative Procedure (consolidated text Journal of Laws 2020, item 256).
Act of 17 November 1964 – Code of Civil Procedure (consolidated text Journal of Laws 2020, item 1460 as amended).
Act of 14 February 1991 – Notary Law (consolidated text Journal of Laws 2019, item 540 as amended).
Act of 6 June 1997 – Criminal Code (consolidated text Journal of Laws 2019, item 1950 as amended).
Act of 20 June 1997 – Road Traffic Law (consolidated text Journal of Laws 2020, item 110 as amended).
Act of 6 September 2001 on Access to Public Information (consolidated text Journal of Laws 2019, item 1429).
Act of 12 December 2013 on Foreigners (consolidated text Journal of Laws 2020, item 35 as amended).
Act of 28 November 2014 – Law on Civil Status Files (consolidated text Journal of Laws 2020, item 463 as amended).
Act of 22 November 2018 on Public Documents (consolidated text Journal of Laws 2019, item 53 as amended).
Annex to the Regulation of the Minister of Internal Affairs and Administration of 2 July 2019 on the List of Minimum Safeguards against Forgery of Public Documents (Journal of Laws 2019, item 1281).
Regulation of the Council of Ministers of 11 July 2019 on the List of Public Documents (consolidated text Journal of Laws 2019, item 1289).
CASE LAW
Judgement of the Supreme Court of 27 November 2000, III KKN 233/98, LEX no. 51125.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.4.85-99
Data publikacji: 2020-09-30 22:31:35
Data złożenia artykułu: 2020-04-08 12:15:38
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Dorota Dorota Semków
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.