Profesora Jana Gwiazdomorskiego koncepcja obiektywizacji pojęcia oświadczenia woli w prawie cywilnym

Adam Doliwa

Streszczenie w języku polskim


Przedmiotem artykułu jest opis genezy, analiza treści i ocena wpływu na współczesną polską doktrynę cywilistyczną sformułowanego przez Profesora Jana Gwiazdomorskiego, jednego z czołowych polskich cywilistów XX w., poglądu naukowego, który sprowadza się do postulatu zobiektywizowanego ujmowania pojęcia oświadczenia woli w prawie cywilnym. Elementem analizy jest skrótowe przedstawienie normatywnych, aksjologicznych i teoretycznoprawnych uwarunkowań definiowania pojęć czynności prawnej oraz oświadczenia woli. Podjęte rozważania mają na celu wykazanie trafności koncepcji Profesora Gwiazdomorskiego, która pomimo upływu wielu lat od jej sformułowania wciąż zachowuje aktualność, a także jej wpływu na rozwój współczesnej nauki polskiego prawa cywilnego. Do koncepcji Profesora Gwiazdomorskiego nawiązują zwolennicy ujmowania czynności prawnej jako czynności konwencjonalnej. Postulat uwzględniania w pojęciu oświadczenia woli czynnika obiektywnego współcześnie znajduje uzasadnienie w konieczności i potrzebie ochrony zaufania do treści czynności prawnej uczestników obrotu. Tym samym sformułowana ponad pół wieku temu koncepcja Profesora Gwiazdomorskiego znajduje dziś zastosowanie w konstrukcjach jurydycznych ochrony konsumenta przed niedozwolonymi (abuzywnymi) postanowieniami umownymi.


Słowa kluczowe


czynność prawna; oświadczenie woli; zasady prawa cywilnego

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


LITERATURE

Bierć A., Zarys prawa prywatnego. Część ogólna, Warszawa 2012.

Doliwa A., Funkcje zasad współżycia społecznego w prawie cywilnym, Warszawa 2021.

Grochowski M., Słuszność a autonomia woli – uwagi o nieoczywistej relacji, [in:] Aksjologia prawa cywilnego i cywilnoprawna ochrona dóbr, eds. J. Pisuliński, J. Zawadzka. Warszawa 2020.

Grzybowski S. (ed.), System Prawa Cywilnego, vol. 1: Część ogólna, Wrocław–Warszawa 1985.

Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2017.

Gwiazdomorski J., Próba korektury pojęcia czynności prawnej, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1973, no. 1.

Jędrzejewska A., Koncepcja oświadczenia woli w prawie cywilnym, Warszawa 1992.

Kaczor J., Zasada autonomii woli w świetle filozofii liberalnej, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2001, no. 1–2.

Kordela M., Zasady prawa jako normatywna postać wartości, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2006, no. 1.

Prutis S., Instytucje podstawowe prawa prywatnego (w opozycji do regulacji prawa publicznego), Białystok 2018.

Radwański Z., [in:] System Prawa Prywatnego, vol. 2: Prawo cywilne – część ogólna, ed. Z. Radwański, Warszawa 2008.

Radwański Z., Teoria umów, Warszawa 1977.

Radwański Z., Uwagi ogólne o autonomii woli, [in:] II Kongres Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej. Referaty i opracowania, ed. R. Sztyk, Poznań–Kluczbork 1999.

Radwański Z., Mularski K., [in:] System Prawa Prywatnego, vol. 2: Prawo cywilne – część ogólna, ed. Z. Radwański, Warszawa 2008.

Sośniak M., Rozwój historyczny konstrukcji umowy obligacyjnej, Katowice 1986.

Stelmachowski A., Zarys teorii prawa cywilnego, Warszawa 1998.

Szpunar A., Uwagi o pojęciu czynności prawnej, “Państwo i Prawo” 1974, no. 12.

Wolter A., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1986.

Wolter A., Problematyka ogólna czynności prawnych w Kodeksie cywilnym, “Państwo i Prawo” 1964, no. 11.

Zoll F., Zobowiązania w zarysie według polskiego Kodeksu zobowiązań, Warszawa 1948.

LEGAL ACTS

Act of 23 April 1964 – Civil Code (consolidated text, Journal of Laws 2025, item 1071, as amended).

Regulation of the President of the Republic of Poland of 27 October 1933 – Code of Obligations (Journal of Laws 1933, no. 82, item 598, as amended).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2025.34.3.49-59
Data publikacji: 2025-12-15 13:25:58
Data złożenia artykułu: 2025-10-17 12:45:20


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2025 Adam Doliwa

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.