Socjologiczno-prawne badania prestiżu prawa

Streszczenie w języku polskim

Prestiż prawa to jedno z najważniejszych zagadnień podejmowanych w socjologii prawa. Wiedza na temat stopnia akceptacji prawa przez jego adresatów jest czynnikiem podstawowym dla wprowadzenia ewentualnych zmian w porządku prawnym. Pojęcie prestiżu prawa zostało wprowadzone do socjologii empirycznej przez Adama Podgóreckiego w badaniach pod tym tytułem, które przeprowadził w Polsce w 1964 r. Nowym ujęciem w przeprowadzonych badaniach było wyjście poza klasyczne zmienne socjodemograficzne i położenie nacisku na zmienne osobowościowe. Było to też jedno z pierwszych takich badań w skali międzynarodowej. W ciągu pięćdziesięciu lat, które minęły od badań A. Podgóreckiego, podobne badania, nawet przy użyciu dokładnie tak samo sformułowanych pytań, powtarzane były wiele razy, zarówno w badaniach ogólnokrajowych, jak i lokalnych. Należy założyć, że zmiany zachodzące w Polsce i w świadomości jej obywateli przez ten czas, takie jak zmiana ustroju, zwiększenie praw i swobód obywatelskich, wstąpienie Polski do organizacji międzynarodowych itp., mogą mieć odzwierciedlenie w zwiększającym się poziomie prestiżu prawa. Czy jednak tak się stało? Niestety nie. Przeprowadzona w niniejszym artykule analiza badań empirycznych poświęconych prestiżowi prawa, zwłaszcza po transformacji ustrojowej, jaka miała miejsce w 1989 r., ale również w czasach obecnych, stanowi próbę wyjaśnienia przyczyn stale utrzymującego się jego niskiego poziomu.